جنجال بر‌سر ساخت فیلم مست عشق
روزنامه هفت صبح | انتشار خبر ساخت فیلمی‌درباره مولوی و شمس به کارگردانی حسن فتحی و بازی شهاب حسینی و پارسا پیروزفر و سرمایه گذاری مشترک ایران و ترکیه، جنجال بزرگی را روز گذشته در ایران به راه انداخت. انتظار هم می‌رفت. دقیقا هشت سال پیش در حالی‌که بزرگداشت مولانا در تهران در حال انجام بود و در حالی‌که در ذهن مردم و کارشناسان، مولوی به عنوان یک شاعر معنوی و مذهبی جا افتاده بود خبری از دفتر آیت‌الله صافی گلپایگانی منتشر شد که همه این تصور را بر هم می‌زد.
در مرداد سال ۱۳۹۰: آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در دیدار برگزار کنندگان کنگره علامه بلاغی گفت: افرادی که کنگره بزرگداشت مولوی را در ایران برگزار کرده‌اند و آن حرف‌ها را بیان نمودند، باید از امام زمان (عج) خجالت بکشند….بنده به شدت کنگره مولوی را محکوم کرده و مخالف برگزاری آن بودم. پول‌هایی که در این مراسم هزینه شد، باید در مراسم‌های تبیین شخصیت‌های علمی و دینی هزینه می‌گردید.
این کاملا با دیدگاه رایج تفاوت داشت و نشان می‌دادکه بین علما در مورد این شاعر بزرگ پارسی زبان اختلاف نظرهای جدی وجود دارد که از دسترس مردم عادی به دور بوده است. این در حالی است که مردم عادت کرده بودند سخنرانی‌های علامه محمد تقی جعفری و یا الهی قمشه‌ای را سرشار از فکت‌های اخلاقی و حکیمانه از مثنوی و دیوان شمس ببینند و گوش کنند و لذت ببرند. در تمام دهه ۸۰ شمسی مردم اخبار پیاپی می‌شنیدند از اقبال ستاره‌ها و چهره‌های مشهور آمریکایی به اشعار مولوی و خالکوبی فلان شعر مولوی به زبان پارسی بر بازوی فلان هنرپیشه و از این حرف‌ها.
اما در سال ۱۳۹۰ و با سخنان آیت‌الله صافی گلپایگانی ماجرا تغییر یافت. برای اینکه به عمق ماجرا برسید این متن را از آیت‌الله میلانی بخوانید: شمس تبریزی، فرد منحط و بی‌سوادی بوده که در عرفیاتش هم مشکل داشته؛ چه برسد به عقایدش. مولوی نیز به تبع او این‌گونه بوده است. مولوی در مورد توحید نظرات منحطی دارد. مثلاً شمس معتقد است تمام سوره اخلاص که در مورد ذات خداست، در مورد مولوی تطابق دارد. آنان همچنین به وحدت وجود محض معتقدند و خلقت را قبول ندارند. در واقع عالم را تجلیات و امواج ذات خدا می‌دانند.
(سایت مباحثات تیرماه ۱۳۹۶)
در واقع بحث بر سر دیدگا‌ه‌های فقهی و مذهبی مولانا و شمس است. برخی ابیات از مولانا درباره عزاداران حسینی و برخی ابیات ویژه و مشهور دیگر از دیگر دلایل بدبینی برخی علما نسبت به مولانا بوده است. حتی یکی از علما شعر مشهور موسی و شبان راکاملا متضاد با آموزه‌های شیعه می‌داند و خواستار حذف آن از کتب درسی می‌شود. حجت‌الاسلام قرائتی می‌گوید: ما این مطالبی که کاملا ضد قرآن است را در کتاب‌های درسی وارد کرده‌ایم. ما وقتی که عرفان‌مان را از مثنوی می‌گیریم به این خباثت‌ها می‌افتیم که خداوند بزرگترین غضبش را در این خصوص بیان می‌کند. موسی(ع) مبعوث شده تا خرافات را از بین ببرد اما در این شعر موسی مؤاخذه می‌شود و این شعر کاملا ضد بعثت انبیا است.
در این میان انتساب روابط بین مولانا و شمس تبریزی نیز به این وضعیت دامن زده است. تعلق خاطر مولوی به صوفیگری و اینکه شمس از قطب‌های فرقه صوفیه بوده و با توجه به نگاه منفی شیعه به بیشتر فرقه‌های صوفیه، این داستان رنگ و بوی غلیظ‌تری نیز به خود گرفته است. از قرار شمس عارفی شوریده حال بوده که در پاییز سال ۶۲۶ شمسی در سفری به قونیه مولانا را که درآن دوران ۴۲ سال سن داشته است ملاقات می‌کند و او را تحت تاثیر روحیات عرفانی خود قرار می‌دهد و رابطه‌ای آنچنان شوریده‌وار شکل می‌گیرد که به غزلیات عاشقانه دیوان شمس که از شاهکارهای ادب پارسی است ختم می‌شود.
درباره شمس بحث‌های بسیاری است. چنان که در مقالات شمس (با دیوان شمس اشتباه نشود) گفته می‌شود مسائلی بیان شده که برخی علمای شیعه پرداختن به زندگی او را حرام می‌پندارند. مقالات شمس را نه مولوی نوشته و نه شمس. بلکه مجموعه سخنان و حکایاتی است که مریدان مولوی به صورت پراکنده جمع‌آوری کرده‌اند. با این حال در تمام این سال‌ها مولوی به عنوان یکی از مشاهیر شعر پارسی در میان شعردوستان ایرانی مورد تحسین قرار گرفته است و در مراسم سالیانه بزرگداشت مولوی در قونیه هرساله هزاران ایرانی راهی این شهر ترکیه می‌شوند.
کلید زدن پروژه فیلم سینمایی مست عشق اما ناگهان همه مباحثات را به سطح اول بازگرداند. طلبه‌هایی از قم به آیت‌الله مکارم شیرازی نامه نوشته و نظر او را درباره ساخت این فیلم جویا شدند. نامه‌ای که مرکز توجهش روی شخصیت شمس تبریزی بوده است:«طبق اخبار واصله از خبرگزاری‌های معتبر رسمی با نهایت تأسف مطلع شدیم سریالی در سطح ملی و با استفاده از بودجه‌های دولتی در قالب تیم هنری پیشرفته و کارگردان مطرح و بازیگران شاخص برای نمایش و بزرگداشت شخصیت شمس تبریزی در دست ساخت و اقدام می‌باشد.
با توجه به فساد عقیده شخص مزبور و عقاید پلید او که از اقطاب و اعلام صوفیه خبیث بوده و عبارات هتاکانه این ضال مضل در تنقیص شخصیت مقدس حضرت صدیقه طاهره(س) که در مؤلفات منسوب به او، موسوم به مقالات شمس موجود می‌باشد و همچنین با التفات به عواقب و لوازم خطرناکی که انتشار و پخش این سریال بعد از اتمام ساختش از سیمای جمهوری اسلامی در پی خواهد داشت، استدعای اینجانبان که از طلاب حوزه علمیه قم هستیم این است که عنایت لازم را معظم‌له جهت توقف هرچه سریع‌تر این مسئله خطرناک مبذول فرمایند. طول عمر با عزت و سلامت آن بزرگ‌مرزبان اعتقادات حقه شیعه و فقیه اهل بیت عصمت و طهارت را از جانب خداوند متعال خواستاریم.»
* یک: آیت‌الله مکارم شیرازی به این استفتاء پاسخ داد: «با توجه به اینکه این کار (ساخت فیلم درباره شمس) سبب ترویج فرقه ضالّه صوفیه می‌شود، شرعاً جایز نیست و باید از آن خودداری کرد.»
* دو: آیت‌الله نوری همدانی نیز به این استفتاء پاسخ داد: «این دو نفر نام‌برده از اعیان صوفی است و ما برای این مطلب مدارک متقنی از کتاب‌های خودشان داریم. اساساً فرقه صوفیه یکی از فرقه ضاله و مضله هستند که با تشکیلات قطب‌سازی و مرشدبازی به جنگ اسلام ناب که اسلام قرآن و اهل بیت عصمت(ع) است، آمده‌اند و حضرت صادق(ع) درباره صوفیه فرموده‌اند انهم اعدائنا یعنی آن‌ها دشمنان ما هستند و ترویج آن‌ها به هر شکل باشد جائز نیست و حرام است.»
* سه: این داستان در فضای مجازی تلاطم شدیدی بین اهالی فن،کارشناسان و مهم‌تر از همه برخی چهره‌های جوان اصولگرا که تا به امروز در مثنوی معنوی و دیوان شمس منویات خودرا دنبال می‌کردند به وجود آورد. حتی چهره استخوان خردکرده‌ای مثل عطاءالله مهاجرانی در توئیتی چنین نوشت:
* چهار: سیدعطاءالله مهاجرانى:آیت‌الله مکارم شیرازى از مراجع تقلید در پاسخ نامه‌اى، ساخت سریال شمس تبریزى را خلاف شرع، موجب ترویج فرقه ضاله صوفیه دانسته‌اند. به نظرم از حقوق ایشان است که چنین نظرى داشته باشند. مقلدین ایشان هم از مشاهده سریال پرهیز کنند. اما آیا ایشان مى‌توانند براى یک ملت تعیین تکلیف کنند؟
در این میان برخی از جوانان اصولگرا به نقطه نظرات خاص رهبر انقلاب که ذایقه ادبی بسیار قدرتمند و کارشناسانه‌ای دارند ارجاع دادند که مثلا در یک مورد در مورد مولوی گفته‌اند: «اشعار بزرگان و قله‌های شعر فارسی همچون حافظ، سعدی، فردوسی و مولوی آکنده از اخلاق، تعلیم، تعهد، حکمت، عرفان، معنویت و اسلام ناب است، بنابراین تفکیک جنبه هنری و زیباشناختی شعر از جنبه رسالت و تعهد آن، مغالطه‌ای واضح و ناشی از غفلت یا کم‌سوادی است.» طبیعی است که دیدگاه رهبر انقلاب به شکل مشخصی درباره قدرت اشعار مولوی است.
با این اوصاف و در حالی‌که جناحی نیرومند در قم با قدرت در مقابل ساخت فیلمی‌که درآن به رابطه مولوی و شمس تبریزی بپردازد به ابراز مخالفت می‌پردازند باید دید آیا حسن فتحی و سرمایه‌گذار خارجی‌اش حاضر به چنین ریسک پرهزینه‌ای می‌شوند؟ داستان فیلم رستاخیز و نمایش چهره ابوالفضل (ع) در آن فیلم و مخالفت شدید علمای مشهور نشان می‌دهد که در نهایت امکان اکران چنین فیلم‌هایی بسیار اندک است.
