رفتارهای عجیب و غریب صندوق‌های سرمایه‌گذاری آماتور!
روزنامه هفت صبح،احمدرضا نجفی| اسمشان را گذاشته‌اند سهامدار حرفه‌ای! سهمیه مخصوص خودشان را از عرضه‌های اولیه دارند و در برخی موارد فرابورس کار قیمت‌گذاری سهام تازه‌وارد را به‌عهده آنها گذاشته. اما اینطور که پیداست حتی با اصول اولیه خرید سهام در بورس آشنایی ندارند و هرچندوقت یکبار رفتار عجیبی از خودشان نشان می‌دهند.
انگار نه انگار سرمایه‌ای که در اختیار آنهاست از طرف مردم پیش‌شان به امانت گذاشته شده است. نمونه‌ای از رفتارهای عجیب و غریب برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری را هفته گذشته در فرآیند عرضه اولیه سهام شرکت صنایع فرو آلیاژ ایران شاهد بودیم. فروژ با روش ترکیبی به بازار دوم فرابورس آمد و در دو مرحله عرضه اولیه آن انجام شد.
جزئیات عرضه اولیه فروژ به روش ترکیبی
درست طبق برنامه‌ریزی‌ها، عرضه اولیه فروژ روز سه‌شنبه هفته گذشته یعنی 27دی‌ماه انجام شد. براساس روش عرضه اولیه ترکیبی، در ابتدا سهامداران حرفه‌ای یعنی صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی و مختلط در عرضه اولیه شرکت کردند و نیمی از سهام عرضه اولیه را خریدند. در این مرحله باید فرآیند کشف قیمت انجام شود و به همین خاطر تنها صندوق‌های سرمایه‌گذاری اجازه خرید دارند.
هر قیمتی که در حراج معاملاتی صندوق‌ها تعیین شود، همان نرخ برای مرحله دوم عرضه اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد که در آن سهامداران عادی قادر به شرکت در عرضه اولیه خواهند بود. در مرحله اول عرضه، قیمت کشف شده برای هر سهم فروژ معادل 44هزار و 428ریال بود و در مرحله دوم به هر نفر حداکثر 96سهم به ارزش 426هزار تومان تعلق گرفت.
قیمت‌گذاری 12درصد بالاتر از ارزش‌گذاری
صندوق‌های سرمایه‌گذاری در مرحله اول عرضه اولیه فروژ هر سهم را به‌طور میانگین با قیمت 44428ریال خریدند و این در حالی است که در اطلاعیه فرابورس قیمت ارزش‌گذاری شده برای هر سهم فروژ معادل 39688ریال بوده و این یعنی قیمت کشف شده 12درصد بالاتر از ارزش واقعی هر سهم بوده است.
چنین اتفاقی از دو حالت خارج نیست: اول اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری به کلی ارزش‌گذاری انجام شده را قبول ندارند و هیچ اهمیتی برای عددی که در اطلاعیه عرضه و امیدنامه آمده قائل نیستند. حالت دوم اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری چشمانشان را به اطلاعیه فرابورس بسته و بدون در نظر گرفتن ارزش سهامی که می‌خرند، روی دکمه خرید کلیک کرده‌اند. اتفاقی که باعث شد در نهایت فروژ بین سهامداران حقیقی تنها 671هزار نفر خریدار داشته باشد و یکی از کم‌رونق‌ترین عرضه‌های اولیه فرابورس انجام شود.
پیشنهاد کلاس آموزشی بازار سهام برای43 صندوق سرمایه‌گذاری
براساس گزارشی که فرابورس در راستای شفافیت مرحله اول عرضه اولیه فروژ منتشر کرده، 43صندوق سرمایه‌گذاری در قیمت‌گذاری فروژ سهیم بودند که هیچ‌کدام از آنها قیمت پایین‌تر از نرخ ارزش‌گذاری را انتخاب نکرده‌اند. در این فهرست 43تایی صندوق سرمایه‌گذاری ترمه ایساتیس پویا بیشترین قیمت خرید را ثبت کرده و یک میلیارد و 338میلیون تومان سهام فروژ را به قیمت 51462ریال یعنی 30درصد بالاتر از نرخ ارزش‌گذاری خریده است.
در حال حاضر و با وجود تشکیل صف خرید هیجانی در روز چهارشنبه، این صندوق از خرید فروژ حدود 13درصد ضرر کرده است. به‌طور کلی 12 صندوق سرمایه‌گذاری فروژ را با قیمت بالاتر از میانگین خریده و از روز اول عرضه در ضرر هستند. فهرست آنها در جدول روبه‌رو قابل مشاهده است.
خرید سهام با توجه به ارزش و بنیاد آن سهم، از اصول اولیه بازار سرمایه است. این موضوع که هر عرضه اولیه‌ای ارزشمند نیست و نباید صرفا به‌خاطر تشکیل صف خرید، سراغ خرید سهام رفت از ابتدایی‌ترین مواردی است که معلمان بازار سرمایه به تازه‌واردها می‌گویند اما اینطور که پیداست باید همین اصول ابتدایی را به صندوق‌هایی گفت که میلیاردها میلیارد سرمایه مردم و سهامدارانشان در اختیار آنهاست.
