آنچه باید درباره هیثم بنطارق و سفرش بدانیم
روزنامه هفت صبح| هیثم بنطارق آلسعید، سلطان عمان دیروز حوالی ساعت 3 بعدازظهر وارد ایران شد و توسط نفر دوم دولت یعنی محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهور مورد استقبال قرار گرفت. کمی بعد، استقبال رسمی در کاخ سعدآباد تهران انجام شد. سفر سلطان عمان به چند دلیل مورد توجه ناظران است. نخست به دلیل تحولات قبل از سفر؛ از ماجرای مبادله زندانیان میان ایران و بلژیک تا شنیدهها در مورد احتمال برقراری دوباره رابطه سطح بالا بین تهران و قاهره که ظاهرا واسطه هر دو عمان است.
از سوی دیگر در این سفر احتمالا توافقهایی در خصوص اموال بلوکهشده ایران از سوی آمریکا انجام خواهد شد و ممکن است عمان دوباره مثل حدود 12 سال پیش، طرحی هم برای میانجیگری مستقیم بین ایران و آمریکا داشته باشد. اما سلطان عمان کیست؟ نامش به عربی فصیح: هَیْثَم بْن طَارِق آلسَعِید است. متولد 18 مهر ماه سال 1334 در مسقط، پایتخت عمان و حدودا 67 ساله.
او نوه سلطان تیمور بن فصیل، فرمانروای عمان از 1913 تا 1932 و پسرعموی سلطان قبلی یعنی سلطان قابوس معروف است و قابوس در وصیتنامه خود او را بهعنوان جانشین تعیین کرده بود. در حال حاضر هم پسر بزرگ وی، تیازین بن هیثم، ولیعهد عمان است. او یک پسر و یک دختر دیگر هم دارد.
او در کالج پمبروک دانشگاه آکسفورد تحصیل کرد و در سال 1979 فارغالتحصیل شد یعنی دقیقا سال انقلاب ایران. پس از آن بهعنوان رئیس اتحادیه فوتبال عمان در اوایل دهه 1980 خدمت کرد ولی بعد ناگهان به سراغ مناصب سیاسی رفت و از 1986 تا 1994 معاون وزیر خارجه بود و از 1994 تا 2002 هم دبیرکل این وزارتخانه بود.
او بعدا وزیر میراث و فرهنگ عمان شد و 18 سال این سمت را در اختیار داشت. او پس از انتصاب به مقام سلطانی قول داد که سیاست خارجی میانجیگرانه و صلحطلبانه این کشور را که میراث سلفش، سلطان قابوس بود، ادامه بدهد اما تفاوتهایی هم با او داشت. مثلا برای نخستین بار طی یک دهه، بهعنوان سلطان، به عربستان سعودی رفت. اکونومیست او را غربگرا هم معرفی کرده که البته بهخاطر تحصیلش در انگلستان نکته بعیدی نیست.
با این حال در سیاست داخلی، او کمی نسبت به سلطان قبلی آزاداندیشتر بود. قانون اساسی عمان را برای اعطای آزادی بیان و عقیده به شهروندان و ساکنان تغییر داد، قانونی را حذف کرد که به دولت اجازه میداد مکالمات تلفنی خصوصی را شنود یا بر رسانههای اجتماعی یا مکاتبات پستی نظارت کند و آزادی انجام مناسک مذهبی را طبق آداب و رسوم شناخته شده اعطا کرد مشروط بر اینکه مخل نظم عمومی و اخلاقی نباشد. همچنین نباید این را هم فراموش کرد که او در دوران وزارت میراث و فرهنگ خود اقداماتی برای تبدیل عمان به قطب توریسم فرهنگی در خلیجفارس انجام داد.
حوالی ساعت چهار بعدازظهر دیروز، سیدابراهیم رئیسی به شکل رسمی از آقای هیثم بنطارق آلسعید سلطان عمان در مجموعه فرهنگی-تاریخی سعدآباد استقبال کرد. در این مراسم پس از نواختن سرود ملی دو کشور، سران ایران و عمان از یگان تشریفات حاضر در میدان سان دیده و سپس اعضای هیاتهای عالیرتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند. پس از آن وزرای نفت و امور اقتصادی و دارایی و دبیرکل شورایعالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی از طرف ایران و وزرای انرژی، اقتصاد و تجارت عمان 4 سند در حوزه همکاریهای اقتصادی و سرمایهگذاری، همکاری در مناطق آزاد و همکاری در حوزه انرژی به امضا رساندند.
سیدابراهیم رئیسی در نشست مشترک هیاتهای عالیرتبه دو کشور با بیان اینکه تهران و مسقط دیدگاههای مشترکی درباره همکاریهای منطقهای، تقویت و تثبیت امنیت، صلح و رفاه ملتهای منطقه دارند، گفت: روابط دو کشور از مرحله تجاری به مرحله سرمایهگذاری رسیده است و دیدگاههای مشترک و رویکرد تقویت همگرایی منطقهای سران ایران و عمان، در کنار ظرفیتها و زمینههای مناسب متقابل میتواند روابط فیمابین را در عرصههای دوجانبهای و منطقهای گسترش دهد.
رئیسجمهور ظرفیتهای دو کشور در بخشهای صنعت، تجارت، ارتباطات، امور دفاعی و امنیتی، خطوط جادهای و ریلی، حمل و نقل دریایی و ترانزیت، مبادلات مالی و پولی و انرژی را از جمله زمینههای مناسب برای گسترش همکاریها برشمرد و با اشاره به مذاکرات مقامات ایران و عمان در زمینه افزایش سرمایهگذاری، بر نهایی شدن تشکیل صندوق حمایت از توسعه سرمایهگذاری مشترک تاکید کرد. رئیسی همچنین با اشاره به مواضع مشترک دو کشور در موضوعات مربوط به یمن و فلسطین از نقش عمان و بهویژه سلطان هیثم بنطارق در تلاش برای احقاق حقوق مردم یمن و نیز مردم فلسطین قدردانی کرد و خواستار تداوم جدی این نقشآفرینی شد.
«هیثم بن طارق آلسعید» سلطان عمان نیز در این نشست با سپاسگزاری از دعوت و استقبال گرم رئیسجمهور کشورمان اظهار داشت: پس از سفر سال گذشته جنابعالی به عمان سطح روابط دوجانبه و همکاریهای منطقهای دو کشور ارتقای چشمگیری داشته و اگر چه حجم تبادلات تجاری 2 برابر شده است، اما با توجه به ظرفیتها و زمینههای متنوع و مساعد دو کشور، هنوز تا سطح مطلوب روابط فاصله داریم و باید با تلاش بیشتر این ظرفیتها را بالفعل کنیم.
توجه به موقعیت ویژه جمهوری اسلامی ایران و توسعه همکاریهای ترانزیتی بین دو کشور، گسترش خطوط کشتیرانی، افزایش مراودات پولی و بانکی و تبادلات انرژی نیز از محورهای مذاکرات اعضای هیاتهای عالیرتبه ایرانی و عمانی بود.