تهران، چینی می‌شود
روزنامه هفت صبح، نگین باقری| آن از مسکن مهر، ماشین و گوشی چینی که قراردادهایش را وزرای مسکن و اقتصاد و دیگر اعضای دولت همین شش ماه گذشته بسته بودند؛ این هم از شهرک، زباله‌سوز، واگن و دست آخر خط متروی چینی که مهر و امضای آن را شهردار تهران از مسئولان این کشور گرفته.
سفر 10روزه زاکانی به چین بعد از بقیه مقام‌های ایرانی چندین مدل سوغات برای تهرانی‌ها داشت. اگر همه این قراردادها از راه برسند تا چهار پنج سال دیگر احتمالا تهران را حداقل روی کاغذ هم شده به پکن جدیدی تبدیل خواهد کرد. یک تهران با شهروندانی که در آن لاماری فیدلیتی و جک سوار می‌شوند، شیائومی و هوآوی دستشان می‌گیرند، در شهرک‌های چینی زندگی می‌کنند و سوار مترو و تاکسی و اتوبوس‌های چینی می‌شوند. آیا واقعا این اتفاق رخ خواهد داد؟
فقط در یک هفته گذشته وزیر اقتصاد، دادستان کل، معاون اول رئیسی، معاون ارزی بانک مرکزی، و شهردار تهران عازم چین شده بودند. همگی وقتی از سفر برگشتند، به جز دادستان که جنس ماموریتش متفاوت است، خبر از قراردادهای جدید دادند. قراردادهایی که احتمالا بخش زیادی از آن از منابع بلوکه شده ایران تامین می‌شوند.
آقای شهردار برای تهران چه آوردی؟
وقتی علیرضا زاکانی، شهردار تهران هفته اول آبان از سفر برگشت، گزارش داد که خود او از 10 شهر چین بازدید داشته. در این گزارش او یک کلیدواژه مهم داشت و بارها گفت که این قراردادها را به «پشتیبانی مالی دولت» منعقد کرده. ما قبل از این هم می‌دانستیم که شهردار تهران عضوی از کابینه دولت سیزدهم بوده و مانند دو دولت قبل یک صندلی در جلسات هیات دولت دارد. برای همین نمی‌توان منکر این شد که نسیم آزادسازی پول‌های بلوکه شده در ماه‌های اخیر به شهرداری نرسد. به همین دلیل بود که زاکانی در گزارش خود از این سفر گفت که در شهرداری یک قرارگاه چین ایجاد و قراردادهای زیر را در بخش‌های مختلف با پشتیبانی مالی دولت منعقد کرده است:
* واردات ۲۰۰۰ دستگاه اتوبوس از چین به ایران.
* واردات ۱۰ هزار دستگاه ون، ۱۰ هزار دستگاه تاکسی و ۱۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت.
* ساخت خط تراموای چینی که چرخ لاستیکی دارد و دیگر لازم نیست برای آن ریل گذاری کرد.
* ساخت ۴۲۰ بوژی در چین و سپس دو برابر این عدد در تهران(بوژی به مفصل‌هایی گفته می‌شود که واگن‌های مترو را به هم متصل می‌کند.)
* ساخت 791 دستگاه واگن مترو به ارزش یک میلیارد دلار که قرارداد آن سال 1396 نوشته شده بود ولی حالا دولت بخشی از پول آن را پرداخت کرده.
* قرارداد با یک شرکت چینی به نام IPPR برای ساخت ورزشگاه جدید تهران در مجموعه شهر آفتاب.
* قرارداد یک میلیارد دلاری ساخت خط یازده مترو به همراه 29 ایستگاه آن .
* واردات یک دستگاه حفاری تونل بزرگ به تهران.
* ساخت یک شهرک با ۲۰ هزار واحد مسکونی.
* حل مشکل پسماند از مسیر واردات دستگاه‌های زباله سوز و کمک به بازچرخانی آب و تولید انرژی از مسیر آن.
سایه معماری چین روی فضای شهری تهران
پیش از این هم بسیاری از نیازهای تهران و دیگر شهرها مثل لامپ‌ها، نمایشگرهای ال-ای-دی (تلویزیون‌های شهری)، تابلوها و علائم شبرنگ و حتی رنگ خط‌کشی‌ها یا دیگر تجهیزات شهری از چین وارد می‌شد که به گفته برخی از معماران حتی در شکل نورپردازی و شکل فضای شهری تهران هم تاثیرگذار بوده. بقیه کالاهایی هم که قرارداد ساخت یا واردات آن در این ده روز سفر زاکانی منعقد شده بدون شک سایه‌ای از فرم¬ها، تکنیک‌ها یا کیفیت چینی روی تهران خواهد انداخت. اتفاقی که می‌تواند فضای معماری یا مبلمان شهری پایتخت را بیشتر از قبل دستخوش دگرگونی مهمی‌قرار دهد.
همه این‌ها شدنی است؟
همه این قراردادها را باید در راستای برنامه‌های دیگری دید که تا امروز اعضای دولت برای واردات گوشی و ماشین از چین به ایران ریل‌گذاری کرده بودند. حالا برگردیم به سوالی که اول متن پرسیدیم: اگر همه این پروژه‌ها عملی شود، واقعا تهران به پکن دوم تبدیل خواهد شد؟ بیایید مشخصات تهران و پکن را روی کاغذ کنار هم بنویسیم؛ پایتخت چین 21 برابر بزرگ‌تر از تهران است ولی فقط سه برابر بیشتر از تهران جمعیت دارد.
اگر همه این تکنولوژی‌ها به تهران بیاید، قاعدتا مساحت تهران ثابت می‌ماند اما جمعیت آن چطور؟ قطعا جمعیت پایتخت ما بالا می‌رود. موضوعی که اتفاقا سال‌هاست بین دولت‌های مختلف بر سر آن بحث است. دولت قبل و معدود مدیران باقی مانده آن در وزارت مسکن دولت سیزدهم تا همین چند ماه پیش می‌گفتند تهران دیگر جای نفس کشیدن ندارد و نباید با گسترش حریم و افزایش ساخت مسکن، راه ورود مهاجر جدید را به آن باز کرد.
دولت و شهرداری جدید اما انگیزه متفاوتی دارند که بخشی از آن در گسترش حریم شهری خلاصه می‌شود و بخشی دیگر در رسیدن به هدف ساخت 4 میلیون مسکن مهری که وعده محوری دولت سیزدهم بوده. برای همین این تکنولوژی‌ها شاید کالبد تهران را کاملا به پکن دوم تبدیل نکنند، اما جمعیت آن را می‌توانند به این شهر 20 میلیون نفری برسانند.
