درباره پول‌های تقسیم‌شده در مجمع عمومی بورس
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | برگزاری جلسات مجمع عمومی هیچ‌موقع به اندازه امسال حاشیه‌ساز نبوده؛ حواشی که اتفاقا باعث شده توجه سهامداران بیشتر از هر زمان دیگری به این جلسات سالانه جمع شود و بخواهند بدانند در مجمع عمومی شرکتی که سهامدار آن هستند چه می‌گذرد. ماجرا از یک ویدئو چند ثانیه‌ای آغاز شد که در آن پاداش ۵۰۰میلیون تومانی هیات مدیره یک بانک با سلام و صلوات به تصویب مجمع عمومی می‌رسد.
اتفاقی که شاید ابعاد بزرگ‌تر آن را در مجمع عمومی دیگر شرکت‌ها ببینیم. برای مثال همین هفته پیش هیات مدیره یک بانک دیگر پاداش هشت میلیارد تومانی از اعضای مجمع عمومی گرفته است. این اعداد به گوش هر سهامداری برسد، دود از کله‌اش بلند میشود. در این گزارش تمام اعداد و ارقامی تقسیم سود و پاداش در مجامع را بررسی کرده‌ایم تا ببینیم پاداش ۵۰۰میلیونی یا هشت میلیاردی اعضای هیات مدیره تا چه حد قانونی است؟
پاداش هیات مدیره؛ حداکثر سه درصد کل سود
اعضای هیات مدیره در پایان سال مالی و با تصمیم مجمع عمومی شرکت، پاداش می‌گیرند. پاداش هیات مدیره شرکت‌های بزرگ عموما اعداد و ارقام بزرگی را شامل میشود که البته درصد بسیار پایینی از سود خالص به دست آمده توسط شرکت است. آنطور که در قانون تجارت آمده شرکت‌های سهامی عام یعنی شرکت‌هایی که هرکسی می‌تواند سهامدارش باشد، حداکثر سه درصد از سود تقسیم شده بین سهامداران را می‌تواند به عنوان پاداش برای هیات مدیره کنار بگذارد.
بررسی گزارش‌های منتشر شده از مجمع عمومی شرکت‌ها در سامانه کدال نشان می‌دهد اگر هر شرکت قرار بود سه درصد سود تقسیم شده بین سهامداران را به عنوان پاداش هیات مدیره در نظر بگیرید، امکان داشت پاداش هیات مدیره برخی شرکت‌ها به ۳۹۰میلیارد تومان برسد! در جدولی که سایت بورس۲۴ از پاداش هیات مدیره برخی شرکت‌ها منتشر کرده، عموما پاداش هیات مدیره کمتر از یک درصد سود خالص است.
هیات مدیره کدام شرکت‌ها پاداش نمی‌گیرند؟
شرکت‌هایی که زیان‌ده هستند،عایدی چندانی برای اعضای هیات مدیره‌شان ندارند چراکه آنها هیچ سودی محقق نکرده‌اند و بر همین اساس نمی‌توانند سودی بین سهامداران تقسیم کنند. از آنجا که پاداش هیات مدیره باید حداکثر سه درصد سود تقسیم شده باشد، در چنین شرکت‌هایی پاداشی به اعضای هیات مدیره تعلق نمی‌گیرد. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به سایپا اشاره کرد که در آن پاداش هیات مدیره صفر بوده. حتی برخی شرکت‌ها مثل ذوب‌آهن اصفهان با وجود اینکه سود عملکرد آنها مثبت بوده، همچنان پاداشی برای هیات مدیره در نظر نگرفتند.
حق حضور چند میلیونی برای اعضای غیرموظف
شرکت‌ها هر کدام پنج عضو هیات مدیره دارند که تعدادی از آنها موظف و تعدادی غیرموظف هستند.اعضای غیرموظف صرفا در جلسات شرکت می‌کنند و در تصمیمات کلان شرکت تاثیرگذارند و روی جزئیات نقشی ندارند. به همین خاطر حقوقی هم دریافت نمی‌کنند و به جای آن به ازای هر جلسه حق حضور می‌گیرند.
حق حضور اعضای غیرموظف هیات مدیره هم درست مثل پاداش توسط اعضای مجمع عمومی تعیین میشود. ارقام آن عموما بالاتر از یک میلیون تومان به ازای هر جلسه است و در برخی شرکت‌ها این رقم به سه یا چهار میلیون تومان می‌رسد. بعضی شرکت‌ها در مجمع عمومی مشخص می‌کنند که حق حضور به ازای برگزاری حداقل و حداکثر چند جلسه قابل پرداخت است.
درآمد سهامداران از جلسات مجمع عمومی
بخش عمده سود به‌دست آمده توسط شرکت در هر سال مالی نصیب سهامداران میشود. برای این کار قبل از برگزاری مجمع عمومی، حسابرس‌ها صورت‌های مالی شرکت را آماده می‌کنند و براساس آن مشخص میشود شرکت در سال مالی موردنظر چقدر سود محقق کرده. از این رقم بخشی که عموما بین ۵۰ تا ۸۰درصد است بین سهامداران به صورت مساوی تقسیم میشود و ما بقی آن به حساب سود انباشته گذاشته میشود تا بعدا از آن برای افزایش سرمایه شرکت استفاده شود.
دیگر تصمیمات مجمع عمومی سالانه شرکت‌ها
اعضای مجمع عمومی در کنار تصمیمات اصلی مثل میزان تقسیم سود بین سهامداران، پاداش هیات مدیره و حق حضور اعضای غیرموظف، در جلسات مجمع عمومی مشخص می‌کنند تا در سال مالی پیش‌رو کدام شرکت‌ها به عنوان حسابرس و بازرس قانونی فعالیت کنند. هیات مدیره باید از این شرکت‌ها بخواهند در مواقع لزوم صورت‌های مالی شرکت را بررسی کنند.
همچنین در همین جلسه مجمع عمومی مشخص میشود که آگهی‌های شرکت در کدام روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر شود. طبیعتا روزنامه‌ها و شرکت‌های حسابرس انتخاب شده هم از مجمع عمومی درآمدی به دست می‌آورند. البته درآمدشان به ازای کاری است که شرکت به آنها می‌سپارد.
اعضای هیات مدیره چطور تعیین می‌شوند؟
جلسات مجمع عمومی فوق‌العاده برای تعیین اعضای هیات مدیره تشکیل میشود. در این جلسات حدنصاب شرکت‌کنندگان بالاتر است و تصمیمات آن نیاز به آرای بیشتری نسبت به جلسات مجمع عمومی عادی سالانه دارد. هر کدام از سهامداران درصدی شرکت که تمایل به عضویت در هیات مدیره داشته باشند، نماینده خود را معرفی و سپس از بین آنها رای‌گیری میشود.
اعضای هیات مدیره می‌تواند شخص حقیقی یا نماینده یک شرکت حقوقی باشد. عموما در شرکت‌هایی که زیرمجموعه یک شرکت بزرگ‌تر هستند، اعضای هیات مدیره اشخاص حقوقی خواهند بود که هر کدام نماینده‌ای را برای عضویت در هیات مدیره معرفی می‌کنند.
