جهان دوباره شاهد یک رقابت تسلیحاتی هسته‌ای است؟
روزنامه هفت صبح| با ادامه جنگ اوکراین و تهدیدهایی که از سوی برخی از مقام‌های روسیه در خصوص استفاده احتمالی از سلاح هسته‌ای منتشر می‌شود، نگرانی‌ها در خصوص راه افتادن جنگ هسته‌ای و مسابقه تسلیحاتی میان قدرت‌های اتمی جهان افزایش یافته است. چند روز پیش نیز یکی از وزرای کابینه نتانیاهو از احتمال شلیک بمب هسته‌ای به سمت غزه حرف زد و جهان را به شوک برد و موجب شد دولت اسرائیل برای رفع و رجوع این صحبت‌ها، آن وزیر را از حضور در جلسات هیات دولت منع کند. البته این تهدید اسرائیلی‌ها تازگی ندارد و همین دو ماه پیش بود که خود نتانیاهو، ایران را به نابودی با سلاح هسته‌ای تهدید کرد.
تحلیلگران اندیشکده موسسه تحقیقاتی استکهلم هشدار دادند که تعداد سلاح‌های هسته‌ای عملیاتی که در زرادخانه قدرت‌های نظامی بزرگ جهان نگهداری می‌شود بار دیگر در حال افزایش است. این اندیشکده هشدار داد که جهان به سمت یکی از خطرناک‌ترین ادوار تاریخ بشریت حرکت می‌کند. اکنون تخمین زده می‌شود که ۱۲ هزار و ۵۱۲ کلاهک هسته‌ای در جهان وجود دارد که از این تعداد، ۹ هزار و ۵۷۶ کلاهک در انبارهای نظامی، بالقوه آماده استفاده هستند که ۸۶ کلاهک نسبت به یک سال قبل افزایش یافته است.
این افزایش تعداد کلاهک‌ها به دوران کاهش تدریجی کلاهک‌های هسته‌ای در پی پایان جنگ سرد خاتمه داده است. افزایش کلاهک‌های هسته‌ای در جهان در حالی است که در بیانیه سال ۲۰۲۱ پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل عنوان شد که «جنگ هسته‌ای، طرف پیروزی ندارد و نباید انجام شود». روسیه و آمریکا در مجموع حدود ۹۰درصد از سلاح‌های هسته‌ای جهان را در اختیار دارند.
۱۵ روز پیش، شورای فدراسیون روسیه که مجلس علیای این کشور محسوب می‌شود، به خروج از معاهده منع آزمایش هسته‌ای رای موافق داد. پیش‌تر، لایحه لغو عضویت روسیه در این پیمان هفته پیش در دوما (مجلس سفلای روسیه) رای آورده بود. در نهایت این لایحه به کرملین فرستاده شد و با امضای پوتین به تصویب رسید.
رئیس‌جمهور روسیه پیش از این گفته بود که لغو عضویت کشورش «بازتابی» از عدم تصویب پیمان منع آزمایش‌های هسته‌ای از سوی آمریکا است. واشنگتن هرچند این پیمان را امضا کرده اما آن را به تصویب نرسانده است. روسیه در سال ۲۰۰۰ میلادی این پیمان را تصویب کرده بود. از این رو، درست دو هفته پیش، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، به طور مستقیم بر عملیات شبیه‌سازی شده حمله هسته‌ای از سوی ارتش این کشور نظارت کرد.
آمریکا می‌گوید چین طی یک سال اخیر ذخایر هسته‌ای خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده است و اکنون حدود ۵۰۰ کلاهک عملیاتی در اختیار دارد. در گزارش سالانه وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون همچنین آمده است که پکن امیدوار است تا سال ۲۰۳۰ زرادخانه خود را دو برابر کند و به بیش از ۱۰۰۰ کلاهک برساند. در حالی که این گزارش می‌گوید رشد زرادخانه چین از پیش‌بینی‌ها فراتر رفته است، ذخایر این کشورهمچنان در برابر روسیه و ایالات متحده ناچیز است.
یک مقام ارشد دفاعی آمریکا روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت: «ما نمی‌خواهیم در مورد موقعیت چین در این زمینه اغراق کنیم، اما معتقدیم که آنها در جایگاهی فراتر از پیش‌بینی‌های قبلی هستند» و افزود که این موضوع نگرانی‌های زیادی را برای آمریکا ایجاد می‌کند. مقامات آمریکایی می‌گویند که پکن به احتمال بسیار در سال ۲۰۲۲ ساخت سه مجموعه جدید از سایت‌های موشکی را به پایان رساند. در این گزارش آمده است که این میدان‌ها شامل حداقل ۳۰۰ سیلوی جدید موشک‌های بالستیک قاره‌پیما است. برد این موشک‌های بالستیک نیز بیش از ۵۵۰۰ کیلومتر است.
فرانسه که یکی از قدرت‌های هسته‌ای به شمار می‌رود، اورانیوم برای تولید این سلاح‌ها را از کشورهای آفریقایی، به خصوص نيجر تامین می‌کرد. با بروز کودتای نظامی در نيجر و به قدرت رسیدن ارتشی‌ها، خوی ملی‌گرایانه مردم نيجر سبب شد تا به حضور فرانسوی‌ها در این کشور پایان دهند و با تعیین ضرب‌الاجل، نظامیان و حتی دیپلمات‌های این کشور را اخراج کنند.
از این رو دور از ذهن نبود که نظر فرانسه به منظور تامین اورانیوم لازم برای ساخت سلاح هسته‌ای به آسیای میانه و به ویژه قزاقستان جلب شود. مکرون ۸ روز پیش به آسیای میانه سفر کرد. بیشتر دقت خود در این سفر را معطوف قزاقستان کرد. گفتنی است قزاقستان دارای ۴۰ درصد کل منابع اورانیوم روی زمین است و از این رو برای یک جنگ تسلیحاتی هسته‌ای جدید، بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
قزاقستان، بزرگترین تولید‌کننده اورانیوم در جهان، روز پنجشنبه و در راستای افزایش همکاری با چین، از انعقاد یک قرارداد بلند‌مدت برای تامین اورانیوم مورد نیاز پکن خبر داد. این قرارداد برای تحویل مقدار نامشخصی از کنسانتره اورانیوم طبیعی که در چرخه سوخت هسته‌ای استفاده می‌شود، بین شرکت ملی «کازاتومپروم» قزاقستان و شرکت ملی اورانیوم چین منعقد شد.
«کازاتومپروم» که می‌گوید شرایط قرارداد به دلیل محرمانه بودن و حساسیت تجاری قابل افشا نیست، جزئیات بیشتری درباره میزان ارائه شده این فلز رادیو اکتیو منتشر نکرده است. پیش‌تر نیز در جریان سفر هفته گذشته امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه به منطقه، شرکت «کازاتومپروم» و شرکت فرانسوی «فراماتوم» در زمینه چرخه سوخت هسته‌ای قرارداد همکاری امضا کرده بودند. لازم به ذکر است که قزاقستان در زمینه اورانیوم و انرژی هسته‌ای با روسیه نیز همکاری می‌کند.
