ایرلاین‌ها بهای بلیت‌های کنسل شده را نمی‌دهند
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | یک: رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرتی ایران می‌گوید ایرلاین‌های هواپیمایی داخلی و خارجی به اضافه بعضی هتل‌ها مبلغ ۴۰۰ میلیارد تومان از پول مردم را نگه داشته‌اند و پس نمی‌دهند. حرمت‌الله رفیعی این اظهارات را یکشنبه شب در شبکه خبر اعلام کرد. در حالی که در برآوردهای قبلی این رقم ۱۰۰ میلیارد تومان اعلام شده بود.
از همان اوایل اسفندماه که سفرهای زمینی و هوایی لغو شد، محمد سلامی وزیر راه اعلام کرد که باید بدون دریافت هزینه کنسلی پول مردم عودت داده شود و سازمان هواپیمایی کشوری هم با صدور بخشنامه‌ای ایرلاین‌ها را موظف به انجام این کار کرد. گذشت تا اواخر اسفند که ولی تیموری معاون وزیر گردشگری اعلام کرد آژانس‌ها همچنان از پرداخت پول مسافران طفره می‌روند و عملا ماجرا موکول شد به بعد از تعطیلات عید.
۱۵ فروردین اعلام شد ۹۱ میلیارد تومان پول بلیت قطار به مردم بازگردانده شده اما همچنان از سوی ایرلاین‌ها چیزی پرداخت نشده بود. حالا آژانس‌ها در این مخمصه گیر افتادند چون پول را باید در حقیقت ایرلاین‌ها پس بدهند اما مشاجره این طرف بین مردم با آژانس‌ها اتفاق می‌افتد. شاید به همین دلیل بود که ۲۰ اسفندماه پارسال همین رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرتی ایران گفت برای پیگیری این موضوع نامه‌ای خطاب به وزیر راه و قوه قضائیه نوشته تا یک نهاد بالا دستی برای حل مشکل اقدام کند.
* دو: یک هفته پیش بعد از تعلل ایرلاین‌ها در عودت دادن پول مسافران، انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران با انتشار نامه‌ای خطاب به ایرلاین‌های داخلی و خارجی تهدید کرد که اگر در اسرع وقت این مطالبات پرداخت نشود به مراجع قانونی شکایت می‌کند. این تشکل صنفی این اقدام را در راستای دفاع از کسب و کار خود توصیف کرد.
رقم بدهی‌ای که محاسبه کرده بودند هم تا این تاریخ صد میلیارد تومان برآورد شده بود و نه ۴۰۰ میلیارد تومان. صحت و سقم این خبر را از رضا جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری جویا شدیم. او در گفت‌وگو با هفت صبح بدهی ایرلاین‌ها به مردم را تائید کرد اما توضیح داد که این مبلغ ۴۰۰ میلیارد تومان فقط مربوط به ایرلاین‌ها نیست و بخش‌های دیگر گردشگری مثل هتل‌ها را هم شامل می‌شود.
جعفرزاده در پاسخ به این سوال که چرا تا الان در عودت دادن پول بلیت‌ها تعلل شده گفت: «بخشی از این پول‌ها پرداخت شده که جزئیات آن در روزهای آینده اعلام می‌شود. در این مدت هم هر شخصی که به سازمان هواپیمایی کشوری مراجعه کرده ما پیگیری کردیم و پول او را پس گرفتیم. سازمان هواپیمایی هنوز متعهد به بخشنامه صادر شده قبلی است و ایرلاین‌ها در روزهای آینده تعهدات خود را انجام می‌دهند.»
* سه: حالا استدلال ایرلاین‌ها برای پرداخت نکردن پول بلیت‌ها چیست؟ اسفندماه پارسال انجمن شرکت‌ها در پی ضرر سه هزار میلیارد تومانی ایرلاین ها از سازمان هواپیمایی کشوری خواست تا فرصت یک ماهه‌ای را برای پرداخت بدهی به مسافران اختصاص دهد. الان اما بیش از ۷۰ روز از زمان اعمال محدودیت سفرها می‌گذرد و هنوز خبری نشده.
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در مصاحبه تلویزیونی با شبکه خبر گفته: «بررسی‌های میدانی و گزارش‌های تازه نشان می‌دهد رقم بدهی ایرلاین‌ها (داخلی و خارجی) به ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است و مبلغی هم در اختیار هتل‌های داخلی و خارجی قرار دارد. پول مردم چند ماه است در حساب‌های ایرلاین‌ها مانده. رقم‌های سنگینی که با آن کاسبی می‌کنند. چه کسی باید به این ماجرا وارد شود؟
مردم به امیدی منتظر سفر بودند، حالا به دلیل اینکه بیماری آمده و جبر بوده نتوانستند سفر بروند و باید پولشان مسترد شود. مردم پولشان را به آژانس‌های هواپیمایی و مسافرتی پرداخت کرده‌اند و آن‌ها را می‌شناسند ولی واقعیت این است که آژانس‌ها فروشنده محصولات دیگران هستند و پول مردم را مستقیم در اختیار ایرلاین‌ها و هتل‌ها قرار می‌دهند. مردم نمی‌توانند پولشان را مسترد کنند، دفاتر خدمات مسافرتی هم این‌قدر توان ندارند که ایرلاین‌ها و هتل‌ها را مجاب به این کار کنند.
به کرات از مسئولان به ویژه دستگاه‌های نظارتی درخواست کردم و مکاتباتی را با دوائر قضایی انجام دادم و به رئیس قوه قضائیه و معاونت پیشگیری این قوه نامه نوشتم که باید وارد شوند، چون ظاهرا پیگیری این موضوع از حوزه اختیارات وزارتخانه‌های مربوطه (راه و گردشگری) خارج است و بخشنامه‌هایی که صادر می‌کنند بدون اثر است و خاصیتی ندارد.»
* چهار: در مورد دلیل اینکه هنوز ایرلاین‌ها پول مردم را استرداد نکردند بعضی اینطور تحلیل کردند که برای استرداد بلیت همه مسافران نمی‌شود یک نسخه یکسان پیچید. به طور مثال استرداد بدون اعمال جریمه شامل همه بلیت‌ها نمی‌شود و به طور مثال اشخاصی که بدون اطلاع قبلی و ابطال بلیت به فرودگاه مراجعه کردند مشمول استرداد بدون جریمه نمی‌شوند. یا افرادی که بعد از ۶ اسفندماه و با اطلاع از شرایط کرونا بلیت خریدند باید در صورت کنسلی جریمه بپردازند.
این در حالی است که هم وزیر راه به وضوح گفته بود باید همه بلیت‌های پروازهای داخلی و خارجی بدون جریمه پس داده شود و هم در اطلاعیه‌ای که وزارت میراث فرهنگی و گردشگری ابلاغ کرد، به صراحت آمده بود: «چنان‌چه از تاریخ اول اسفندماه امسال تا اطلاع ثانوی، گردشگری درخواست انصراف از سفر داشته باشد، کلیه تاسیسات گردشگری و دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری بدون هیچ‌گونه جریمه‌ای نسبت به استرداد وجوه دریافتی از گردشگران اقدام می‌کنند.»
