حقایقی تلخ درباره شیوه پرداخت مشهورترین تسهیلات بانکی

روزنامه هفت صبح، گروه بازار| بعضی وام‌ها به اصطلاح دهان‌پرکن هستند. یعنی وقتی مبلغ آن را می‌شنوید در لحظه اول خوشحال می‌شوید، ولی وقتی خبرهای تکمیلی و شرایط پرداخت وام را می‌خوانید، تمام رویاهایتان نقش برآب می‌شود. در بیشتر مواقع انتشار خبر پرداخت یک وام و تمرکز زیاد رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی عامل اصلی این اشتباه به حساب می‌آید و وقتی به بانک‌ مراجعه می‌کنید به شما می‌گویند هنوز دستورالعملی برای آنها ارسال نشده و اصلا از وام جدید خبر ندارند.

بعضی وام‌ها هم مبلغ چشمگیر و مراحل آسانی نسبت به بقیه وام‌ها دارند و می‌توانید در یک ماه وام بگیرید، اما باید برای دریافت این مدل وام‌ها که بیشتر قرض‌الحسنه هستند یک سرمایه کلان اولیه داشته باشید و بین سه تا شش ماه هم باید از خیر پولتان بگذرید و آن را در بانک سپرده‌گذاری کنید. یک مدل وام هم هست که 15 سال باید برای گرفتن آن منتظر بمانید تا دستتان به پول برسد. بعضی از وام‌ها هم با اینکه مبلغ بالایی دارند و می‌توانند برای خرید مسکن حداقل در شهرهای کوچک کمک بزرگی باشند، اما اقساط ماهانه آنها در کنار بقیه خرج‌های زندگی هزینه بسیار سنگینی است.

برای وام دومیلیاردی خرید مسکن که اتفاقا اقساط سنگینی هم دارد باید اول 380 میلیون تومان جور کنید و اوراق حق تقدم را بخرید و بعد بقیه کارها را انجام بدهید. نکته مهم این است که وام هست،‌ اما شرایط دریافت بعضی از آنها خیلی سخت است و دریافت بعضی از آنها هم خیلی طول می‌کشد، مثل وام چهار میلیاردی خرید مسکن جوانان که اگر امسال اقدام کنید سال 1417 به شما تعلق می‌گیرد.

‌وام دومیلیاردی خرید مسکن
مبلغ این وام درشت است،‌ اما یک پول درشت هم باید داشته باشید تا بتوانید اوراق آن را بخرید. همین چند روز پیش بانک مسکن سقف تسهیلات خرید و تعمیر مسکن از طریق خرید اوراق تسه را به‌ازای هر فرزند زیر 20سال افزایش داد. طبق قانون جدید مبلغ این وام به یک میلیارد و 920میلیارد تومان می‌رسد. اما این وام برای همه نیست و به همه زوج‌ها تعلق نمی‌گیرد.

دریافت این وام شرایط خودش را دارد که یکی از مهمترین‌های آن داشتن چهار فرزند آن هم زیر 20سال است. در غیر این صورت زوج‌های بدون فرزند نمی‌توانند روی این وام حساب کنند. به وام مسکن زوج‌هایی که فقط یک فرزند زیر 20سال دارند 25درصد، زوج‌های دارای دو فرزند زیر 20سال 50درصد، زوج‌هایی که سه فرزند زیر 20 سال دارند 75 درصد و زوج‌های صاحب چهار فرزند زیر 20سال 100درصد اضافه می‌شود. البته این افراد دارای شرایط اگر بخواهند فقط وام مسکن از طریق خرید اوراق تسه بگیرند این رقم معادل یک میلیارد و 600میلیون تومان است.

وام جعاله هم به نسبت وام مسکن دو برابر شده است و اگر یک خانواده دارای چهار فرزند بخواهند وام جعاله بگیرند، می‌توانند روی رقم 320میلیون تومانی حساب کنند. با این اوصاف سقف مبلغ وام خرید مسکن برای زوج صاحب چهار فرزند زیر 20سال در تهران به یک میلیارد و 920میلیون تومان می‌‍‌‌‌‌رسد. اما زوج‌های تهرانی دارای چهار فرزند که می‌خواهند این وام را دریافت کنند باید حدود 380میلیون تومان پول داشته باشند تا بتوانند برگه اوراق حق تقدم بخرند.

متقاضیان این وام باید معادل دو برابر مبلغ وام چیزی حدود سه هزار و 840 برگه اوراق حق تقدم بخرند. نرخ اوراق حق‌تقدم وام مسکن حدود 99هزار تومان است. طبق اعلام بانک مسکن به‌ازای هر فرزند و تا پنج فرزند، 10سال به دوره بازپرداخت اقساط وام اضافه می‌شود، براین اساس بازپرداخت وام مسکن حدود دو میلیارد تومانی حدود 22سال طول می‌کشد.

نرخ سود این وام نیز حدود 22/5درصد است. قسط وام 800میلیونی زوج‌های تهرانی ماهی 16میلیون و 110هزار تومان بود. این قسط اگر دوبرابر شود مبلغ آن به ماهی 32میلیون و 220هزار تومان می‌رسد. البته اگر زوج‌های دارای چهار فرزند بخواهند وام جعاله 320میلیون تومانی دریافت کنند باید قسط آن را هم بپردازند. فعلا جزئیات نرخ سود وام جعاله در ترکیب این وام نزدیک به دو میلیارد تومان اعلام نشده، اما اگر کسی بخواهد وام جعاله 160میلیون تومانی بگیرد باید در پنج سال ماهانه چهار میلیون و 500هزار تومان به حساب بانک واریز کند.

وام ٣٠٠میلیونی قرض‌الحسنه
سقف تسهیلات وام قرض‌الحسنه از 200میلیون تومان به 300میلیون تومان رسیده. این افزایش مبلغ خبر خوبی برای کسانی است که می‌خواهند کسب‌وکاری راه بیندازند چون کارمزد آن چهار درصد است و سود زیادی روی اقساط وام نمی‌آید اما پرداخت این وام هم مجانی نیست. یعنی این شکلی نیست که به بانک موردنظرتان مراجعه کنید و درخواست وام بدهید.

اگر وام قرض‌الحسنه می‌خواهید اول باید یک مبلغ پول در حساب بانک به عنوان سپرده بخوابانید و به آن دست نزنید و بعد از گذشت چند ماه،‌ اگر شرایطتان تایید شد می‌توانید وام بگیرید. هرچه مدت بیشتری پول متقاضی وام به طور سپرده در بانک بماند، رقم وامش بیشتر می‌شود. مثلا بانک ملی به کسانی که در این بانک حساب دارند وام قرض‌الحسنه می‌دهد که طرح‌ مهربانی نام دارد. بانک ملی اعلام کرده متقاضیان این وام می‌توانند در کمترین زمان تا سقف 300میلیون تومان و فقط با یک ضامن رسمی و با کارمزد چهاردرصد وام بگیرند.

اما برای دریافت این وام باید به این نکات توجه کنید؛ سقف این وام 300میلیون تومان است و اگر کسی بخواهد در کمترین زمان ممکن یعنی یک ماه وام بگیرد باید حداقل 750 میلیون تومان داشته باشد. مدت زمان بازپرداخت این وام نیز شش ماهه است و باید در این مدت اقساط این وام را برگردانید. به غیر از بانک ملی چند بانک دیگر مثل بانک مهر، بانک رسالت و بانک توسعه تعاون نیز وام قرض‌الحسنه 300 میلیون تومانی پرداخت می‌کنند.

نام وام قرض‌الحسنه بانک مهر، مهریار است. کسانی که در این بانک حساب‌ قرض‌الحسنه جاری یا پس‌انداز دارند می‌توانند وام بگیرند. این وام برای اولویت‌بندی اعطای وام، ضرایب امتیازی با توجه به مدت انتظار هریک از مشتریان مشخص کرده است. امتیاز متقاضی با توجه به میانگین حساب او مشخص می‌شود. مشتریانی که میانگین‌ حساب بالاتری داشته باشند، می‌توانند بین 3 تا 6 ماه وام بگیرند. کمترین زمان انتظار برای دریافت این وام سه ماه است.

وام قرض‌الحسنه طرح مائده بانک توسعه تعاون هم به این شکل است که باید برای دریافت 300میلیون تومان، مبلغ 600میلیون تومان را برای شش ماه به عنوان سپرده در این بانک بخوابانید. وام قرض‌الحسنه بانک رسالت نیز به صورت غیرحضوری انجام می‌شود. برای دریافت وام از بانک رسالت باید دارایی و گردش حساب بالایی داشته باشید.

مدت زمان خواب سپرده در این بانک نیز سه تا شش ماه است. اگر شش ماه پولتان را در این بانک سپرده‌گذاری به میزان 100درصد آن می‌توانید وام بگیرید، یعنی برای دریافت وام 300میلیون تومانی که سقف وام قرض‌الحسنه است، باید 300 میلیون تومان را شش ماه در بانک به عنوان سپرده بگذارید.

وام چهار میلیاردی مسکن جوانان
وام خرید مسکن جوانان سال 1400 یک میلیارد و سال 1401 دو میلیارد بود، اما امسال مبلغ آن به چهار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است. با اینکه در نگاه اول یک وام چهار میلیاردی خبر فوق‌العاده‌ای است و حتی در تهران خیلی‌ها را صاحب خانه می‌کند، اما این وام اگر مراحلش درست طی شود، 15سال دیگر به دست متقاضیان می‌رسد. شرایط دریافت این وام به این شکل است که جوانان بالای 18سال یا دارای حکم رشد باید در بانک مسکن، حساب پس‌انداز مسکن جوانان باز کنند.

صاحب حساب با رعایت برنامه سپرده‌گذاری می‌تواند بعد از حداقل پنج سال و حداکثر 15 سال روی مبلغ وام حساب باز کند. البته وام چهار میلیاردی مخصوص جوانانی است که در تهران زندگی می‌کنند. جوانان ساکن مراکز استان‌ها و شهرهای بالای 200هزار نفر جمعیت، سه میلیارد و 400میلیون تومان وام می‌گیرند. جوانان بالای 18سالی که در شهرهای زیر 200هزار نفر زندگی می‌کنند هم می‌توانند دو میلیارد و 800میلیون تومان وام برای خرید مسکن دریافت کنند.

کسانی که می‌خواهند این وام را دریافت کنند در پنج سال اول باید ماهانه 800هزار تومان به حساب بانک مسکن واریز کنند. این مبلغ در پنج سال دوم ماهانه یک میلیون و 200هزار تومان است و در پنج سال سوم به یک میلیون و 600هزار تومان می‌رسد. البته این مبالغ در ابتدای هر سال تغییر می‌کند، بانک مرکزی در ابتدای هرسال حداقل مبلغ واریزی ماهانه را تعیین می‌کند. با این اوصاف اگر جوان تهرانی بخواهد بعد از پنج سال وامش را دریافت کند در سال 1407 مبلغ یک میلیارد و 600میلیون تومان دستش را می‌گیرد.

اگر جوانی ساکن شهرهای بالای 200هزار نفر باشد این مبلغ یک میلیارد و 400میلیون تومان است. جوانان ساکن بقیه مناطق نیز یک میلیارد و 200میلیون تومان وام می‌گیرند. اما اگر کسی بخواهد مبلغ کامل وام یعنی چهار میلیارد تومان را دریافت کند باید تا سال 1417 صبر کند. وام چهار میلیارد تومانی اصلا وام جدیدی نیست ولی به دلیل اینکه مبلغ آن چشمگیر شده، بیشتر به چشم می‌آید. برای اولین‌بار ثبت‌نام این وام در سال 79 شروع شد.

جوانانی که 23سال پیش حساب پس‌انداز بانک مسکن باز کردند، ماهی شش هزار و 571 تومان به حساب بانک واریز کردند. موعد پرداخت وام این افراد در پایان سال پانزدهم یعنی سال 94 بود. در این سال این افراد مبلغ 41 میلیون تومان وام برای خرید مسکن دریافت کردند. کسانی که سال 87 برای وام ثبت‌نام کردند،‌ اگر وسط راه انصراف نداده باشند بعد از 15سال، امسال یعنی در سال 1402 وامشان را می‌گیرند. امسال بعد از 15سال، 59میلیون تومان دستشان را می‌گیرد. طبق آمار رسمی قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در تهران حدود 76میلیون تومان است.

وام 500 میلیونی ازدواج
وام 500میلیون تومانی برای ازدواج سروصدای زیادی به پاکرده است. بعضی از خبرگزاری‌ها از افزایش مبلغ وام خبر داده‌اند و فضای مجازی پر شده از وامی که می‌تواند گره از ازدواج جوانان باز کند ولی وقتی بیشتر تحقیق کنید، متوجه می‌شوید که اول از همه این وام برای جوانان دهه شصتی است. دوم این‌که این وام فقط مخصوص جوانان دهه شصتی است که در روستاها زندگی می‌کنند. انسیه خزعلی، معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری اعلام کرده 500میلیون تومان تسهیلات به زوجین روستایی دهه شصتی تعلق می‌گیرد.

به گفته او در سال‌های آینده ممکن است با مشکلات جدی خانم‌هایی که به سالمندی رسیده و در پی مشکلات درمان و نگهداری هستند، مواجه شویم، به همین دلیل برای ترویج ازدواج دهه شصتی‌ها قرار است یک حرکت جدی انجام شود. حرکت جدی پرداخت 500میلیون تومان تسهیلات به زوجین روستایی دهه شصتی است. به این زوجین 100میلیون تومان تسهیلات ازدواج علاوه‌بر تسهیلات عام ازدواج، 200میلیون تومان کالا کارت، 200میلیون تومان تسهیلات اشتغال پرداخت می‌شود و مجموعا 500میلیون تومان پشتوانه برای زوجین دهه شصتی روستایی تعیین شده است.

با این اوصاف جوانان دهه شصتی که در شهر زندگی می‌کنند، همچنان باید روی همان مبالغ سابق حساب باز کنند. در حال حاضر تسهیلات ازدواج در سال 1402 برای هر یک مردان کمتر از 25سال و زنان کمتر از 23سال، 220میلیون تومان و در کل 440میلیون تومان است ولی اگر یکی از زوجین، خارج از این رده سنی باشد، عدد وام آنها متفاوت می‌شود. مثلا اگر داماد 26 ساله باشد و عروس 23ساله فقط به یکی از آنها وام 220میلیون تومانی تعلق می‌گیرد.

برای بقیه زوج‌هایی که در این محدوده سنی قرار ندارند هم مبلغ 180میلیون تومان در نظر گرفته شده است. بازپرداخت وام ازدواج 10ساله و نرخ سود آن 4درصد است. اگر کسی وام 220میلیون تومانی بگیرد، یعنی جوانان زیر 25 و 23 سال، باید ماهانه حدود یک میلیون و 833هزار تومان قسط بدهند. قسط وام 180میلیون تومانی نیز برای هر نفر حدود یک میلیون و 500هزار تومان است. نکته مهم این است که همه‌ افرادی که بعد از اول فروردین سال 98 ازدواج کرده‌اند و وام ازدواج نگرفته‌اند، به شرطی که زیر 50 سال باشند، می‌توانند این وام را بگیرند. البته وام 180میلیون تومانی.

وام ودیعه مسکن 200 میلیونی
پنج ماه پیش مبلغ وام ودیعه مسکن دو برابر شد. نماینده‌های مجلس اوایل خردادماه برای ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره‌بها به این نتیجه رسیدند که 100میلیون تومان برای وام ودیعه مسکن در شهرهای بزرگ کم است و با افزایش وام ودیعه مسکن از 100میلیون تومان در تهران به 200میلیون تومان موافقت کردند. با اینکه پنج ماه از اعلام دوبرابر شدن این وام می‌گذرد ‌اما شواهد نشان می‌دهد هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است چون کسانی که به سامانه جامع طرح‌های حمایتی مسکن مراجعه می‌کنند، هنوز همان اعداد و ارقام قبل را مشاهده می‌کنند.

متقاضیان این وام با ذوق اینکه می‌توانند وام دوبرابری بگیرند وقتی مشخصات خود را در این سایت وارد می‌کنند به صفحه‌ای هدایت می‌شوند که دستورالعمل اجرایی تسهیلات کمک ودیعه مسکن در آن توضیح داده شده است. اما هنوز سقف تسهیلات اعطایی برای مستاجران تهرانی 100میلیون تومان است. برای ساکنان کلانشهرها هم همان مبلغ 70میلیون تومان وام و کسانی که ساکن شهرهای کوچک هستند در حال حاضر باید روی همان وام 40میلیون تومانی حساب کنند.

این در حالی است که ساکنان کلانشهرها طبق طرح جدید باید وام 150میلیون تومانی و ساکنان شهرهای کوچک هم وام 100میلیون تومانی دریافت کنند. با اینکه هنوز در سامانه اعداد قدیمی دیده می‌شود اما همان روزها که اعلام شد رقم وام تغییر کرده، رقم سود را هم به 23درصد افزایش دادند. مستاجرانی که موفق می‌شوند وام ودیعه مسکن 200میلیون تومانی دریافت کنند، با احتساب نرخ سود 23درصد و مدت بازپرداخت پنج‌ساله، باید ماهی پنج میلیون و638 هزار تومان به حساب بانک بریزند.

ساکنان کلانشهرها اگر دستشان به وام 150میلیون تومانی برسد باید در پنج سال ماهی چهار میلیون و 230هزار تومان قسط بدهند. مستاجرانی که در شهرهای کوچک و سایر شهرستان‌ها زندگی می‌کنند اگر 100میلیون تومان وام ودیعه مسکن بگیرند با احتساب سود 23درصدی باید در پنج سال ماهی دو میلیون و 820هزارتومان قسط پرداخت کنند. البته این اقساط برای زمانی است که این مبالغ جدید برای وام‌های ودیعه مسکن پرداخت شود، فعلا وقتی به سایت saman.mrud.ir مراجعه کنید، رقم‌ها و دستورالعمل هنوز مربوط به سال 1401 است و با گذشت پنج ماه از ابلاغ مبالغ جدید این اعداد ثابت مانده‌اند و هیچ تغییری نکرده‌اند.

وام 350 میلیونی ساخت مسکن
وام ساخت مسکن 350میلیون تومان شد. این هم خبر خوبی بود. کسانی که در اطراف شهر زمین داشتند بعد از شنیدن این خبر داخل ابر رویاهایشان خانه‌ای دیدند که مصالحش را می‌خرند و ستون‌ها را می‌زنند و کم‌کم پنجره‌ها را می‌گذارند و بعد نازک کاری شروع می‌شود و تمام. اما وقتی خبرهای تکمیلی را شنیدند این ابرهای رویایی ترکید چون این وام فقط مخصوص روستایی‌هاست و کسانی که ساکن روستا هستند برای ساخت خانه می‌توانند 350میلیون تومان وام بگیرند. البته خود روستایی‌ها هم هنوز نتوانسته‌اند این وام را دریافت کنند.

افزایش سقف تسهیلات مسکن روستایی در سال 1402 از 200میلیون تومان به مبلغ 350میلیون تومان توسط دولت تصویب شده، اما این وام هنوز به مرحله موافقت بانک‌ها و بانک مرکزی و جزئیات آن نرسیده است. قرار است وام 350 میلیونی مسکن روستایی به تعداد 350هزار فقره به روستاها و شهرهای زیر 25 هزار نفری با سود 5 درصدی پرداخت شود. وام ساخت مسکن روستایی قبل از افزایش 200میلیون تومان بود.

این وام با کارمزد پنج درصد و بازپرداخت 20ساله پرداخت می‌شد. متقاضیان ساخت مسکن روستایی می‌توانند اقساط تسهیلات مسکن روستایی را بنا به تمایل خود به شکل ماهانه، هر سه ماه یک بار، هر شش ماه یک بار و یا سالانه پرداخت کنند. اقساط وام 200میلیون تومانی روستایی ماهانه یک‌میلیون و چهارصد هزار تومان است ‌اما هنوز رقم قطعی برای اقساط و بازپرداخت وام 350میلیون تومانی اعلام نشده است.