آیا یک زن سرنوشت بلاروس را عوض میکند؟
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | یک: سوتلانا تیخانوفسکایا حالا دیگر تنها کاندیدای ریاست جمهوری در بلاروس نیست. او حالا تبدیل به مهمترین چهره مخالفان شده و بعید نیست که به زودی رهبری جنبش دمپایی را به دست بگیرد. نیروهای لوکاشنکو هنوز در خیابانهای مینسک معترضان را مورد ضرب و شتم قرار داده و دستگیر میکنند اما اعتصاب در سراسر بلاروس آغاز شده است.
* دو: دلایل زیادی برای اعتراضات مردم بلاروس وجود دارد. لوکاشنکو لقب آخرین دیکتاتور اروپا را به خود اختصاص داده و نزدیک به سه دهه است که حاضر نیست دست از منصب ریاست جمهوری بردارد. از سوی دیگر او با حرفهای مضحکی که در مورد کنترل ویروس کرونا با کار زیاد و نوشیدن الکل زده بود، خشم بلاروسیها را برانگیخته.
* سه: در انتخاباتی که به تازگی لوکاشنکو در آن پیروز شد، سه کاندیدا حضور داشتند که هر سه آنها زن بودهاند. همسران این زنان زندانیان سیاسی دولت لوکاشنکو هستند. دو نفر از این کاندیداها بلافاصله بعد از اینکه مردم در مینسک در صحت انتخابات ریاست جمهوری تشکیک ایجاد کردند، دستگیر شدند.
* چهار: لوکاشنکو تصور میکند پشتش به پوتین گرم است. او هم مانند پوتین از مقامات بالای شوروی بوده و تا سالها میخواست که بلاروس یک بار دیگر به روسیه بپیوندد اما سال گذشته، او تلاش کرد نظر غربیها را به خود جلب کند و پول انرژی خریداری شده از روسیه را هم نپرداخت. این دو موضوع باعث اختلافاتی شد. با این حال اوایل هفته، لوکاشنکو گفت برای کنترل وضعیت بلاروس به پوتین تلفن کرده و قول کمک را گرفته است. ناظران اما میگویند رئیس جمهور روسیه که کینه بلاروس را به دل گرفته، بعید است از رئیس جمهور نامحبوب بلاروس حمایت کند.
* پنج: کارکنان تلویزیون ملی بلاروس دیروز با خروج از محل کارشان به اعتصاب سراسری معترضان که از روز دوشنبه به دعوت رهبر آنان سوتلانا تیخانوفسکایا صورت پذیرفته پیوستند. یک ویدئو از این اعتصاب منتشر شده که در آن مجریان شبکه تلویزیونی در جای خود حضور ندارند و در حضور صندلیهای خالی موسیقی پاپ برای بینندگان پخش میشود. تیخانوفسکایا، رقیب اصلی لوکاشنکو حالا میگوید حاضر است رهبری کشور را به دست بگیرد. این در حالیست که او از همان روز اول پنهان شده یا به روایتی از بلاروس خارج شده است.
* شش: تا دو روز پیش به نظر نمیرسید این زن جوان که پیش از این معلم بوده، علاقه چندانی به هیاهو داشته باشد. او وقتی شوهرش که در ابتدا کاندیدای ریاست جمهوری بود، به زندان افتاد، تبدیل به یک چهره شد و خیلی زود طرفدارانی پیدا کرد که از سیاستهای لوکاشنکو و انزوای کشورشان بیزارند. تیخانوفسکایا از نیروهای امنیتی و نظامی خواسته است که از معترضان حمایت کنند.
* هفت: اروپاییها به فکر افتادهاند که لوکاشنکو را تحت فشار قرار دهند. دومینیک راب وزیرخارجه انگلیس اعلام کرده کشورش انتخابات جعلی اخیر را به رسمیت نمیشناسد. راب تهدید کرد که تحریمهایی را علیه مقامات بلاروس اعمال خواهد کرد و خواهان تحقیقات بینالمللی مستقل شد. به نظر میآید که موضوع تحریم جدی باشد. کشورهای اروپایی دیروز عصر دور هم جمع شدهاند تا فکری به حال لوکاشنکو کنند.
* هشت: لوکاشنکو روی پوتین و ارتش و پلیس خود حساب زیادی باز کرده است. ناظران اما میگویند هرچند بلاروس حیاط خلوت مسکو به حساب میآید اما بعید است رئیس جمهور روسیه خودش را درگیر پرونده تازهای کند. به ویژه که بارها خیانت لوکاشنکو به روسها را به چشم دیده است. از سوی دیگر ویدئوهایی از برخی از نظامیان بلاروسی منتشر میشود که میگویند طرف مردم هستند اما به طور کلی ارتش و پلیس به لوکاشنکو کماکان وفادار است.
* ۹: هزاران نفر در زندانهای بلاروس حضور دارند. میگویند ۶۷۰۰ نفر در کمتر از یک هفته به زندان افتادهاند. تعدادی از آنها در روزهای اخیر آزاد شدهاند اما بر اساس روایتی که دارند، مورد شکنجه قرار گرفتهاند. لوکاشنکو در جمع هوادارانش در تجمع روز یکشنبه درخواست برگزاری انتخابات مجدد را رد و نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو را متهم کرد که با استقرار در مرزهای غربی این کشور قصد دارد تمامیت ارزی بلاروس را خدشهدار کنند. ادعایی که ناتو تکذیب کرده است.