خواسته غیرممکن مجلس از اپراتورها
روزنامه هفت صبح، نگین باقری | در مصوبه دیروز مجلس قرار شد که اپراتورها پول بیشتری به دولت بدهند، اما اینترنت را گران نکننداین پول قرار است خرج مقابله با اینترنت ماهواره‌ای و تولید محتوای فضای مجازی شود بالاخره طرح جنجالی مجلس برای اینترنت در صحن تصویب شد. مجلس و وزیر ارتباطات برای این طرح تا پای دعوا هم پیش رفتند، اما دست‌آخر مجلس نگذاشت که یک واو از آن جابه‌جا شود.
فکر می‌کنید که با این مصوبه به زودی در سال ۱۴۰۰ باید منتظر گران شدن اینترنت همراه اول، ایرانسل و رایتل باشیم؟ بر اساس این مصوبه، اپراتورها حق گران کردن را هم ندارند. پس این پول اضافه را از کجا می‌آورند؟ هنوز معلوم نیست، اما آن چیزی که واضح است این است که برنده این بازی احتمالا همراه اول خواهد شد که در یک فضای نارقابتی فعلا تا اجرای این مصوبه دو سال بیشتر از ایرانسل وقت خواهد داشت.
*** ماجرا چیست؟
احتمالا این مصوبه جنجالی‌ترین مصوبه سال ۱۳۹۹ در خانه ملت بوده است. ماجرا کمی تخصصی و مربوط به افزایش حق‌السهم دولت از اپراتورهاست، ولی می‌شود آن را به زبان ساده هم توضیح داد: مجلس تصویب کرده بود که از وقتی که قرارداد اپراتورها با دولت تمام شود، آنها باید در قرارداد جدید سود بیشتری از درآمدشان را به دولت بدهند؛ مثلا ایرانسلی‌ها و همراه‌اولی‌ها امسال ۲۸ درصد از درآمدشان را به دولت می‌دادند و رایتلی‌ها ۲۳ درصد.
حالا وقتی که بخواهند قرارداد جدیدی با دولت ببندند، باید ۱۰درصد بیشتر از این مبلغ به دولت پول بپردازند. این عدد می‌شود سه هزار میلیارد تومان که به جیب چه کسی می‌رود؟ وزیر ارتباطات می‌گوید قرار است به جیب صداوسیما برود. مجلس می‌گوید که نخیر. قرار است با این پول اولا زیرساخت‌های ارتباطی شهری و روستایی را توسعه دهند. دوما کیفیت اینترنت ثابت آنقدر افزایش داشته باشد که اینترنت ماهواره‌ای دیگر به گرد آن هم نرسد. سوما صرف تولید محتوا در فضای مجازی شود.
*** سهم صداوسیما از این ماجرا
حالا قسم وزارت ارتباطات را باور کنیم یا حرف مجلس را؟ خب واقعیتش این است که مجلس همزمان طرحی را درباره نظارت بر محتوای فضای مجازی دارد پیش می‌برد که کمیسیون فرهنگی تصویب کرده صداوسیما ناظر تولید این محتوا شود. پس صداوسیما آنقدرها هم که مجلس می‌گوید از این پول بی‌نصیب نمی‌‌ماند. بعد هم در طرحی که نماینده‌ها دیروز مصوب کردند مشخص نشده که این حمایت از فضای مجازی روی دوش چه کسی افتاده، به‌خاطر همین عملا یک‌جورهایی وزارت ارتباطات راست می‌گوید که مجلس با این تصمیم بودجه صداوسیما را افزایش داده است.
در مناظره‌ای که قاضی‌زاده‌هاشمی با وزیر ارتباطات داشتند، آذری‌جهرمی بارها تاکید میکرد و از نماینده مجلس می‌خواست که بگوید این مبلغ را برای کجا می‌خواهند؟ تا آن‌موقع مجلس هزینه‌کرد این مبلغ را مشخص نکرده بود، فقط زمزمه‌هایی بود که این مبلغ به صداوسیما می‌رسد. بعد که صدای اعتراض برخی بلند شد، مصوبه دوباره به کمیسیون برگشت، آنها هزینه‌کردش را مشخص کردند و در لفافه گفتند که صداوسیما هم از این پول سهم خواهد برد.
*** آیا اینترنت گران می‌شود؟
همه رسانه‌ها نوشته‌اند که اینترنت گران خواهد شد، اما واقعیت این است که مجلس اجازه این کار را به اپراتورها نداده و گفته شما درصد بیشتری از درآمدتان را بدهید به دولت، ولی خودتان حق ندارید اینترنت را گران کنید. پس حداقل می‌دانیم که تبعات این تصمیم مجلس گران شدن اینترنت نخواهد بود، ولی شاید اتفاق‌های بدتری در مقایسه با گران شدن اینترنت هم وجود داشته باشد.
*** مصوبه غیررقابتی به نفع همراه اول
یکی از مهم‌ترین تبعات این مصوبه، ضعیف شدن ایرانسل و همراه اول خواهد شد. چرا؟ همه اپراتورها یک قرارداد با دولت دارند که این مصوبه را باید همزمان با بستن قرارداد جدید اعمال کنند. قرارداد ایرانسلی‌ها زودتر از بقیه اپراتورها و سال ۱۴۰۰ تمام می‌شود، ولی قرارداد همراه اول دو سال بعد از آنها باید تمدید شود.
اگر سرمایه‌گذار اصلی ایرانسل تغییری در تصمیمش ندهد و قراردادش را تمدید کند، ایرانسل احتمالا باید زودتر از همراه اول این مبلغ اضافه را به دولت بپردازد. پس احتمالا این شرکت هم ناچار خواهد شد که بسته‌های اینترنتی خود را محدودتر کند یا تنوع جوایزش را کاهش دهد و خلاصه در این بازی غیررقابتی، زودتر دست‌هایش را به نشانه تسلیم بالا ببرد. این در حالی است که ایرانسل کاربران بیشتری دارد که در مقایسه با همراه اول، فقط از اینترنت خود استفاده می‌کنند.
همچنین سرعت رشد، پوشش‌دهی و سرعت اینترنت ایرانسل بر اساس گزارش‌های وزارت ارتباطات بهتر و باکیفیت‌تر از همراه اول بوده است و با این تصمیم مجلس آنها باید زودتر خودشان را با این مصوبه غیررقابتی هماهنگ کنند. البته یک پیچیدگی دیگر هم در مسیر وزارت ارتباطات وجود دارد. آنها می‌گویند در قراردادشان آمده که در صورت تمدید، دو طرف حق تغییر مواد قرارداد را نخواهند داشت، ولی مجلس نه‌تنها پایش را وسط رابطه دولت با یک نهاد خصوصی گذاشته، بلکه دارد کاری می‌کند که دولت مقابل اپراتورها بدعهد شود و خلاف قراردادش عمل کند.
