هیاهو برسر همتی| چرا مناظره شبکه خبر برسر استیضاح وزیر اقتصاد تنش‌آمیز شد؟
چه کسی استیضاح را ثبت کرد؟ بازی با اعداد و قهقهه‌های ممتد
هفت صبح| آخرین باری که یک نفر در استودیوی شبکه خبر صدایش را اینطور بالا برده بود به ماجرای افزایش قیمت گوشت برمی‌گشت. آن موقع رئیس هیات‌مدیرة انجمن صنفیِ گاوداران مقابل یکی از معاونان سازمان تنظیم بازار نشسته بود.
حالا از چهارشنبه شب که مناظره اخیر این شبکه منتشر شد تا امروز بخش‌های مختلفی از آن به شبکه‌های اجتماعی رسیده. بریده‌هایی از داد و فریاد نماینده‌های مجلس که در حمایت و مخالفت از استیضاح وزیر اقتصاد حرف می‌زدند. 55 دقیقه گفت و گوی چهار نفره که از دقیقه 18 صدای بلند اعضا قطع نمی‌شود. چه چیزی آنها را تا این اندازه عصبانی کرده بود؟
اینجا قشقاوی، (عضو کمیسیون امنیت) و بیگدلی (عضو کمیسیون اجتماعی) مخالف استیضاح بودند و حاجی دلیگانی (عضو کمیسیون اصل 90) و صمصامی (عضو کمیسیون اقتصادی) موافق. خلاصه‌اش را اگر می‌خواهید بدانید روح کلی این مجادله، یک دوگانه همتی_فرزین است. آنهایی که مخالف استیضاح هستند می‌گویند نه وزیر اقتصاد بلکه بانک مرکزی مسئولیت افزایش قیمت ارز را دارد. آن دسته‌ای که موافق استیضاح هستند می‌گویند بر اساس برنامه وزیر، خود او مسئول ارز کشور است.
دوباره استدلال مخالفان استیضاح این است که چرا این قدر زود دست به استیضاح شدید؟ جواب طیف مقابل هم این است که ما وزیر را به خاطر این استیضاح نمی‌کنیم که چرا مشکلات ارزی را سه ماهه حل نکرده. ما او را به این دلیل استیضاح می‌کنیم که با حذف ارز نیمایی به بیشتر شدن مشکلات دامن زده. این خلاصه یک گفت و گوی چهار نفره به علاوه مجری، یعنی امید قالیباف است که به سختی می‌توانست میکروفن را بچرخاند. طوری که جایی از مناظره حین صدای بلند صمصامی (موافق) با خنده گفت کاش اینجا کپسول آتش‌نشانی داشتیم.
آقایان اجازه بدید...اجازه بدید
این جمله «آقایان اجازه دهید» در طول مناظره از دهان پنج نفر نمی‌افتاد. علی الخصوص حاجی دلیگانی (نماینده شاهین‌شهر) و قشقاوی (نماینده رباط‌کریم) که روبه‌روی هم ایستاده بودند و بیشترین مجادلات را داشتند. گره اول از اینجا شکل گرفت که حاجی دلیگانی می‌گفت وزیر اقتصاد می‌خواهد از جیب مردم کسری بودجه را حل کند. چطور؟ «با افزایش دستوری قیمت ارز». این به نفع کیست؟ پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و صادرکنندگان عمده. او معتقد است که این افزایش قیمت ارز، عمدی است. طرف مقابل می‌گوید که اتفاقا ارز دستوری همان ارز نیمایی بوده که وزیر اقتصاد تلاش کرده آن را به نرخ بازار نزدیک کند.
چه کسی استیضاح را ثبت کرد؟
گره دوم اینجا بود: بیگدلی (نماینده خدابنده) می‌گوید که اقتصاد در طول یک مسیر خراب شده و درست کردن آن کار یک روز و دو روز نیست. او معتقد است دولت مشکلات دیگری سر راه خود داشت که آنها را حل کرده. مشکلاتی مانند حجم بالای مطالبات گندم کاران، متناسب‌سازی حقوق بازنشسته‌ها، پرداخت پاداش و سنوات آنها، حقوق پرستاران، بدهی وزارت بهداشت، بدهی وزارت نیرو و...
از کل 23 نفر کمیسیون اقتصادی مجلس چهار نفر درخواست استیضاح را امضا کرده‌اند. درخواست استیضاح وزیر اقتصاد یازدهم دی ماه ثبت شده است. از آنجایی که نوشتن درخواست استیضاح یک ماه هم به زمان قبلی نیاز دارد احتمالا آذرماه نیت این کار کلید زده شده این در حالی است که همتی 21 مرداد رای اعتماد گرفته است. «آیا عملکرد یک بهداری را سه، چهار ماهه می‌شود درست کرد که انتظار دارید همتی اقتصاد را درست کند؟»
چه کسی باید به این سوال جواب دهد؟ حاجی دلیگانی. کسی که استیضاح را ثبت کرده. او اولا می‌گوید 114 نفر این نامه را امضا کرده‌اند و « تا امروز نامه‌ای نداشته‌ایم که این تعداد امضا کرده ولی کسی انصراف نداده باشد.» جواب او به بخش دوم این است که چهارم دی، یعنی یک روز بعد از جلسه غیر علنی مجلس با روسای سازمان برنامه، بانک مرکزی و وزیر اقتصاد به دلیل نارضایتی از استدلال‌ها، درخواست خودش را ثبت کرده است.
در مرحله بعد قشقایی دو برگه مشابه هم از لابه‌لای پوشه‌اش در می‌آورد و می‌گوید که نامه درخواست آقای حاجی دلیگانی برای استیضاح هیچ تفاوتی با نامه استیضاح وزیر قبلی در سال گذشته ندارد. یعنی این نماینده کاری به خود مشکل نداشته و صرفا دلایل خود را از سال پیش رونویسی کرده است. در چنین گردنه تیزی، حاجی دلیگانی به شکل مردمی خودش را نجات می‌دهد و می‌گوید همین که وزیر دولت قبل هم استیضاح کرده نشان می‌دهد رویکرد سیاسی ندارد.
بازی با اعداد و قهقهه‌های ممتد
اولین بحث بلند دقیقه 8 و جایی شکل گرفت که هر طرف دیگری را متهم به اظهارات غیر علمی می‌کرد. قشقاوی (مخالف استیضاح) می‌گوید: نرخ دلار از مهرماه که دولت دیگر کاملا سوار بر کار بوده از 58 هزار تومان به 93 هزار تومان رسیده که می‌شود 58 درصد رشد در شش ماه.
رکورد افزایش نرخ ارز در دولت شهید رئیسی اتفاق افتاده چون در شش ماه مشابه سال پیش این قیمت، 66 درصد تا آخر سال بیشتر شده است. سمت مقابل، صمصامی(نماینده تهران) نمودارهای دیگری از پوشه در می‌آورد و می‌گوید: «آمار می‌گوید نرخ ارز در بازار آزاد در هجده ماه قبل از برج شش که دولت مستقر شد 14.7 درصد افزایش پیدا کرده است. اما در شش ماهه دوم 68 درصد افزایش یافته. در همین برهه ماهی 7 میلیون هزینه مردم بالا رفته است.»
چه کسی ارز را افزایش می‌دهد؟
دفعه دوم در دقیقه 17 صداها بالا رفت. این بار جنجال سر این سوال شکل می‌گیرد که همتی مسئول افزایش قیمت ارز است یا نه. مخالفان استیضاح می‌گویند طبق آنچه در برنامه پنج ساله آمده این وظایف را در اختیار بانک مرکزی گذاشته است. ضمن اینکه در برنامه دولت معلوم نبود که اگر اسرائیل مهمان ما را در تهران شهید کرد چه اتفاقی می‌افتد. تیم روبه‌رو هم می‌گوید ما دسترسی به استیضاح فرزین نداریم که او را بازخواست کنیم. ضمن اینکه خود فرزین هم به خاطر دستور همتی مجبور به حذف ارز نیمایی شده است.
هر که صدایش بیشتر، نفوذش بیشتر
از دقیقه 40 هر کسی صدای بلندتری داشت از نگاه خود نماینده پیروزتری بود. به خاطر همین صداها کاملا داخل هم می‌‍‌پیچد و کسی چیزی نمی‌شنود. یکی از اتهام‌‌های تیم مخالفان استیضاح این است مجلس سال پیش بودجه را با هزار میلیارد تومان بودجه تصویب کرده. تاکید موافقان استیضاح هم این است که دولت در شش ماه گذشته 800 هزار میلیارد تومان از جیب مردم برداشته است.
ازدقیقه 52 دوباره تنش بالا می‌گیرد، تهدید قطع کردن میکروفن‌ها از سمت مجری هم تاثیری ندارد. این نقطه اوج پایان بندی جدال چهارنفره است. قشقایی، مخالف استیضاح، می‌گویند که در آستانه ماه رمضان و عید دارید وزیر را استیضاح می‌کنید.«شما دارید به ترامپ کمک می‌کنید.» این را که می‌گوید حاجی‌دلیگانی عصبانی‌تر می‌شود و ادامه می‌دهد:« شما با این حرف‌هایی که می‌زنید دارید به ترامپ کمک می‌کنید. امنیت ملی را شما زیر سوال می‌برید و می‌خواهید همه چیز را به ترامپ گره بزنید. جنابعالی طرفدار ترامپ هستید.»