تلاش برای فهم زوایای دیدار اعضای شورای نگهبان با رهبری
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی | صبح روز پنجشنبه خبری کوتاه در سایت رهبر انقلاب قرار گرفت که حاکی از دیدار ایشان با فقها و حقوقدانان شورای نگهبان بود. خبر نه فقط از لحاظ دیدار رهبری اهمیت داشت بلکه از این نظر هم مهم بود که طبق اطلاعات موجود در سایت رهبر انقلاب، آخرین دیدار ایشان به‌صورت انحصاری با اعضای شورای نگهبان مربوط به 20سال پیش بود.
به‌طور دقیق ۲۴دی‌ماه ۱۳۸۲ و حدودا یک ماه و نیم قبل از انتخابات مجلس هفتم. همچنین اهمیت دیگر این خبر از این نظر بود که دیدار در روز پایان اعتراض کاندیداهای تایید صلاحیت نشده مجلس دوازدهم اتفاق افتاده بود. از سوی دیگر یک مصاحبه از سوی باهنر، شخصیت بلندپایه اصولگرایان و نیز دست‌کم دو اظهارنظر در دو نماز جمعه مهم تهران و اصفهان باعث شد که معانی این دیدار (که از آن فقط یک خبر دو خطی منتشر شد) بیشتر مورد تفسیر قرار بگیرد. با هم ببینیم که چه شده است.
یک: دیدار رهبری: سایت دفتر رهبر انقلاب خبر دیدار را این‌طور منتشر کرده است: فقها و حقوقدانان شورای نگهبان با رهبر انقلاب دیدار کردند. آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار، ضمن تشکر و قدردانی از زحمات و تلاش‌های این شورا، نکاتی را در خصوص وظایف قانونی شورای نگهبان بیان و تاکید کردند: همه وظیفه دارند زمینه برگزاری انتخاباتی پرشور را در اسفند ماه امسال فراهم کنند.
دو: خبر شرح بیشتری ندارد و فقط در ضمیمه آن ۶ عکس منتشر شده است که در آن آیت‌الله جنتی در کنار رهبر انقلاب نشسته‌اند و در کنار او، دکتر سیامک ره‌پیک و آیات مدرسی تبریزی و شب‌زنده‌دار، از حقوقدانان و فقهای شورا نشسته‌اند. به‌جز جمع فقها و حقوقدانان، آیت‌الله محمدی گلپایگانی، رئيس دفتر رهبر انقلاب هم در این جلسه حاضر بوده‌اند.
سه: یکی از حقوقدانان یعنی آقای دکتر هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان در همان روز می‌گوید که ۵ هزار و ۲۸۸ نفر از افرادی که صلاحیتشان توسط هیات‌های اجرایی تایید نشده بوده، به این موضوع اعتراض کردند. این یعنی از هر چهار نفری که تایید نشده ۳ نفر به این موضوع اعتراض داشته‌اند.
چهار: در همین روز محمدرضا باهنر، یکی از چهره‌های ارشد اصولگرا که حالا بعد از دو دوره عدم حضور در انتخابات مجلس، دوباره خود نیز برای انتخابات ثبت‌نام کرده در گفت‌وگو با روزنامه فرهیختگان (روزنامه دانشگاه آزاد که اگرچه اصولگراست ولی خود را منتقد طیف رادیکال می‌داند) انتقاداتی صریح از ردصلاحیت‌ها مطرح می‌کند و می‌گوید: «با خبرهایی که آمد، هیات‌های اجرایی بعضا خوب عمل نکردند؛ مثلا نماینده‌ای که پنج دوره نماینده بوده یا یک دوره نایب‌رئیس مجلس بوده (این بخش به‌طور مشخص به مسعود پزشکیان اشاره دارد)، حالا هیات اجرایی آمده صلاحیتش را رد کرده است.
ان‌شاءالله هیات نظارت مسئله را حل‌وتمام می‌کند ولی شروع خوبی نیست و من به هیات اجرایی واقعا نقد دارم که جاهایی خردمندانه برخورد نکرده است… من تاکید کنم که اگر کسی اغتشاشگر، فتنه‌گر، ضدانقلاب و دارای پرونده محکومیت است، ما از او دفاع نمی‌کنیم. در هیچ حکومتی هم از این افراد ناسالم کسی حمایت نمی‌کند و آنها را به مراکز حساس تصمیم‌گیری راه نمی‌دهند. این خیلی طبیعی است اما به گروه بعدی برسیم. ممکن است عده‌ای گروه سیاسی‌شان با من متفاوت باشد؛ مثلا اصلاح‌طلب باشند.
پنج: این افراد نظام و انقلاب را قبول دارند و ایران یکپارچه را دوست دارند و برخی را من می‌شناسم که مقلد مقام‌معظم‌رهبری هم هستند اما اصلاح‌طلبند… در مسئله بررسی صلاحیت‌ها در قانون نیامده که اگر کسی اصلاح‌طلب بود صلاحیتش رد شود. اگر کسی ضدانقلاب است نباید بیاید.
این بحث دیگری است اما اگر بگوییم تو چون رقیب من هستی، نباید بیایی، حرف بی‌منطقی است. من معتقدم برای عزیزان اصلاح‌طلبی که هستند و فتنه‌گر و اغتشاشگر و ضدانقلاب نیستند، باید میدان باز شود و بیایند در انتخابات شرکت کنند… در انتخابات پیش‌رو باید هیات‌های اجرایی و نظارت و نهایتا شورای نگهبان با سعه‌‌صدر برخورد کنند و در حداکثر امکان کاندیداها را تایید کنند.»
شش: دیروز جمعه نیز عملکرد هیات‌های اجرایی مورد انتقاد امام جمعه تهران قرار گرفت. حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد در این زمینه گفت: «رقابت پیش نیاز مشارکت پرشور است که رهبری معظم در دیدار اخیر اعضای شورای نگهبان بر آن تاکید کردند. در این راستا باید اشاره کنم تصمیمات برخی ار اعضای هیات‌های اجرایی عالمانه، خردمندانه و همسو با این مبانی و اصول نبود و مورد نقد صاحب نظرات دغدغه‌مند و مسئولان ارشد اجرایی قرار گرفت؛ امیدوارم با برنامه‌ریزی صحیح و احساس مسئولیت دولتمردان و ملت عزیز شاهد حضور اقتدار آفرین ملت بزرگ ایران در انتخابات پیش‌رو باشیم.»
هفت: امام جمعه موقت اصفهان، آیت‌الله مهدوی نیز با اشاره به همین دیدار رهبری گفته: «برای افزایش مشارکت انتخابات لازم است بر رعایت امنیت، رقابت و سلامت در انتخابات توجه کنیم، در این راستا امروز ضرورت دارد هیات‌های نظارت و اجرایی نسبت به رد صلاحیت‌ها اقناع فکری انجام دهند و در صورتی که اشتباهی رخ داده است اصلاح کنند تا مردم با شور و نشاط بیشتری در این انتخابات شرکت کنند.»
هشت: به این ترتیب می‌توان متوجه شد که محور جلسه رهبری با اعضای شورای نگهبان، همان طور که در آن خبر دو خطی نیز مشخص است، فراهم کردن انتخاباتی پرشور در اسفند ماه بوده که یکی از محورهای آن افزایش مشارکت است و بنابراین می‌توان انتظار داشت که در روز ۱۹بهمن که فهرست نهایی افراد واجد شرایط حضور در انتخابات به عنوان کاندیدای نمایندگی مجلس مشخص شد، از آن ۵ هزار و ۳۰۰ نفری که حالا به عدم تایید صلاحیتشان اعتراض کردند افراد معتنابهی تایید صلاحیت شوند. برداشت‌های دیگری نیز از این رویکرد می‌توان داشت که شاید مهم‌ترین آن، نقد عملکرد هیات‌های اجرایی به رهبری وزارت کشور باشد و شاید بتوان گفت این موضوع نیز یکی دیگر از نقاط منفی در کارنامه وزارت کشور ابراهیم رئيسی به مدیریت احمد وحیدی است.
