بازگشت چپ‌ها به سرزمین قهوه، شکر و سامبا
روزنامه هفت صبح| لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا، رئیس حزب کارگران، در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری برزیل، بر ژائیر بولسونارو، رئیس‌جمهوری فعلی از حزب لیبرال، پیروز شد.
یک: بر اساس نتیجه دور دوم این انتخابات، لولا داسیلوا موفق به کسب ۵۰.۹ درصد آرا شد و ژائیر بولسونارو، ۴۹.۱ درصد آرا را از آن خود کرد. این فشرده‌ترین انتخابات و نزدیک‌ترین فاصله بین دو نامزد نهایی ریاست‌جمهوری از زمان بازگشت برزیل به دموکراسی پس از حاکمیت یک سیستم دیکتاتوری نظامی طی سال‌های ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۵ در این کشور محسوب می‌شود. البته لولا در دور نخست این انتخابات هم پنج درصد بیشتر رای آورده بود. لولا به این ترتیب، مسن‌ترین رئیس‌جمهور کشور برزیل شد، اولین فردی که برای سومین مرتبه به صورت دموکراتیک به عنوان رئیس‌جمهور برزیل انتخاب می‌شود و دومین فردی است که برای دوره‌های غیرمتوالی ریاست جمهوری (پس از ژتولیو وارگاس) به این مقام انتخاب شده است.
دو: بولسونارو هنوز شکست در انتخابات را نپذیرفته و داسیلوا گفته: «تاکنون بولسونارو با من تماس نگرفته تا پیروزی من را به‌رسمیت بشناسد و من نمی‌دانم تماس خواهد گرفت یا پیروزی من را قبول خواهد کرد یا نه.» با توجه به اینکه بولسونارو پیش از انتخابات، بدون شواهد و مدارک، در مورد قابل‌اعتمادبودن نظام رای‌گیری الکترونیکی برزیل ابراز تردید کرده بود،
حتی پیش از رای‌گیری روز یکشنبه، مدعی شد که ممکن است این انتخابات را از او «بدزدند» و در هفته جاری، پسرش فلاویو، سناتور بزریلی، با تکرار ادعاهای دونالد ترامپ در انتخابات سال ۲۰۲۰، اعلام کرد که پدرش «قربانی بزرگ‌ترین تقلب انتخاباتی تاریخ» خواهد شد؛ برخی حدس می‌زنند که ممکن است و او طرفدارانش که بسیاری از آنان تا حدی به لطف کاهش محدودیت‌های حمل اسلحه به‌شدت مسلح شده‌اند، دست به اقداماتی مثل اقدام هواداران ترامپ در 6 ژانویه آن سال بزنند. مراسم تحلیف لولا قرار است اول ژانویه یعنی دو ماه دیگر برگزار شود.
سه: البته هواداران بولسورنارو دیروز قبل از انتخابات شروع به برهم زدن بازی کردند و گروهی از رانندگان کامیون که گفته می‌شود حامیان بولسونارو بودند، بزرگراهی را در چهار نقطه ایالت ماتو گروسو، یکی از تولیدکنندگان عمده غلات، مسدود کردند که باعث اخلال در روند رای‌گیری شد. همچنین گفته شد پلیس که فرماندهانش اغلب حامی بولسونارو بودند، نیز اقداماتی مشابه انجام داده است.
چهار: نامزد بازنده این انتخابات 67 ساله بود و سروان سابق ارتش. بولسونارو از حمایت محافظه‌کاران و گروه‌های مذهبی برخوردار بود اما منتقدانش او را به تضعیف دموکراسی در کشور و همین‌طور تهدید جنگل‌های آمازون متهم کرده بودند. بر اساس داده‌های پژوهشگاه فضایی برزیل (اینپه) جنگل‌زدایی در آمازون در همین ۱۲ ماه گذشته، ۶۴ درصد افزایش داشت و بر منطقه‌ای وسیع‌تر از شهر نیویورک اثر منفی گذاشت. این پس از آن است که در دو سال نخست دولت کنونی، منطقه‌ای به وسعت بیش از ۳.۴ میلیون هکتار یعنی بیش از مساحت کشور بلژیک، از بین رفت.
او معروف به «ترامپ استوا» بود و رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده روابط گرمی برقرار کرد و ترامپ قبلا گفته بود که «دوستانی صمیمی»اند. یعنی ترامپ در روزهای پایانی کارزار انتخاباتی در برزیل در پی آن بود بر رای‌دهندگان اثر بگذارد و از آن‌ها خواست از لولا حمایت نکنند. او گفت که لولا «یک چپ‌گرای دیوانه تندرو است که کشورتان را در یک چشم به هم زدن، به فنا می‌دهد.» با این حال مردم تصمیم گرفتند که پوپولیسم راست افراطی و آتشین بولسونارو که ابتدا از کنگره برزیل سربرکشید و باعث بدترین تلفات ناشی از همه‌گیری کرونا در این کشور (به دلیل عدم توجه بولسونارو به پروتکل‌های بهداشتی شده بود) را تنبیه کنند.
پنج: اما رئیس‌جمهور پیروز کیست؟ دا سیلوا در 5 آبان 1324، یعنی 77 سال و 4 روز پیش در شهری در شمال‌شرق برزیل به دنیا آمد. فرزند هفتم یک خانواده فقیر 10نفره بود و برای همین از 12 سالگی کار کرد. اول کفش عابران خیابان را واکس می‌زد و بعد در 14 سالگی تراشکار شد در یک کارخانه فرآوری مس. همان جا بود که در یک حادثه یک انگشتش را از دست داد.
او در جوانی عضو اتحادیه فلزکاران برزیل شد و از سال 1975 رئیس این اتحادیه شد و فعالیت اجتماعی و سیاسی را آغاز کرد. برای نخستین بار در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1989 شرکت کرد که موفق نشد. دو انتخابات 1994 و 1998 هم توام با شکست بود ولی بالاخره در سال‌های 2002 و 2006 به صورت متوالی توانست بر اریکه قدرت تکیه بزند.
شش: بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰، اقتصاد برزیل و دولت رفاه توسعه پیدا کرد و میلیون‌ها نفر را از فقر نجات داد. او همچنین در مقام رئیس‌جمهور نقش برجسته‌ای در مسائل بین‌المللی از جمله فعالیت‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران و تغییرات آب‌وهوایی ایفا کرد و به عنوان «مردی با جاه‌طلبی‌های جسورانه برای تغییر توازن قوا در بین کشورها» توصیف شد. در نهایت او با محبوبیت 80درصدی از سمت خود کنار رفت. اما جانشینش هم دیلما روسف بود که نزدیک به خودش بود و به این ترتیب مکتبی پایه‌گذاری شد به نام «لولیسم».
هفت: اما کم‌کم روزهای بد هم فرارسید. در سال 2011، لولا، که به مدت 40 سال سیگاری بود، به سرطان دهان مبتلا شد و تحت شیمی درمانی قرار گرفته که البته در نهایت منجر به بهبود موفقیت‌آمیز او شد. از سوی دیگر تحقیقات گسترده در مورد رشوه‌گیری مقامات دولتی منجر به محکومیت و زندانی‌شدن او به اتهام فساد در سال ۲۰۱۸ شد با اینکه خود او و هوادارانش از ابتدای این تحقیقات می‌گفتند که این اتهامات، سیاسی است اما در نهایت او مجبور شد 18 ماه در زندان بماند و از این رو نتوانست برای انتخابات 2018 ثبت‌نام کند.
هشت: در نوامبر 2019، دادگاه عالی فدرال حکم داد که حبس او غیرقانونی است و در نتیجه لولا از زندان آزاد و در مارس 2021، ادسون فاچین، قاضی دیوان عالی حکم داد که تمام محکومیت‌های لولا باید ملغی شود و به او اجازه داده شد تا دوباره در انتخابات 2022 نامزد ریاست جمهوری شود.
9 : امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه دقایقی پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری برزیل، پیروزی آقای داسیلوا را تبریک گفت و تاکید کرد که با این انتخاب «صفحه جدیدی در تاریخ برزیل» باز شده است. مکرون با انتشار پیامی در توئیتر خطاب به لولا داسیلوا نوشت: «با هم برای مقابله با چالش‌های مشترک فراوان و تجدید پیوند دوستی بین دو کشور متحد خواهیم شد.» از سوی دیگر جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا پیروزی در انتخاباتی «آزاد و عادلانه» را به لولا داسیلوا تبریک گفت. رئیس‌جمهوری ایالات متحده همچنین در این پیام تاکید کرد که مشتاقانه منتظر همکاری با رئیس‌جمهور جدید برزیل برای ادامه همکاری بین دو کشور است.
10: لولا که در سومین دور ریاست‌جمهوری خود با مشکلات اقتصادی و کسری بودجه و کنگره‌ای مواجه خواهد بود که هم‌حزبی‌های رقیبش در آن دست بالا را دارند؛ در نخستین سخنرانی خود از در آشتی ملی درآمد و گفت: «دو کشور برزیل وجود ندارد، ما یک ملت هستیم، یک ملت بزرگ. وقت بر زمین گذاشتن اسلحه و متحد کردن کشور فرا رسیده است. برزیل دوباره به صحنه جهانی بازگشته است تا به ویژه در بحث حفاظت از اقلیم، نقشی محوری ایفا کند. بگذارید یکبار دیگر ثابت کنیم که ایجاد رفاه بدون تخریب محیط‌زیست امکان‌پذیر است. به جای بستن قراردادهای تجاری که کشور ما را تا ابد به صادرات مواد خام محکوم می‌کند، به دنبال تجارت جهانی منصفانه هستیم.» (برگرفته از مطالب ایندیپندنت، بی.بی.سی.، دویچه وله، یورونیوز و اکو ایران)
