بحران خندهدار ترجمه در فوتبال ایران
روزنامه هفت صبح | همین حالا اگر سایتها و رسانههای ورزشی ایران و ایتالیا را چک کنید، قطعا در میان خبرهای مهم آنها تصویری از آندرهآ استراماچونی و مترجم رنگ پریدهاش را میبینید. تصویری که از جمعه شب تا امروز به سوژه اول رسانههای ایران تبدیل شده و در اتفاقی عجیب در ایتالیا هم به آن پرداخته شده است اما قبل از این مترجم تازهوارد، چند بار دیگر هم مترجمان مربیان خارجی در فوتبال ایران معروف و تبدیل به تیتر یک رسانهها شدند. به همین بهانه مهمترین جنجالهای مترجمان در فوتبال ایران را مرور میکنیم.
*** توهینی که به احترام ترجمه شد!
بیشک به یادماندنیترین ماجرا در میان مترجمان در فوتبال ایران، مربوط به راینر سوبل و آرش فرزین است. سوبل آلمانی چند سال پیش سرمربی پرسپولیس بود و علی پروین مدیر فنی این تیم! در آن مقطع پرسپولیس نتایج خوبی نمیگرفت اما بعد از باخت خانگی به ملوان با بازی ضعیف بهروز رهبریفرد، گفته شد تعدادی از بازیکنان پرسپولیس شکایت خود از ضعف فنی سوبل را به گوش علی پروین رسانده بودند.
پروین هم در مصاحبهای به شدت از این مربی آلمانی انتقاد کرد و مدعی شد او را برکنار خواهد کرد.خبرنگاران این حرفها را به سوبل انتقال دادند و او در جواب به آلمانی گفت: «علی پروین کارهای نیست که چنین صحبتهایی را مطرح یا من را اخراج کند!» اما آرش فرزین مترجم سوبل که داماد علی پروین هم بود و از او حساب میبرد، ترجیح داد صحبتهای سرمربی را به این شکل ترجمه کند: «به نظر آقای پروین احترام میگذارم!»
البته در آن لحظات چون هیچ کس به زبان آلمانی تسلط نداشت، کسی متوجه این خیانت در ترجمه نشد اما مدتی بعد یک مترجم مسلط به آلمانی با برنامه نود تماس گرفته بود و ماجرا را برای عادل فردوسیپور شرح و ترجمه درست صحبتهای سوبل را هم در اختیار این برنامه قرار داد.
*** ترجمه اشتباهی که اشک خیابانی را درآورد
چند ماه پیش و در جریان بازیهای تیم ملی در جام ملتهای آسیا، کارلوس کیروش مطابق معمول، ارتباط چندان خوبی با رسانهها در ایران نداشت. بعد از یکی از بازیهای تیم ملی، کیروش با خبرنگاران مصاحبه کرد و از بیاحترامی به تیم ملی و مردم ایران حرف زد. او با انتقاد از وضعیت نابسامان و بحران مالی در تیم ملی، کنایههای سنگینی را به پرسپولیس که فینالیست لیگ قهرمانان آسیا بود، زد.
کیروش با انتقاد از توجه وزارت ورزش به پرسپولیس و برانکو گفت: «در حالی که ما اینجا کسانی را داریم که پول غذا ندارند، آنها (پرسپولیس) با امکانات درجه یک، به ژاپن سفر میکنند و برمیگردند. وقتی من اینجا افرادی دارم که پول غذا ندارند. چه کسی این اجازه را به آنها میدهد؟»
اما مترجم کیروش این صحبتها را به این شکل ترجمه کرد: «در حالی که برخی مردم ایران غذا در سفرههایشان ندارند، این اجازه را به آنها (پرسپولیس) میدهند که با پرواز فرستکلاس به ژاپن بروند.» انتشار این خبر اما با واکنش بهتآور و عجیب جواد خیابانی روبهرو شد. او که مجری برنامه فوتبال آسیایی بود، بعد از پخش صحبتهای کیروش، روی آنتن زنده بغض کرد، اشک ریخت و از کیروش به خاطر اینکه مرم ایران را مردمی گرسنه خوانده بود انتقاد کرد و در جملاتی بیربط، مردم ایران را مردمانی باغیرت و باشرف خواند!
*** توهین مترجم برانکو به سرمربی پرسپولیس!
علیاصغر نیکسیرت سالها در ایران مترجم برانکو در پرسپولیس بود اما او فقط و فقط به خاطر یک جمله توهینآمیز علیه برانکو معروف شده است. در هفته آخر لیگ هفدهم، پرسپولیس قهرمانی خود را قطعی کرده بود. در آن مقطع محسن مسلمان توسط برانکو نیمکتنشین شده بود و گفته میشد رابطه آنها اصلا خوب نیست. اما در نیمه دوم آخرین بازی مقابل سپیدرود، مسلمان برای دقایقی به زمین رفت. چند دقیقه بعد، مسلمان کرنری را روی دروازه سپیدرود ارسال کرد و کامیابینیا گل زد.
در نهایت بازی ۳برصفر تمام شد و پرسپولیسیها جشن قهرمانی را آغاز کردند. محسن مسلمان هم جشن خودش را با لایو گرفتن شروع کرد و درست در لحظاتی که در حال ضبط فیلم و ارسال آن روی اینستاگرام خود بود، نیکسیرت به او نزدیک شد و جمله بیادبانهای گفت که خیلی زود در فضای مجازی ترند شد. تقریبا مشخص بود که مخاطب او از این جمله توهینآمیز برانکو بود اما نیکسیرت یک روز بعد در توضیح این اتفاق مدعی شد چیزی که از صحبتهایش برداشت شده، اصلا صحت ندارد و مسلمان با حسین کعبی کری قبل از مسابقه داشتند و با دادن این پاس گل، خطاب او به قولی بود که مسلمان داده بود!
*** وای یور تیم وردکاپ نو؟
اما بامزهترین ترجمه در تاریخ فوتبال ایران مربوط به کسی است که اصلا مترجم نیست! جواد خیابانی کمتر از یک سال پیش گزارش بازی ایران و بولیوی را برعهده داشت. او در پایان بازی با سرمربی بولیوی مصاحبهای انجام داد که به طور زنده روی آنتن رفت. خیابانی به زبان آمریکای جنوبی مسلط نبود اما تصمیم گرفت به شکلی کجدار و مریز با زبان انگلیسی با سرمربی بولیوی حرف بزند.
نتیجه کار اما افتضاح و خندهدار بود. او خطاب به سرمربی بولیوی پرسید: «وای یور تیم وردکاپ نو؟» قیافه هاج و ماج سرمربی بولیوی در این لحظه واقعا دیدنی بود و یک ساعت بعد، فضای مجازی در ایران، پر از شوخیهایی بود که با انگلیسی حرف زدن جواد خیابانی شده بود. نکته سوال برانگیز درباره خیابانی این بود که نام او با همین میزان تسلط به زبان انگلیسی، به عنوان مترجم روی جلد یک کتاب فوتبالی دیده میشود.