برگ‌های برنده ویاودیها در برزخ جام‌جم
روزنامه هفت صبح | حدود یک هفته پیش خبر رسید که عادل فردوسی‌پور با برنامه مرور هفتگی فوتبال به اسم «۹۰نو» در بستر ویاودیها ظاهر خواهد شد. یا همان تلویزیون‌های اینترنتی. حالا می‌دانیم که پیش تولید برنامه شروع شده اما اسم آن «۹۰نو» نخواهد بود. (بعضی می گویند اسمش نودو نه است و برخی هم می گویند ۲۷۰ یا حتی بیشتر) زمزمه‌هایی در مورد واکنش صدا و سیما به ساخت این برنامه شنیده می‌شود چرا که مجوز ساخت آن را سازمان صدا و سیما صادر نکرده بلکه فردوسی‌پور کار پیش تولید برنامه را بر اساس مجوزی که از وزارت ارشاد گرفته، شروع کرده است.
مجوزی که به او، با عنوان کارگردان و نویسنده اجازه ساخت قسمت‌های اول تا پانزدهم یک برنامه ۹۰ دقیقه‌ای فوتبالی را می‌دهد اما قاعدتا صدا و سیما چندان از این اتفاق خوشحال نیست. عادل در شبکه سه برنامه نود را از دست داده اما در کانال ورزش که زیرمجموعه شبکه سه است عادل برنامه فوتبال ۱۲۰ را که اختصاص به فوتبال باشگاهی و ملی جهان دارد همچنان تهیه می‌کرده است.
در این دو سال گذشته عادل به عنوان مجری را فقط در برنامه ال کلاسیکو دیدیم که آن هم محصول ویاودیها بود. صدا و سیما یک بار دیگر هم ناخشنودی‌اش را نسبت به ساخت برنامه‌هایی با مجوز وزارت ارشاد اعلام کرده بود، آنجا که خبر رسید برنامه همرفیق با حضور شهاب حسینی قرار است ساخته و از فیلیمو پخش شود.
یک برنامه ترکیبی که شامل سریال و مستند و گفت و گو است. در این مورد صدا و سیما به سرعت موضع گرفت و ساترا یا همان سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر که زیر مجموعه صدا و سیما است طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «ضمن استقبال از تولید محتواهای ایرانی و ورود شخصیت‌های هنری برجسته که قطعاً به غنای محتوایی خواهد افزود، اعلام می‌نماید همانگونه که پیش از این بیان شده است، مسئولیت صدور مجوز برنامه‌های ترکیبی و تولیدات تلویزیونی برای انتشار در رسانه‌های صوت و تصویر، تنها در صلاحیت این سازمان است. لذا بدیهی است پخش هر کدام از این برنامه‌ها در رسانه‌های صوت و تصویر در فضای مجازی منوط به اخذ مجوز اشاره‌شده بوده و فقدان این مجوز مانع از انتشار در پلتفرم‌های صوت و تصویر کشور خواهد شد.»
به نظر می‌رسد که مشابه همین اتفاق قرار است برای برنامه فردوسی‌پور بیفتد. همزمان با حرف و حدیث‌هایی که درباره این دو برنامه به عنوان مهم‌ترین پروژه تلویزیون‌های اینترنتی شنیده می‌شود، ۱۳ صنف سینمایی کشور هم به واگذاری اجازه ساخت برنامه‌های اینترنتی به صدا و سیما اعتراض کرده‌اند. آنها در بیانیه‌شان نوشته‌اند:
«اعضای صنوف سینمای ایران که حرفه و معیشت خود و خانواده‌هایمان مستقیما وابسته به تولید محصولات فرهنگی تصویری است، اعتراض شدید خود را نسبت به انتقال مسئولیت شبکه نمایش خانگی از سازمان سینمایی به صداوسیما اعلام می‌داریم. ما همچنین برای کسانی که پنهان و آشکار تلاش می‌کنند در سال جهش تولید این صنعت نوپا را به نابودی بکشانند نیز اظهار تاسف می‌کنیم.
فرصت‌های شغلی به‌وجود آمده از تولید محصولات شبکه نمایش خانگی و پلتفرم‌های «وی او دی» بالغ بر سه تا پنج هزار فرصت شغلی مستقیم و غیر مستقیم در سال است که سیاست‌های غیرپاسخگوی صداوسیما بدون شک باعث فرار سرمایه از این صنعت شده و ضرر معیشتی هنگفتی به اهالی سینما وارد خواهد کرد.»
*** دعوای نه چندان قدیمی
فقط عادل فردوسی‌پور، شهاب حسینی و به دنبال آنها وی‌او‌دی‌هایی مثل فیلیمو نیستند که برای گرفتن مجوز سردرگم شده‌اند، اینطور که اهالی این حوزه می‌گویند قانون رسانه‌های فراگیر آنقدر ابهام دارد که معلوم نیست چه کسی برای تولید چه چیزی باید از کجا مجوز بگیرد. عده‌ای می‌گویند الزام دریافت مجوز برای تولید محتواهای تصویری از صدا و سیما فقط مختص برنامه‌های زنده است به همین دلیل هم فردوسی‌پور برای ساخت برنامه ضبطی می‌تواند به مجوز وزارت ارشاد بسنده کند اما حالا چیزهای دیگری شنیده می‌شود.
چند وقت پیش هم محمد مهدی طباطبایی‌نژاد، معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی در گفت‌وگویی با ایسنا گفته بود: «ما معتقدیم VODها مشمول صوت و تصویر فراگیر نمی‌شوند، چون مرکز ملی فضای مجازی یک تعریف مقدماتی دارد که صوت و تصویر فراگیر باید دارای دو ویژگی باشد؛ یکی اینکه کنداکتور روزانه داشته باشد و دیگر اینکه کاربر آن غیرقابل شناسایی باشد. در حالی که از نظر ما VODها، هم کنداکتور روزانه ندارند و هم کاربَرشان قابل شناسایی است. پس مصداق آنچه عنوان شده نیستند.»
به هرحال به نظر می سد بخش هایی از مسئولان حاکمیتی به خصوص بر پایه موج انتقادات از سریال های مدل منوچهر هادی ، علاقه دارند که نظارت بر این رسانه زنده و پویا به صدا و سیما برسد. این طیف در مجلس هم گروه قدرتمندی هستند و به دنبال تصویب قوانین سفت و سخت تر هستند. اما مخالفان این قضیه معتقدند که بازار سینمای‌خانگی و وی او دی ها محملی برای شنیدن صداهای متفاوت و پاسخگویی به سلایقی است که اتفاقا با دیدگاه های نمایندگان محترم ممکن است متفاوت باشند و حق دارند در چارچوب قانون برنامه های مورد نظر خودرا مشاهده کنند.
توضیحات
*
توضیحات
*
