اقدام ويژه برای تخمک منجمد
روزنامه هفت صبح، سارا سبزی| اين خبر شامل حال نيمي از جمعيت كشور مي‌شود و ممكن است روزي براي هركدام از آنها اهميت پيدا كند. فاطمه قاسم‌پور، رئیس فراکسیون زنان و خانواده مجلس، ديروز خبر داد با مصوبه مجلس، دختران مجرد بالاي 30 سال مي‌توانند براي فريز تخمك از مزاياي بيمه پايه استفاده كنند.
اين مصوبه مربوط به لایحه برنامه هفتم توسعه و زوج‌هاي نابارور و دختران مجرد است و طبق آن وزارت بهداشت بايد شرايط قانونی پوشش بیمه پایه (بيمه‌هاي دولتي) را براي اين خدمت فراهم کند. طبق تبصره این مصوبه، امکان فریز تخمک و استفاده از بیمه پایه مربوط به آن شامل دختران مجرد بالای ۳۰ سال نیز می‌شود. اين مصوبه يك نقطه مبهم دارد و آن‌هم اين است كه هزينه داروهايي كه قبل از عمل برداشتن تخمك‌ها مصرف مي‌شود هم تحت پوشش بيمه قرار مي‌گيرد يا خير؟
ذخيره تخمك و پوشش بيمه‌اي هزينه‌هاي بالاي آن، براي زناني اهميت دارد كه ممكن است الان تمايلي به داشتن فرزند نداشته باشند، ولي شايد در آينده تصميمشان را تغيير دهند؛ در آن شرايط ممكن است ريسك بارداري بيشتر شود و به همين دليل است كه اين راه پيش پايشان گذاشته مي‌شود و به چند گروه از زنان هم توصيه مي‌شود:
زناني كه فعلا تمايلي به بارداري ندارند و زناني كه به دليل ابتلا به بيماري مانند سرطان بايد پرتودرماني يا شيمي‌درماني شوند چون درمان سرطان‌ها اغلب به بافت‌هاي توليد‌مثل آسيب مي‌رساند. گروه ديگر هم زناني هستند كه ممكن است جراحي برداشتن كيست آندومتريوز انجام دهند كه مي‌توانند از اين روش استفاده كنند؛ با برداشتن اين كيست ذخيره تخمدان‌ها كاهش پيدا مي‌كند.
هزينه‌هاي گران يك جراحي ساده
روند كار در مراكز دولتي و خصوصي به يك شكل پيش مي‌رود، ولي هزينه‌ها شباهتي به‌هم ندارند. مراكز دولتي مثل پژوهشگاه ابن‌سينا و رويان در تهران اين كار را با هزينه بسيار كم- شايد با نصف تعرفه‌هاي بخش خصوصي- انجام مي‌دهند و بابت نگهداري سالانه آن هم رقمي حدود دو ميليون تومان دريافت مي‌كنند.
چيزي كه قيمت اين كار را بالا مي‌برد، هزينه‌هاي قبل از فريز شدن تخمك است: ويزيت پزشك، هزينه آمپول‌هاي هورموني و هزينه جراحي قسمت عمده آن است و به همين دليل است كه مجلس تصميم گرفته اين روند بيمه شود تا افراد بيشتري براي انجامش ترغيب شود. در هركدام از مراكز دولتي و غيردولتي كه اين عمل انجام شود، باز هم بايد داروهاي هورموني و مكمل‌ها با هزينه آزاد خريده شود چون تحت پوشش بيمه نيستند.
صفر تا 100 فريز تخمك
روند انجام اين كار از مشاوره پزشك شروع مي‌شود و در صورت مناسب بودن شرايط فرد، به يك عمل كوتاه دوساعته ختم مي‌شود. بعد از ويزيت، دارويي براي رسيدن تخمك‌ها به بلوغ تزريق مي‌شود و مدتي بعد از آن، نوبت به استفاده از دارويي ديگر براي آزادسازي اين تخمك‌هاست تا عمل برداشتن آنها انجام شود.
اين كار با سوزن‌هايي باريك و بلند انجام مي‌شود و در آخر هم تخمك‌هاي به‌دست آمده در تانك‌هاي مخصوص ازت، با دماي منفي 196 درجه منجمد و نگهداري مي‌شود. قدم اول انجام چند كار ضروري براي چكاپ و دريافت مكمل است؛ فهرستي از آزمایش خون و سونوگرافی سینه و رحم و یک نسخه پر از داروهای مکمل.
بعد نوبت دريافت داروي هورمونی است كه بايد در يك دوره خاص مصرف شود. عمل پانچر یا خروج تخمک‌ها به‌صورت سرپایی و با حداقل درد و با یک بیهوشی کوتاه است. یعنی از زمانی که فرد روی تخت می‌خوابد تا زمانی‌که عمل برداشتن تخمک و ریکاوری انجام می‌شود فقط 2 ساعت طول می‌کشد. بعضي از بيمارستان‌هاي خصوصي هم بانك نگهداري از تخمك دارند و هزينه نگهداري در اين بانك بيشتر از مراكز دولتي است.
در مجموع به‌غیر از هزینه آزمایش‌های مختلف و سونوگرافی و داروهایی که تجویز می‌شود، به تمام اين روند بايد هزينه نگهداري سالانه آن را هم اضافه كرد. رقم واحدي را براي اين روند در مراكز خصوصي نمي‌توان برآورد كرد چون علاوه بر اينكه قيمت داروها هر روز تغيير پيدا مي‌كند، هزينه تمام اين مسير بسته به اينكه كجا انجام مي‌شود، متفاوت است؛ مثلا اگر اين عمل در يك بيمارستان خصوصي انجام شود، براي فرد داوطلب گران‌تر از جراحي در يك كلينيك خصوصي در‌مي‌آيد. پزشكي كه بايد اين عمل را انجام دهد هم متخصص ناباروري و آي‌وي‌اف است.
فريز تخمك به چه كساني پيشنهاد مي‌شود؟
بهترين سن براي فريز كردن تخمك 30 تا 35سالگي است چون از سن ۳۷سال به‌بالا حاملگی‌های ناشی از رزرو تخمک ناموفق خواهد بود و در سنین ۴۵سال به بالا نیز بیش از ۹۰درصد حاملگی‌های انجام شده به‌وسیله لقاح مصنوعی در فریز تخمک به صفر منجر مي‌شود. بعد از اين سن، ذخيره تخمداني كاهش پيدا مي‌كند و به همين دليل اگر داوطلب انجام آن هستيد، بهتر است تا قبل از رسيدن به اين سن، آن را انجام دهيد. اين تخمک‌ها را می‌توان تا 10سال به شكل منجمد نگهداری کرد. فریز تخمک به دو روش انجماد آهسته و انجماد شیشه‌ای انجام می‌شود که روش انجماد شیشه‌ای با اختلاف روش بهتری برای حفظ تخمک است.
چرا بيمه؟ چرا فريز تخمك؟
چون اوضاع از نظر زادوولد چندان هم روبه‌راه نيست و اصرار مجلس روي بيمه شدن هزينه اين خدمات دو دليل مشخص دارد: اولين دليل كاهش ميزان زاد و ولد و نرخ باروري در ايران است؛ در 30سال گذشته نرخ باروري در ايران نزولي بوده است و شرايط هيچ شباهتي به دهه 60 و 70 ندارد.
در سال ۶۵ نرخ رشد جمعیت ایران 3/9 بود و سازمان بهداشت جهانی چند حالت برای جمعیت کشورها در نظر گرفته بود كه بدترين شرايط آن براي ايران، رسيدن به نرخ زاد و ولد يك بود، اما شرايط از اين هم نامساعدتر است و فعلا به نرخ شش‌دهم رسيده است. حالا براي جبران اين شرايط نرخ باروري در ايران بايد تا پنج سال آينده به عدد 2/5 برسد.
حالا مسئله بعدي، خود ناباروري است: حداقل 20درصد زوج‌ها در ايران با اين مشكل روبه‌رو شده‌اند؛ رقمي نزديك به سه ميليون و 260 هزار نفر و پيش‌بيني مي‌شود هر سال 88 هزار نفر به اين رقم اضافه شود. سازمان ملل سه سناريو درباره جمعيت ايران پيش‌بيني كرده؛ از شرايط خيلي خوب تا شرايط نامناسب از نظر جمعيتي:
در سناریوی اول و ناخوشايند آن، رشد جمعيت در سال 1409 به حدود صفر می‌رسد و طبق سناريوي بعد كه چندان بد نيست، اين نرخ در سال 1429 منفی می‌شود. درصورت ادامه روند کنونی کاهش باروری، جمعیت ایران تا سال 1430به حدود 82میلیون نفر، در سال 1439به حدود 77/6میلیون نفر و تا سال 1479 به حدود 42 میلیون نفر كاهش پيدا مي‌كند.
