در جستجوی رد پای پاستوکووک و آسترازنکا
روزنامه هفت صبح | سه روز پیش بود که ژاپن دو محموله ۷۰۰هزار دزی آسترازنکا به ایران اهدا کرد اما هنوز بسیاری از پزشکان می‌گویند در مراکز آنها این واکسن توزیع نشده است. این محموله جدید درست زمانی رسید که وزارت بهداشت و کمیته‌های علمی آن خبر داده بودند که دیگر خبری از واردات واکسن نخواهد بود. با این حال آنها کمی بعد حرف خود را عوض کردند و خبر دادند که به زودی قرار است محموله جدیدی از آسترازنکا در مراکز توزیع کنند. اگر شما هم تزریق دز سوم را تا توزیع این آسترازنکاهای تازه وارد عقب انداخته‌اید، ممکن است برایتان این سوال پیش آمده باشد که پس کجا می‌شود آسترازنکا پیدا کرد؟
اخیرا یک کانال تلگرامی به اسم متخصصین بهداشت نظرسنجی با حضور بیش از ۲هزار رای‌دهنده برگزار کرد که نشان می‌داد ۶۶درصد از دست‌اندرکاران تزریق واکسن کرونا می‌گویند از محموله جدید ژاپن به کشور چیزی به آنها نرسیده. این را پزشکان چند مرکز هم در گفت‌وگو با روزنامه هفت صبح تایید می‌کنند و می‌گویند که آسترازنکا نایاب شده است. البته نایاب شدن این واکسن مربوط به روزهای اخیر نیست بلکه از دو هفته پیش به موازات افزایش اقبال عمومی به آسترازنکا آرام آرام این واکسن کمیاب شد.
چرا آسترازنکا نایاب شد؟ چه زمانی دوباره توزیع می‌شود؟
اگرچه تا امروز آسترازنکا به ندرت در مراکز مجددا تامین شده ولی یکی از پزشکان شرق تهران می‌گوید از فردا آسترازنکا در مراکز توزیع خواهد شد و احتمالا چهارشنبه به دست آنها خواهد رسید. حالا اصلا چرا آسترازنکا نایاب شد؟ پزشکان چند دلیل برای این ماجرا دارند:
یک: دلیل عمده آن به اطلاعیه سازمان جهانی بهداشت برمی‌گشت که به افرادی که سینوفارم تزریق کرده بودند توصیه می‌کرد دز تقویتی خود را آسترازنکا بزنند.
دو: بیشتر پزشکان تاکید کرده بودند که دز سوم بهتر است واکسن خود را تغییر بدهند. از آنجایی که اکثر افراد دز اول دوم را سینوفارم تزریق کرده بودند پس انتخاب اولشان برای دز تقویتی آسترازنکا بود. این را یکی از پزشکان مستقر در مرکز تزریق واکسن می‌گوید.
سه: دلیل دیگر به گفته بهادران، پزشک مستقر در یکی از مراکز شرق تهران این است که از برکت تعداد مطالعات کمتری به صورت عمومی منتشر شده است و به همین دلیل افراد زیادی هنگام مقایسه واکسن‌های ایرانی، واکسن انستیتو پاستور را ترجیح می‌دهند. او می‌گوید که در مرکز محل فعالیت خود دو هفته است که پاستوکووک تمام شده. همچنین مراکز اطراف هم در شرق تهران هیچ کدام پاستوکووک ندارند.
چهار: از شانزدهم دی ماه، وقتی معاون بهداشت وزارت بهداشت دستورالعمل تزریق دز سوم را داد، واضح بود که به زودی شاهد تقاضای زیادی برای واکسن‌های آسترازنکا و پاستوکووک خواهیم بود. به خاطر اینکه بر اساس این دستورالعمل این وزارتخانه، آنهایی که واکسن اسپوتنیک و واکسن‌های غیر فعال (بهارات، سینوفارم و برکت) تزریق کرده بودند، باید دز سوم خود را واکسن آسترازنکا و پاستوکووک تزریق می‌کردند. به این تعداد باید خود گروه افرادی که برای دز اول و دوم پاستور زده بودند هم اضافه کرد. این در حالی بود که وزارت بهداشت تا امروز تنها ۸میلیون دز پاستوکووک دریافت کرده است. مشکل تامین نشدن پاستوکووک از کجاست؟
پاستور کووک کی می‌رسد؟
یک: اولین دلیل نایاب شدن پاستوکووک باز هم به این خاطر است که جمعیت زیادی از سینوفارمی‌های با کمیاب شدن آسترازنکا، پاستوکووک را برای دز تقویتی خود انتخاب کردند. مدیر روابط عمومی شرکت پاستور کووک به هفت صبح می‌گوید که آنها پیش‌بینی این استقبال را نداشتند. به گفته او تا امروز ۱۵میلیون واکسن پاستوکووک تولید شده که ۸میلیون آن را به وزارت بهداشت داده‌اند. رئیس انیستتو پاستور روز جمعه گفته بود که آماده هستند ۷میلیون دیگر هم به وزارتخانه بدهند.
دو: به غیر از استقبال زیاد، موضوع دیگری در اردیبهشت ماه منجر به کاهش تولید انبوه پاستوکووک شده بود که حالا مراکز را با مشکل روبه‌رو کرده است. مشکل این بود که در فاز سوم بالینی، گروه زیادی از داوطلبان ایرانی از مطالعه خارج شده بودند. این افراد با اوج گرفتن کرونا می‌خواستند بدانند که اگر واکسن نما دریافت کرده‌اند از مطالعه خارج شوند و واکسن اصلی خود را تزریق کنند. همین موضوع چالشی برای انستیتو پاستور درست کرد تا فاز سوم دیرتر به نتیجه برسد.
سه: کمیاب شدن پاستوکووک دلیل دیگری هم دارد. تا اوایل آبان ماه هر پاستوکووکی که در کشور تزریق می‌شد تولید کوبا بود. اوایل آبان ماه قرار بود که وسایل تولید صنعتی این واکسن وارد کشور شود تا در مقیاس صنعتی بتوانند تولید کنند. طبیعی است که تا راه‌اندازی و تولید در کشور فاصله زمانی بیشتری نیاز خواهد بود.
چقدر از پاستوکووک مطمئن هستیم؟
حالا که تعداد آسترازنکا از پاستوکووک کمتر بوده، سوال پیش می‌آید که پاستوکووک تا چه اندازه قابل اطمینان است؟ چهارشنبه هفته پیش نتیجه کارآزمایی بالینی پاستور منتشر شد. رئیس انستیتو پاستور خبر داد که ۹۶.۵درصد از افرادی که با واکسن پاستوکووک واکسینه می‌شوند به فرم شدید بیماری مبتلا نشده و نیاز به بستری پیدا نمی‌کنند و در صددرصد موارد از مرگ جلوگیری می‌کند. این اطلاعات معمولا از سوی ایران منتشر و به کوبا هم ارسال می‌شود تا آنها هم واکسن ایرانی-کوبایی را تایید کنند. انستیتو پاستور این واکسن را با همکاری انستیتو فینلای کوبا ساخته که در ایران به آن پاستوکووک و در کوبا به آن سوبرانا می‌گویند.
