بیتکوین؛ از آینده روشن تا طالع نحس
روزنامه هفت صبح | قیمت بیتکوین روز گذشته به محدوده ۱۶هزار و ۳۰۰دلار رسید. بهپول ما میشود حدود ۴۲۰میلیون تومان. وسوسهکننده است؛ نه؟ بیتکوین سال ۲۰۰۹ در انجمنهای اینترنتی ظهور کرد، بعدها به دارک وب آمد و توسط ساختارهای زیرزمینی مانند سایت غیرقانونی SilkRoad مورد توجه قرار گرفت و بهای آن به بیش از هزار دلار رسید.
بسته شدن این سایت و هک شدن بزرگترین صرافی رمزارزها در سال ۲۰۱۳، رشد قابل توجه آن در سال ۲۰۱۷ و ریزش ارزش قیمت بیتکوین از ۱۹هزار و ۸۰۰دلار تا محدوده سه هزار و ۱۰۰ دلار در سال ۲۰۱۸ اتفاقات دیگری بود که سرمایهگذاران این بازار پشت سر گذاشتند. اما آیا بیتکوین محل مناسبی برای سرمایهگذاری است؟
*** دستاندازهای پیشروی ارزهای دیجیتال
چند سال اخیر شاهدیم که در کنار بیتکوین پروژههای بزرگی به وجود آمد. مثلا پروژه لیبرا توسط فیسبوک مطرح شد و در ابتدا با کسب حمایت شرکتهای بزرگی همچون Visa،Master Card، Paypal همراه بود پس از مطرح شدن عمومی پروژه، به دلیل مخالفت وزارت خزانهداری و فدرال رزرو آمریکا با ایجاد یک پول خصوصی متوقف شد.
پروژه دیگری توسط شرکت تلگرام به عنوان یک شبکه اجتماعی با ۴۰۰میلیون نفر کاربر با نام Telegram Open Network و رمز ارز Gram مطرح شد و توجه مخاطبان را به خود جلب کرد اما در بسیاری کشورها با آن مخالفت شد. مثلا در ایران نهادهای ناظر مالی این پروژه را ممنوع اعلام کردند و حتی کار به فیلتر تلگرام کشید.
SEC یا همان کمیسیون بورس اوراق بهادار دولت آمریکا هم گرام را ممنوع اعلام کرد و جلوی اجرایی شدنش را در دنیا گرفته شد. بانکهای مرکزی و بانکداران بزرگ جهان در ۱۰سال گذشته همیشه با ایجاد پولهای خصوصی و ارزهای مردمنهاد مخالفت بودهاند. از نظر آنها نظارتناپذیر بودن رمزارزها و آزادی مالی آنها دردسرساز است.
*** تلاش دولتهای دنیا برای مقابله با بیتکوین
بیتکوین تنها رمزارز دنیا است که همچنان با قدرت راه خود را در پیش گرفته؛ بنابراین دولتها تلاش میکنند علاوه بر اعلام ممنوعیت، با معرفی ارز دیجیتال رسمی خود جلوی آن بایستند. ونزوئلا یکی از اولین کشورهایی است که دولت آن با معرفی «پترو» بهشکل رسمی برای رسیدن به یک رمزارز قدم برداشت.
دولت چین هم با معرفی «یوان دیجیتال» در حال ایجاد یک تحول مالی دیجیتال است که از آن بهعنوان بزرگترین اتفاق مالی ۵۰سال گذشته پس از حذف استاندارد طلا توسط دولت نیکسون در آمریکا یاد میکنند. ورود دولت چین به بخش رمزارزها و معرفی یوان دیجیتال، موجب تسریع پروژههای مشابه در جهان شده است. در هفتههای گذشته «کریستین لاگارد» ریاست بانک مرکزی اروپا از احتمال معرفی یک ارز دیجیتال توسط اتحادیه اروپا خبر داد و در ایالات متحده هم فدرال رزرو به وزارت خزانهداری این کشور ماموریت داده برای تامین نیازهای ایجاد یک ارز دیجیتال اقدام کند.
*** پیشبینی آینده بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال
شکسته شدن سقف قیمت قبلی بیتکوین در نزدیکی قیمت ۲۰هزار دلار به نظر تحلیلگران بازارهای مالی بسیار محتمل است اما همانها میگویند پیش از اینکه این رشد قیمت رخ دهد، احتمالا شاهد اصلاح قیمت خواهیم بود. هرچند پس از آن شانس رشد قابل توجه قیمت بیتکوین و رسیدن به رکوردهای بیشتر از ۲۰هزار دلار دور از ذهن نیست.
در کنار این پیشبینی خوشبینانه باید حالت دیگری را هم در نظر گرفت. نباید فراموش کرد که سرمایهگذاری روی بیتکوین همچنان با ریسکهای متعددی روبهرو خواهد بود. از نظر دولتها سه موضوع مهم در مورد یک ارز باید در اقتصاد وجود داشته باشد از جمله اینکه ذخیرهکننده ارزش باشد، دوم وسیله مبادله مالی قابل اتکا با هزینه پایین باشد و مهمتر از همه دولتها بتوانند روی تراکنشهای آن نظارت و کنترل داشته باشند.
به این ترتیب در صورتیکه بیتکوین بخواهد جایگاه پولی خود را رسمی کند با دردسرهای زیادی روبهرو میشود. این اتفاق میتواند چیزی شبیه ماجرای طلا باشد؛ در بحران مالی سال ۱۹۲۹ نگهداری و خرید و فروش طلا ممنوع شد چون از آن بهعنوان رقیبی برای دلار اسم میبردند. در صورت وقوع چنین محدودیتهایی اوضاع برای بیتکوین میتواند بهشکل بدی دربیاید و حتی موجب کاهش و در بدترین حالت موجب بیارزش شدن بیتکوین در بازه سه سال آینده باشیم.
*** آیا سرمایهگذاری در بیتکوین عاقلانه است؟
افرادی که در حوزه بیتکوین یا سایر ارزهای دیجیتال سرمایهگذاری کردهاند یا آنهایی که تصمیم دارند تازه قدم در این راه بگذارند مدام هشدارهایی درباره پرریسک بودن بازار ارزهای دیجیتال میشنوند. مهمترین ریسکهای موجود در این راه مخالفت دولتها با بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال همچون اتریوم است. اتفاقی که باعث میشود با وجود رشد شگفتانگیز قیمت بیتکوین، ورود به بازار ارزهای دیجیتال خطرناک و همراه با ریسک بسیار بالا ارزیابی شود.