اصرار علی صادقی به شمایل همیشگی و تکراری
روزنامه هفت صبح، گروه تلویزیون | درباره اینکه یک بازیگر یک شمایل ثابت را چند بار میتواند تکرار کند، بارها مجادله در گرفته است. طبعا وقتی از یک بازیگر در یکسری فیلمهای دنبالهدار صحبت میشود، تکرار شمایل امری اجتنابناپذیر است. نمونههای فراوانی هم میتوان مثال آورد. با این حال زمانی که حرف از تغییر موقعیت داستان میشود، مسئله فرق میکند. اینجا یک بازیگر مجاز است همان شمایل همیشگی را تکرار کند؟ جواب هر کس منفی باشد، پاسخ علی صادقی مثبت است. او بیش از ۱۵ سال است که یک تیپ ثابت را تکرار میکند.
مورد اول| خواست خود صادقی
پیشتر و در تحلیلی که درباره سریال پلاک ۱۳ نوشتیم به این مسئله اشاره شد که علی صادقی با شمایل همیشگی در این کمدی حاضر است. او از همان اکتها و لحن ثابت بهره میبرد: یک جوان فرصتطلب که فقط به فکر منفعت خود است و مدام در حال «زرنگبازی» است. حالا امیر ابیلی نویسنده سریال مصاحبهای با خبرگزاری ایسنا انجام داده و این اتفاق را خواست خود صادقی عنوان کرده است:
«کاراکتر علی صادقی را میخواستیم در همان تیپهای قبلی باشد. چون مخاطبان سالهاست او را با همین تیپ دوست دارند و اصرار خودش هم این است که با همین تیپ بازی کند و ما هم مشکلی با این موضوع نداشتیم.» این یعنی صادقی برخلاف خیلیها که معترضاند چرا نقشی متفاوت به آنها پیشنهاد نمیشود، از وضعیت فعلی راضی است.
مورد دوم| لطمه به نون خ
کلیدواژه مهم نویسنده پلاک ۱۳ درباره علی صادقی را فراموش نکنید: «اصرار خودش». این بازیگر به این باور رسیده که شمایل تکراری کنونی جذابیت دارد و نیاز به تغییر آن نیست. اینکه صادقی چطور به این یقین رسیده را نمیدانیم. قصد موشکافی همه آثار او را هم نداریم و فقط از یک نمونه موفق مثال میآوریم. نون خ از معدود آثار موفقی است که صادقی در آن بازی کرده. از قضا پاشنه آشیل سریال خود صادقی است. در این سریال، «همه» ازجمله خود سعید آقاخانی شخصیتی متفاوت بازی کردهاند.
یکی از دلایلی که نون خ رنگی متفاوت از دیگر تولیدات اخیر تلویزیون گرفته، به همین اتفاق برمیگردد. صادقی اما با همان تیپ همیشگی در سریال ظاهر میشود و یکدستی سریال را از بین میبرد. صادقی در هر دو فصل حضور در نون خ، این فرصت را داشت که وجهی دیگر از خود نشان دهد. مثل کاری که بازیگران پایتخت انجام میدهند و با تغییر فصل نشانههای تازهای به کاراکتر اضافه میکنند. برای صادقی اما نه تغییر فصل مهم است و نه تغییر سریال.
مورد سوم| نرمش عجیب کارگردانها
بار دیگر به کلیدواژه «اصرار خودش» برگردیم تا جواب خیلی از سوالات مشخص شود. مهمترین پرسش اخیر به تصمیم سعید آقاخانی برمیگردد که چرا از تیپ همیشگی صادقی بهره برده. حالا مشخص میشود او مثل دیگر کارگردانها دربرابر این بازیگر نرمش بیهوده داشته است. هیچکدام از سریالهایی که صادقی در دهه نود بازی کرده آثار موفقی نیستند و نون خ یک استثناست. با این همه آقاخانی هم در برابر این بازیگر موضعی انفعالی داشته. به همین خاطر است که صادقی در نون خ از نظر رفتار، گفتار و منش تفاوتی با دیگر سریالها ندارد.
مورد چهارم| ۱۵ سال تکرار
نقطه درخشش علی صادقی به دوران نوجوانی و سریال بهترین تابستان من برمیگردد. خانه به دوش و متهم گریخت وجهی دیگر از استعداد و ملاحت این بازیگر را عیان کرد. از نیمه دوم دهه هشتاد او آرام آرام شمایل یک جوان خوشخیال، بذلهگو و خودخواه بهخود گرفت. در برخی فیلم و سریالها این شخصیت مورد توجه قرار گرفت و با اوج کمدیهای نود دقیقهای شبکه نمایش خانگی بیش از همیشه به کار صادقی آمد.
این فیلمها که موصوف به «شانه تخممرغی» هستند عرصه یکهتازی صادقی با یک تیپ تکراری شدند. او شد عامل فروش فیلمها و فراموش کرد که تداوم چنین مسیری «خودزنی» است. احتمالا علی صادقی توانایی بازی در شمایلی غیر از آنچه ارائه میکند را دارد. نکته عجیب در کارنامه صادقی این است که حتی وقتی فیلم داش آکل را بازی میکند، از تیپ ثابت خود خارج نمیشود. این همه اصرار حاصلی ندارد جز اینکه دیر یا زود دوران انقضا فرا میرسد و چهبسا فرصتی برای بازگشت به مسیر درست نباشد.