جنگ غزه به نزدیکی ایران و ترکیه کمک می‌کند؟
روزنامه هفت صبح| رسانه المانیتور در گزارشی نوشته است تلاش‌های ترکیه برای آتش‌بس در غزه و آزادی اسرای در اختیار حماس همچنان ادامه دارد، هرچند تاکنون نتیجه‌ای نداشته است. با این حال، دیپلماسی آنکارا در غزه روابط آنکارا با ایران را تقویت کرده. یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها درباره تاثیر جنگ غزه، به معادله‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای منتهي می‌شود. کدام کشورها در نتیجه این جنگ به‌هم نزدیک و کدام‌یک از هم دور می‌شوند؟
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، با خودداری از برچسب زدن حماس به‌عنوان یک سازمان تروریستی در عوض آن را «گروه آزادی‌بخش مجاهدین» خواند. او همچنین در اجلاس روز یکشنبه سازمان همکاری اسلامی (OIC) به همراه همتای ایرانی خود، ابراهیم رئیسی، شرکت کرد.
به نظر می‌رسد ترکیه و ایران مایلند ببینند که آیا همگرایی آنها در مورد غزه می‌تواند به حل پرونده‌های پرحاشیه دوجانبه کمک کند یا خیر؟! انتظار می‌رود ابراهیم رئیسی در اواخر ماه جاری به‌دنبال سفر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران که برای مذاکره در اوایل نوامبر به آنکارا سفر کرده بود، به ترکیه سفر کند.
نزدیکی‌های مشابهی بین ایران و ترکیه پس از حمله اردوغان به رئیس جمهور وقت اسرائیل شیمون پرز در داووس در سال 2009 و پس از فروپاشی روابط ترکیه و اسرائیل در پی حمله مرگبار اسرائیل به ناوگان حامل فعالان طرفدار فلسطین به سمت غزه در سال 2010 رخ داد.
البته نزدیکی‌هایی از این جنس که مقطعی هم هستند نمی‌توانند ناسازگاری‌های سیاست‌های ترکیه و ایران در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین یا اختلافات اساسی در روابط دوجانبه آنها را حل و فصل کند.
در حالی‌که رسانه‌های ایرانی با استناد به مواضع ترکیه مدعی می‌شوند که ایران در سیاست خود در قبال فلسطین تنها نیست، اردوغان اجازه نداده است که خشم او از موضوع فلسطین به مرز قطع روابط با اسرائیل و آمریکا برسد.برخی سوال می‌کنند که آیا ترکیه می‌تواند به‌عنوان یک کانال بین واشنگتن و تهران عمل کند.
اگرچه آنکارا از چنین ظرفیتی برخوردار است، اما دو منبع ایرانی به المانیتور گفتند که پیام‌های آمریکا تاکنون از طریق قطر و عراق به تهران رسیده است. بلینکن قبل از سفر به آنکارا در بغداد مذاکراتی داشت و پس از آن نخست وزیر عراق به سرعت به تهران رفت.مهم‌ترین نتیجه دیپلماسی ترکیه در غزه تاکنون، احیای تماس‌های ترکیه و ایران است.
دو قدرت منطقه‌ای غیر‌عربی به‌دنبال همصدایی در حمایت از فلسطینی‌ها بوده‌اند، اما دیدگاه‌های آنها به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است. ترکیه از ایجاد یک کشور فلسطینی بر اساس مرزهای 1967 حمایت می‌کند، در حالی‌که ایران از به رسمیت شناختن اسرائیل امتناع می‌ورزد و یک کشور مشترک برای مسلمانان، یهودیان و مسیحیان را پیشنهاد می‌کند.
شیوه حمایت اردوغان از حماس نیز با ایران، بسیار متفاوت بوده است. روابط آنکارا با حماس بعید است که هرگز به سطح رابطه این گروه با تهران برسد. اگر ترکیه روابط خود را با اسرائیل قطع کند، یک پیروزی برای ایران خواهد بود، اما به‌نظر می‌رسد اردوغان چنین نیتی ندارد.ترکیه به‌عنوان متحد سرسخت جمهوری آذربایجان در درگیری ارضی با ارمنستان، از خواسته‌های باکو برای ایجاد کریدور از طریق خاک ارمنستان برای اتصال منطقه نخجوان و سرزمین اصلی آذربایجان حمایت می‌کند.
ایران نگران است که این کریدور بتواند ارتباط زمینی خود را با ارمنستان قطع کند و می‌خواهد ببیند پلتفرم مشاوره منطقه‌ای پیشنهادی ترکیه که شامل ارمنستان، آذربایجان، گرجستان، ایران، روسیه و ترکیه می‌شود، چگونه عمل می‌کند.در رابطه با موضوع آب، مقامات ایرانی ترکیه را مسئول طوفان‌های گرد و غبار دانسته و آنها را به کاهش سطح آب رودخانه‌های دجله و فرات که از ترکیه سرازیر شده و به سمت عراق و سوریه سرازیر می‌شود، مقصر می‌دانند.
به همین ترتیب، ترکیه را به دلیل کاهش آب رودخانه ارس که از شرق کشور سرچشمه می‌گیرد و بخشی از مرزهای ایران در منطقه را تشکیل می‌دهد، مقصر دانسته‌اند. در مورد سوریه، گسترش جنگ غزه ممکن است تعادل موجود را که هم ترکیه و هم ایران در آن حضور دارند، بر هم بزند. بنابراین، می‌توان گفت که نزدیکی دوجانبه در مورد مسئله فلسطین می‌تواند تأثیر بسیار محدودی بر تمام آن پرونده‌های پیچیده میان تهران و آنکارا بگذارد.
