اعتراضات در سوریه باز هم بالا گرفت
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | یک: وضعیت اقتصادی در سوریه خراب است. حتی در بحبوحه اعتراضات در بزرگترین شهرهای این کشور، جنگ داخلی و ظهور و بروز داعش هم اوضاع اقتصادی این کشور به اندازه امروز بحرانی نبود. لیر سوریه سقوط بیسابقهای را تجربه کرده است. این برای کشوری که ۹سال گذشته را در یک جنگ ویرانگر سپری کرده و بخش بزرگی از نیروی کارش به خارج از کشور گریخته و تحت تحریمهای سخت قرار دارد، اتفاق غیرمنتظرهای نیست.
* دو: این نخستینبار است که شهری با اکثریت دروزی نشین در سوریه درگیر اعتراضات شده است. سویدا، شهری است که پیش از این بشار اسد با مشکل زیادی در آن روبهرو نشده است. اما بیکاری، فقر و نبود افقی روشن برای آینده، مردم سویدا را به خیابان کشانده است. شبکههای اجتماعی، به ویژه فیس بوک نقش اساسی را در جمع کردن معترضان به عهده داشته است.
در حال حاضر یک دلار آمریکا با ۳۵۰۰ لیر سوریه برابری میکند. بسیاری از فروشگاهها در این کشور به دلیل بالا رفتن قیمت اقلام تعطیل شدهاند و پول زیادی در دست شهروندان سوری برای خریدهای ضروری و غیر ضروری وجود ندارد. پیش از شروع اعتراضات در سال ۲۰۱۱ میلادی، هر دلار آمریکای ۴۷ لیر بود. این رقم تا ماههای اخیر به ۱۰۰۰ لیر رسید. با این حال سقوط پول سوریه به تازگی تبدیل به بحرانی جدی شده است.
* سه: شعار معترضان در سویدا، این است که «میخواهیم با عزت زندگی کنیم.» در میان تصاویری که در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود، عکسی از یک پدرو فرزند وجود دارد که روی پلاکاردی که در دست دارند نوشته شده است: بچه و کلیه برای فروش.
زیرساختهای اساسی سوریه نابود شدهاند و بشار اسد هم با وجود سختتر شدن تحریمها و تمدید آنها امکانات زیادی برای بهبود این وضعیت ندارد. با این حال به نظر میرسد که مردم در سویدا هرچند از دست دولت کلافه و ناراضیاند، اما رو در روی آن نخواهند ایستاد. نیاز به غذای کافی و پولی که با آن بتوان مایحتاج اولیه را در این استان حاصلخیز تامین کرد، خواسته مردمی است که به خیابانها آمدهاند.
* چهار: بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه، همزمان با تشدید بحران اقتصادی و نارضایتی عمومی در مناطق تحت کنترل دولت روز پنجشنبه ۲۲ خرداد و یک ماه قبل از برگزاری انتخابات پارلمانی، عماد خمیس را از مقام نخستوزیری برکنار کرد. این نخستین عکسالعمل جدی اسد به اعتراضات است. او به تازگی به برخی دستگیریها به دلیل مبارزه با فساد اقتصادی دست زده بود. تحریمهای آمریکا در مورد هر کشور یا شرکتی که با حکومت سوریه معامله کند به زودی به اجرا در میآیند. دولت سوریه، تحریمهای وضع شده از سوی دولتهای غربی و «دستکاری» در نرخ تبدیل ارز را دلیل سقوط ارزش پول معرفی کرده است.
* پنج: برخی ناظران معتقدند اعتراضات اخیر میتواند به برخی شهرهای دیگر در سوریه هم منتقل شود. در میان برخی از معترضان شعارهایی در مورد خروج اسد از قدرت وجود دارد. در صورتی که چنین شعارهایی بار دیگر در سوریه پا بگیرند، دولت نیاز به تدبیر بیشتری برای کنترل وضعیت و جلوگیری جدی از فساد و یافتن راهی برای خروج از بحران اقتصادی دارد.
تحریمهای آمریکا از این هفته آغاز میشوند و این موضوع میتواند هرگونه امیدی برای بازسازی سوریه را در کوتاه مدت از بین ببرد. پیش از این دولت تلاش داشت تا پای سرمایهگذاران را به این کشور باز کند اما وضع تحریمها این روند را مختل خواهد کرد. این اتفاقات در حالی در حال رخ دادن است که آمریکا مانند همیشه مدعی است تحریمهای ایالات متحده، مردم سوریه را هدف قرار نداده است.