بررسی لغتنامه نسل زد به بهانه توئیت متفاوت محمدجواد آذری‌جهرمی
چرا محمدجواد آذری‌جهرمی سعی دارد با استفاده از ادبیات نسل جدید به آنها نزدیک شود؟
هفت صبح| روز گذشته توئیتر فارسی با یک توئیت متفاوت از محمدجواد آذری‌جهرمی به شوک فرو رفت. وزیر ارتباطات دولت دوازدهم که در هفته‌های گذشته برای پیروزی مسعود پزشکیان تلاش می‌کرد در پیامی به نسل زدی‌ها سعی کرد از ادبیات خود آنها استفاده کند.
ادبیاتی که حتی برای برخی نسل زدی‌ها هم آنچنان مفهوم نبود و برخی به آن اعتراض کردند؛ نه به این خاطر که از اصطلاحات غلطی استفاده کرده بود، بلکه این ادبیات سنخیتی با نسل آذری‌جهرمی نداشت و لباسی بود که بر تنش زار می‌زد. او در این توئیت نوشته بود: «دیس‌هاتون به جون ما، آدم عاقل به شما دیس‌بک نمیده ستون‌ها. نازتون‌رو باید بخرن. بیاین با هم یه اکیپ شیم برای ایران. باید روابط لانگ دیستنس رو نزدیک کرد و کات‌ها‌رو دوباره جوش زد. اینطوری میشه رفاقت کرد و ایران‌رو ساخت.»
مدتی می‌شود که آذری‌جهرمی سعی می‌کند نسل زد را به خود نزدیک کند. چند باری با اشاره به وضعیت بد اینترنت از اصطلاحات «نوب» و «ستون» و «سالار» استفاده کرده: «برادر عزیز، دوست خوب، ستون، سالار، پات‌رو از روی سیم بردار قربونت، نت به فنا رفته» و «وضعیت کیفیت اینترنت جوری شده که در برابر نوب‌های اونور آبی تا دست به ماشه شی، آبکش میشی. گرفتاری شدیم!» نوب در ادبیات گیمرها به معنای نابلد و تازه‌کار است و برای تمسخر استفاده می‌شود.
او همچنین هفته گذشته به کنسرت علی یاسینی که از خواننده‌های محبوب نسل زد است رفته و آنجا هم کلمات «کات» و «اکس» را به کار برده بود: «امروز احساسم این بود که اینجا اومدم باید به اکسم پیام بدم! وقتی 60 درصد مردم نیومدن پای صندوق رای یعنی مردم کات کردن. الان ما برای شما جزو اکس‌هاتون محسوب میشیم. وقتی که ارتباط کات میشه مسئولین باید بدونند که مردم ممکنه وارد یک رابطه پرخطر بشن.» منظور از کات، قطع رابطه و معنای اکس شریک عاطفی سابق است.
چه شد که ارتباط گرفتن با این نسل آنقدر مهم شد که آذری‌جهرمی اینگونه سعی کرده نظر آنها را برای مشارکت در انتخابات و انتخاب مسعود پزشکیان جلب کند؟ اتفاقات سال 1401، یعنی درگذشت مهسا امینی و اعتراضاتی که در دانشگاه‌ها و خیابان‌ها شکل گرفت نقطه عطفی برای به صحنه آمدن نسل زد بود. اینجا بود که حاکمیت با این نسل و مطالبات متفاوت آنها آشنایی بیشتری پیدا کرد و شکاف نسلی بین آنها و نسل‌های قبل‌تر نمود عینی به خود گرفت.
آنها برخلاف نسل‌های قبلی بیشتر مطالبه‌گر هستند و محدودیت برایشان معنا ندارد. سبک زندگی متفاوتی دارند و حتی زبانشان هم متفاوت است. هر چه جلوتر می‌رویم اصطلاحات آنها که اکثرشان از زبان انگلیسی وارد ادبیات روزمره این نسل شده، برای نسل‌های قبلی غریب‌تر و نامفهوم‌تر می‌شود. تجربه زندگی نسل زد یا «جِن زی» با اینترنت و فضای مجازی گره خورده است؛ جایی که گفتن، خواندن و نوشتن هر چیزی تا حد زیادی آزاد و ممکن است.
استفاده از حرف «زد» یا «زی» در کلمه نسل زد یا جن زی صرفا برای رعایت کردن سلسله الفبایی نسل‌هاست. به نسل قبلی نسل زد، نسل X می‌گویند و نسل قبلی آن نسل Y یا «هزاره» است. البته از عبارات دیگری مانند نسل نت یا «نسل i» هم در جهان برای اشاره به این نسل استفاده شده است که به اینترنت اشاره دارد. به عبارتی نسل زدی‌ها کسانی هستند که از ابتدای تولدشان در معرض اینترنت و فضای مجازی بوده‌اند و بر همین اساس رفتار و درک آنها از جهان اطراف با نسل‌های قبل از خود متفاوت است.
بر طبق پژوهش‌های مرکز تحقیقات پیو که یک مرکز آمریکایی است، متولدین بین 1997 تا 2012 جزو این نسل محسوب می‌شوند. این دسته بندی براساس تجربه‌های متفاوت آنها با توجه به پیشرفت‌های جدید فناوری و زندگی در دنیای بعد از حمله 11 سپتامبر تعریف شده است. با این حساب متولدین 1376 تا 1391 در ایران جن زی هستند اما واقعیت این است که نسل زد در هر کشوری بر اساس زمان در دسترس قرار گرفتن و فراگیر شدن اینترنت و به خصوص فضای مجازی تعریف می‌شود.
لغتنامه جن زی‌ها
جن زی‌ها به دلیل زندگی تمام و کمالشان در عصر اینترنت، ادبیات و اصطلاحات مخصوص به خودشان را دارند. بسیاری از این اصطلاحات از زبان انگلیسی وارد ادبیات روزمره ما شده و برخی هم بومی خودمان هستند. در ادامه برخی از رایج‌ترین کلمات و اصلاحات این روزهای نسل جدید را با تعاریف آنها آورده‌ایم.
سوبر: این کلمه انگلیسی در معنای تحت‌الفظی به معنای کسی است که پاک است و مواد یا الکل مصرف نکرده یا هرگز استفاده نمی‌کند. اما در ادبیات نسل زد سوبر به فرد یا کاری حوصله سربر گفته می‌شود. وقتی می‌گویند فلانی سوبر است یعنی به قول نسل‌های قدیمی‌تر، بچه مثبت یا پاستوریزه است.
دراما کوئین: این اصطلاح هم از زبان انگلیسی وارد زبان فارسی شده است. دراما کوئین به فردی گفته می‌شود که از کاه کوه می‌سازد. شاید تعریف بهتر آن کسی باشد که به اصطلاح «کولی بازی» در می‌آورد.
وایب: وایب هم یک کلمه انگلیسی است که در ادبیات نسل زدی‌ها به معنای حس و حال یک فرد یا اتمسفر یک مکان است. وقتی جایی با فردی به شما وایب خوبی نمی‌دهد یعنی حس و حال و انرژی خوبی به شما منتقل نمی‌کند.
رد فلگ: این کلمه در معنای تحت‌الفظی به معنای پرچم قرمز است اما برای افرادی به کار می‌رود که خصوصیت اخلاقی یا رفتاری خطرناک یا نامناسبی دارد. وقتی برچسب رد فلگ روی فردی زده می‌شود یعنی باید هوشیار باشید و ارتباط با این انسان را قطع کنید.
کابُل‌رو گرفتم: این عبارت از آن اصطلاحاتی است که کاملا ریشه فارسی دارد و از فرهنگ دیگری وارد ادبیات نسل زدی‌ها نشده است. کابل‌رو گرفتم به معنای «خودم را به آن راه زدم» است.
فشار خوردن: عبارت فشار خوردن هم ایرانی است و از توئیتر وارد ادبیات نسل جوان شده است. این عبارت در مواقع حرص خوردن، حسودی کردن و تحت فشار قرار گرفتن به کار برده می‌شود.
کرینج: این کلمه انگلیسی به معنای «چندش» است. وقتی به خاطر رفتار کسی دچار شرم نیابتی می‌شویم، به اصطلاح می‌گوییم فلان فرد یا فلان رفتار کرینج است.
کنسل: عبارت کنسل کردن از «فرهنگ کنسل» می‌آید که اولین بار در آمریکا عنوان شد. فرهنگ کنسل به فرهنگی گفته می‌شود که افراد جامعه، به خصوص افراد مشهور را به خاطر یک حرکت اشتباه و غیراخلاقی، مخصوصا آزار جنسی از جامعه بایکوت می‌کند.
