روزی یک میلیون بسته در کشور جابه‌جا می‌شود!
چرا صنعت لجستیک به میدان رقابت شرکت‌ها و استارتاپ‌های بزرگ تبدیل شده است
هفت صبح| اکوسیستم استارتاپی ایران از روزهایی که در آن ایده‌های خنده‌دار اما کودکانه و معصومانه پول جذب می‌کردند، تیم تشکیل می‌دادند و حتی سروصدای زیاد به راه می‌انداختند عبور کرده است. این چیزی است که این روزها همه درباره آن توافق نظر دارند. دوره استارتاپ‌ها و تیم‌های کوچک و البته لوس و پرتوقع و همیشه نیازمند کمک تمام شده است. هم شرایط اقتصادی و سیاسی کشور دیگر جایی برای اینگونه کسب‌وکارها نگذاشته و هم دیگر سرمایه‌گذارهای خوشحالی پیدا نمی‌شوند که پای ایده‌های فضایی پول بریزند. پول نهادهای دولتی هم که زمانی صرف پروژه‌هایی چون نوآفرین و آی‌سی‌تی‌استارتاپ و ... می‌شود حالا بیشتر به پای طرح‌های صندوق نوآوری و معاونت علمی ریخته می‌شود که آمیخته به نگاه‌ها و اهداف خاص هستند و به جوان‌های تی‌شرت‌پوش اکوسیستم نمی‌رسد!
اما اگر دوره اکوسیستم استارتاپ‌های خوشحال تمام شده این روزها چه ایده‌ها و چه حوزه‌هایی در اکوسیستم استارتاپی ایران خریدار بیشتری دارد. کدام کسب‌وکارها رشد و فرصت برای توسعه دارند؟ چه کسانی شانس بیشتری برای تبدیل شدن به موفق‌های این حوزه نوآورانه در سال‌های آینده دارند؟ پاسخ به این سوال را در چند حوزه خاص باید جستجو کرد. حوزه‌هایی چون سلامت و دارو و لجستیک و پرداخت که کار زیاد نوآورانه‌ای در سال‌های گذشته در آنها نشده و از سوی دیگر بازارها و کاربران چند ده میلیونی دارند و یک گردش مالی چند هزار میلیاردتومانی در سال.
از بین همه این حوزه‌ها اما حوزه لجستیک از جذاب‌ترین این حوزه‌هاست. حوزه‌ای که در چند سال ابتدایی اکوسیستم استارتاپی نام‌هایی چون اسنپ و تپسی و الوپیک و میاره و ... در آن حسابی خوش درخشیدند اما حالا با ورود بازیگران دیگری مانند پست‌های خصوصی، استارتاپ‌های تحویل سریع بار، لجستیک تندمصرف، گنجه‌های هوشمند تحویل کالا در سطح شهر و... وارد فاز تازه‌ای از رقابت استارتاپی اما به معنای بزرگ آن شده است.
معادلات لجستیک بازتعریف می‌شود...
از طرف دیگر حالا که تپسی و الوپیک در گلرنگ حل شده‌اند و به نظر می‌رسد بیشتر می‌خواهند به نیازهای این شرکت صنعتی پاسخ بدهند بسیاری دیگر به صرافت افتاده‌اند که شانس خود را در این بازی بزرگ امتحان کنند. حالا هم صحبت از تاکسی‌های جدید اینترنتی و راه‌اندازی آنها می‌شود و هم صحبت از راه‌اندازی استارتاپ‌های لجستیکی حوزه غذا که کارشان ارسال سفارشات رستورانی است. رقبای تازه‌ای برای اسنپ‌فود، اسنپ‌باکس و میاره و ... که همین حالا هم درباره سهم بازارشان حسابی اختلاف نظر وجود دارد.
اما چرا حوزه لجستیک یا همان حمل و نقل کالا و بار و بسته اینقدر جذاب است و این روزها همه نگاه‌ها را به خود جلب کرده است؟ صحبت چه بازاری است که همه می‌خواهند شرکت ملی پست که سهم اصلی این بازار را در دست دارد به گوشه‌ای ببرند و در رقابت با کمک فناوری و نوآوری از گردش مالی آن سهمی به دست بیاورند؟ بازاری که روزگاری دست پست و در بهترین حالت شرکت‌های خصوصی‌ای چون تیپاکس بوده این روزها خاطرخواهان زیادی پیدا کرده که هر کدام برای گردش مالی عجیب و غریب آن نقشه‌ای در سر دارند....
عدد خیره‌کننده مرسولات لجستیکی کشور
درخصوص اینکه چرا لجستیک برای همه مهم شده مدیرعامل یکی از استارتاپ‌های این حوزه یعنی تاپین اعتقاد خاصی دارد. او درباره اهمیت صنعت لجستیک در بازار تجارت الکترونیک آنلاین ایران و جهان می‌گوید: «امروزه تعداد فروشگاه‌های آنلاین بسیار بیشتر از گذشته شده و روز به روز به تعداد آنها افزوده می‌شود. با این حساب، نیاز کسب و کارهای آنلاین و فعال در این حوزه به سمتی رفته که باید مرسولات را به خریداران با روش‌هایی نوین برساند تا به انتخاب اول و آخر آنها تبدیل شود. در گذشته مهم این بود که بسته فقط به هر طریقی یک زمانی به دست مشتری برسد اما الان مزیت رقابتی این است که بسته در چه ساعت و روزی و همچنین در زودترین زمان ممکن برسد. لاکرهای هوشمند و سیستم های پودو و… نیز وارد کار شده است و همه این ها نشان می‌دهد که نوآوری در لجستیک واقعا ضروری است و تبدیل به برگ برنده اصلی کسب‌وکارهای آنلاین شده است. ما نیز در این زمینه فعالیت ویژه‌ای داریم و بازوی لجستیک این مجموعه‌ها هستیم.»
مهرداد ملک محمدی باور دارد در چند سال اخیر نیاز به ایجاد یک اکوسیستم لجستیکی در کشور بیشتر از همیشه حس می‌شود: «باید از هوش مصنوعی، تجهیزات و زیرساخت‌های تکنولوژی و… استفاده شود و نیاز به این اکوسیستم واقعاً حس می‌شود. نکته مهم این است که این اکوسیستم نوآورانه به تنهایی نمی‌تواند توسط جایی مثل شرکت ملی پست پیاده سازی شود و باید همه شرکت‌های فعال و بازیگر اصلی این حوزه در شکل‌گیری آن نقش داشته باشند.»
او تأکید می‌کند کمتر از پنج درصد صنعت لجستیک کشور از ادبیات نوآورانه استفاده می‌کنند و ابراز امیدواری کرد این آمار و ارقام در سال‌های آینده بیشتر شود:« روزانه یک میلیون بسته در کشور جابه‌جا می‌شود که کمتر از پنجاه هزار مورد از آنها در مجموعه‌های نوآورانه رخ می‌دهد و نیاز به رشد این موضوع داریم تا به رشد اقتصاد دیجیتال کشور هم منجر شود.» این عددها را بگذارید در کنار جابه‌جایی مرسولات و بسته‌ها و بارهای صنعت دارو و پزشکی و بسیاری لجستیک‌های تخصصی دیگر تا متوجه شوید صحبت از چه بازار بزرگی در جریان است.
به نظر می‌رسد صنعت لجستیک و ترکیب آن با نوآوری و استارتاپ‌ها تازه خیزش جدی خود را شروع کرده است. خیزشی که با ورود غول‌هایی مانند گلرنگ و میهن و تیپاکس و البته نام‌هایی مانند چاپار می‌تواند یک رقابت بلند و سخت را برای همه بازیگران خرد و درشت آن رقم بزند. رقابتی پر زدوخورد و البته پرپول.
