درباره بازیگران محبوب سینماگران مشهور
روزنامه هفت صبح| سینماگرانی هستند که در وجود یک بازیگر آن کاراکتر دلخواه خود را پیدا میکنند و تجربه همکاری با او را تکرار میکنند. در سینمای جهان نمونههای بسیار زیادی در این عرصه وجود دارد. مثلا همکاریهای اینگرید برگمن و یا گریس کلی با هیچکاک و یا لیو اولمن با اینگمار برگمان و ایزابل هوپر با کلود شابرول و یا در سینمای ژاپن بازی ستسوکو هارا در ملودرامهای یاسوجیرو ازو. آمدهایم و در سینمای ایران گشتی زدهایم و چند نمونه از همکاریهای تکرارشونده و موفق سینماگران مشهور و بازیگران زن ایرانی را مرور کردهایم. نکته جالب اینجاست که بازیگری مثل هدیه تهرانی تقریبا با هیچ فیلمسازی یک دوره همکاری مستمر نداشته است.
داریوش مهرجویی (بیتا فرهی، نیکی کریمی و لیلا حاتمی)
در سال 1368 بازیگر مورد علاقهاش را پیدا کرد. بیتا فرهی که از طریق ناصر چشمآذر معرفی شده بود. با چهرهای شیک و نافذ و بیانی شیکتر. مهرجویی نقش مهمی را در هامون به او داد و سرازپا نشناخته درام زیبای بانو را برای فرهی نوشت. در واقع مهرجویی متوجه شد که دوره رونق درامهای زنانه است. اما توقیف فیلم همکاری این دو نفر را قطع کرد. در این میان نسل بازیگران جوان به تدریج وارد عرصه سینما شدند و آن محدودیت انتخاب بازیگران زن برطرف شد.
پس مهرجویی در ادامه تیزهوشیاش در ساختن درامهای چندمعنای زنانه، بلافاصله نیکی کریمی نوستاره بسیار جوان آن سالها را در دو فیلم سارا و پری به کار گرفت. حاصل در سارا بسیار خوب و در پری چندان متقاعدکننده نبود. نیکی کریمی قرار بود پس از سالها در سال 1402 در فیلم جدید داریوش مهرجویی ظاهر شود که خب فاجعه ویلای کردان رخ داد. مهرجویی در میانه دهه هفتاد کارش را با لیلا حاتمی شروع کرد و در فیلمهای لیلا و میکس ظاهر شد و بعدها نقشهایی در دو فیلم نارنجیپوش و آسمان محبوب هم ایفا کرد. هرچند به جز لیلا هیچ کدامشان نقشهای تعیینکننده نبودند.
مسعود کیمیایی (فریماه فرجامی و گلچهره سجادیه)
کیمیایی در همان ابتدای دهه شصت کار با فریماه فرجامی را شروع کرد. او در چهره زیبای این دانشآموخته تئاتر، نوعی شوریدگی را پیدا کرده بود که میتوانست رنگ و بوی جدیدی به فیلمهای کیمیایی بدهد. خط قرمز، تیغ و ابریشم و بالاخره سرب سه همکاری پیاپی کیمیایی با فرجامی بودند. از سال 1368 کیمیایی متوجه بازیگر دیگری شد. گلچهره سجادیه که در دنیای کیمیایی بهراحتی حرکت میکرد و نفس میکشید. او در سه فیلم دندان مار، گروهبان و ردپای گرگ در نقش یک میوهفروش دورهگرد، یک مکانیک اتومبیل و یک خیاط ظاهر شده بود.
بهرام بیضایی (پروانه معصومی و سوسن تسلیمی و مژده شمسایی)
بیضایی در وسواس برای پیدا کردن یک چهره خاص برای فیلم اولش یعنی رگبار به پروانه معصومی رسید که تنها در یک فیلم پخش نشده سابقه بازیگری داشت. بیضایی در چهره معصومی نوعی سادگی و معصومیت را شکار کرد که در سهگانهای که با او ساخت به کارش آمدند. اما از سال 1359 او نقشهای اصلیاش را به سوسن تسلیمی واگذار کرد. طی شش سال 4 فیلم با او ساخت. چریکه تارا، مرگ یزدگرد، باشو غریبه کوچک و شاید وقتی دیگر.
شیوه بازی دراماتیک و کمی تئاتری تسلیمی موجب شد تا بیضایی با آرامش در فضای مابین تئاتر و سینما حرکت کند و به هردو وادی سرک بکشد. با رفتن سوسن تسلیمی، بیضایی مژده شمسایی گریمور جوان آن روزگار سینمای ایران را کشف کرد و مثل تسلیمی چنان پرترهای از او ساخت که خودش هم عاشقش شد و با او ازدواج کرد. مسافران، سگکشی و وقتی همه خوابیم در کنار چند کار تئاتری شماری از فعالیتهای مشترک بیضایی و مژده شمسایی هستند.
ابراهیم حاتمیکیا (مریلا زارعی)
حاتمیکیا در ابتدای دهه هفتاد و در اولین تجربههایش در ورود موثر زنان به عالم فیلمهایش دو فیلم با نیکی کریمی ساخت. یعنی بوی پیراهن یوسف و برج مینو. اما مشخص است که بازیگر زن مورد علاقه او مریلا زارعی است که با فضای درامهای حاتمیکیا کاملا منطبق است. دعوت، گزارش جشن، چ و بادیگارد چهار همکاری مریلا زارعی با حاتمیکیا محسوب میشوند.
حمید نعمتالله (لیلا حاتمی)
به شکل قابل توجهی هر دو سیمرغ کارنامه لیلا حاتمی با بازی در فیلمهای حمید نعمتالله حاصل شده است. یعنی بیپولی و رگ خواب که در هر دو با کاراکترهای متفاوتی از پرسونای همیشگی لیلا حاتمی روبهرو هستیم. بهجز این دو تجربه بسیار موفق، حاتمی در فیلم دیگری هم از نعمتالله ظاهر شده و حاضر شده به خاطر بازی در این فیلم دست از موهای خود بکشد. از فیلم قاتل و وحشی حرف میزنیم که البته هنوز تکلیفش مشخص نشده است.
اصغر فرهادی و مانی حقیقی (ترانه علیدوستی)
این دو فیلمساز همدوره و خوش ذوق در وجود و شیوه بازی ترانه علیدوستی همان چیزی را پیدا کردند که در وادی بازیگری میجستند. ترانه به سادگی تجسم شخصیتهایی بود که در ذهن این دو فیلمساز به وجود میآمد. ترانه در سه فیلم از اصغر فرهادی ظاهر شد یعنی شهرزیبا، چهارشنبه سوری، درباره الی و فروشنده. او در سه فیلم از مانی حقیقی هم بازی کرده است. یعنی کنعان، پذیرایی ساده و تفریق. در فیلم درباره الی فرهادی کارگردان بود و مانی حقیقی و ترانه جزو بازیگران بودند و در فیلم کنعان مانی حقیقی کارگردان بود و اصغر فرهادی فیلمنامهنویس و ترانه علیدوستی بازیگر.
حسن فتحی (پریناز ایزدیار)
مشخص است که این کارگردان قدیمی و کارکشته در چهره و کاراکتر این نوستاره سینمای ایران گمشده خود در عرصه بازیگری را یافته است. بعد از شهرزاد، 50 قسمت جیران را کار کرد که در واقع کل سریال در خدمت نمایش ارزشهای ظاهری و معنوی خانم ایزدیار بود و حالا از قرار سومین همکاری این دو نفر نیز کلید خورده است.
تهمینه میلانی (نیکی کریمی)
در یک دوره چند ساله و در دورانی که تهمینه میلانی با سماجت درامهایی درباره زنان مورد ظلم قرار گرفته در دنیای ظالم مردانه میساخت، نیکی کریمی در سه فیلم پیاپی از تهمینه میلانی ظاهر شد. دو زن، نیمه پنهان و واکنش پنجم.