تجارت کالاهای اساسی دور از دسترس بخش خصوصی
روزنامه هفت صبح | سامان دادن قیمت‌ها و مهار تورم این بار درمان جدیدی پیدا کرده و آن هم حذف واسطه‌های خرید کالاهای اساسی و واگذاری آن به دو شرکت «مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران» و شرکت «پشتیبانی امور دام کشور» است. این دو شرکت قرار است بعد از این تنها واردکنندگان کالاهای اساسی به کشور باشند و فعالان و تاجران بخش خصوصی از چرخه تامین این گروه از کالاها حذف شوند. عده‌ای سیاست جدید دولت در تامین و واردات کالاهای اساسی را عاملی برای ایجاد یک بازار انحصاری در تعیین قیمت کالاهای اساسی می‌دانند.
به‌ویژه آنکه عملا فعالان و تاجران بخش خصوصی از چرخه تامین این گروه از کالاها حذف می‌شوند. اما محمد قربانی، معاون وزیر کشاورزی، نظر دیگری دارد و در توضیح وضعیت پیش‌رو می‌گوید: «بر اساس قانون، دو شرکت بازرگانی دولتی و پشتیبانی امور دام، وظیفه تهیه و تدارک نهاده‌ها و کالاهای اساسی را برعهده دارند. با این حال، در کنار این دو شرکت از ظرفیت بخش خصوصی واقعی نیز استفاده می‌شود. این‌طور نیست که بخش خصوصی حذف شود. اما تغییراتی در سیاست وزارت جهاد کشاورزی ایجاد شد که بر اساس آن، خرید از واسطه‌ها و دلال‌ها دیگر ممنوع است.»
بخش‌خصوصی اما نگران وضعیت آینده است. در روزهای اخیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور ایران نامه‌ای به محمد مخبر، معاون اول ابراهیم رئیسی نوشته و از وضعیت پیش‌رو ابراز نگرانی کرده‌اند. در این نامه آمده: براساس «برنامه‌ریزی‌های به‌عمل‌آمده» در وزارت جهاد کشاورزی، «بخش خصوصی» به‌طور کامل از فرایند واردات کالای اساسی حذف می‌شود که این کالاهای اساسی شامل روغن، دانه روغنی، ذرت، جو و کنجاله سویا می‌شود. با فرایند انحصاری در پیش گرفته شده، کارنامه واردات ۳۰ ساله بخش خصوصی، در این دولت بسته خواهد شد.اما دو شرکتی که قرار است از این به بعد واردات کالا در ایران را به دست بگیرند چه تاریخچه‌ای دارند و مدیران آنها چه افرادی هستند؟
ماجرای حاشیه‌های راد چه بود؟
سال ۱۳۵۳، شرکت سهامی گسترش خدمات بازرگانی تشکیل شد و حتی در سال‌های بعد از انقلاب هم با همین نام فعالیت کرد تا سال ۱۳۷۷ که عنوان «شرکت مادر تخصصی بازرگانی ایران» بر آن گذاشته شد. این شرکت سال‌ها زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی بود تا آنکه سال ۹۸ وظایف و اختیارات وزارت صنعت، معدن و تجارت در شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران مجدداً برقرار شود. از آن زمان قرار شد مسئولیت خرید تضمینی محصولاتی مثل گندم، دانه‌های روغنی، برنج، شکر، گوشت قرمز و گوشت مرغ و همچنین تنظیم بازار این کالاها به وزارت صنعت، معدن و تجارت منتقل شود.
میانه‌های اسفند سال گذشته، وزیر جهاد کشاورزی، مدیر جدیدی برای این شرکت تعیین کرد و «سید سعید راد» در حالی به سمت مدیریت شرکت مادر تخصصی بازرگانی ایران درآمد که پیش از حضور در این سمت، از نیروهای مجموعه شهرداری تهران بود و مسئولیت معاونت برنامه‌ریزی، بازاریابی و توسعه شرکت «شهروند» و مدیرعاملی سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار را برعهده داشت. آنطور که در رزومه او آمده، سعید راد دکترای مدیریت بازرگانی از دانشگاه تهران دارد و متخصص MBA است که به مدت دو سال قرار است در این سمت جدید حضور داشته باشد.
اما قرار گرفتن راد در یکی از مهم‌ترین سازمان‌های کشور بی‌حاشیه هم نبود. بعد از آنکه او از سوی وزیر کشاورزی در این سمت قرار گرفت، صحبت‌هایی درباره تحمیلی بودن او به میان آمد. همان زمان گفته شد رئیس مجلس، عاملی برای حضور او در سمت جدید بوده است. بعد از آن در ۱۷ اسفند سال گذشته، وزارت جهاد کشاورزی توضیحاتی رسمی ارائه داد و گفت: «ارتباط فی‌مابین دولت و مجلس شورای اسلامی بسیار مطلوب بوده و در راستای اجرای قانون و گره‌گشایی و خدمت به کشور و ملت عزیز ایران در جریان است.
طبیعتاً وزارت جهاد کشاورزی نیز در همین مسیر با رئیس مجلس و کلیه نمایندگان شریف ملت در مجلس شورای اسلامی در تعامل و ارتباط تنگاتنگ و به دور از هرگونه فشار، تحمیل و مداخله در وظایف هریک از طرفین است.» با این حال این شائبه از سر رئیس جدید به راحتی نگذشته است و همچنان ارتباط او با رئیس مجلس و اجبار رئیس مجلس برای حضور او در این سمت نقل برخی از محافل است.
شرکت سهامی پشتیبانی امور دام کشور هم فعالیتش را از سال ۱۳۷۶ شروع کرد. خرید علوفه از داخل و خارج از کشور، تهیه و تولید خوراک دام طیور آبزیان مواد پروتئینی و مواد اولیه مورد نیاز، انجام خدمات بازرگانی در جهت واردات اقلام موردنیاز و صادرات مواد علوفه‌ای و پروتئینی با رعایت مقررات مربوط و موارد دیگر هم از جمله وظایف این شرکت است. اسفند ماه سال گذشته، همزمان با انتخاب راد برای شرکت مادر تخصصی بازرگانی ایران، «محسن سلامی» به عنوان سرپرست شرکت پشتیبانی امور دام کشور از سوی وزیر کشاورزی انتخاب شد.
او که پیش از این به عنوان معاون بازرگانی داخلی شرکت مشغول به کار بود، قرار است به مدت ۳ سال ریاست این شرکت را برعهده بگیرد. حسین دماوندی‌نژاد و جعفر آهنگری هم دیگر اعضای حاضر در هیات مدیره این شرکت هستند. حالا سال‌های پیش‌رو برای دو مدیر جدید می‌تواند سال‌های پرمناقشه‌ای باشد. آنها از این به بعد تنها شرکت‌های پخش کننده کالاهای اساسی کشور هستند که باید بتوانند با مدیریت وضعیت جدید، تاثیر بسزایی هم در کاهش قیمت‌ها داشته باشند.
