اندر احوالات آدا لیمون؛ بانوی شعر آمریکا
نگاهی به زندگی آدا لیمون، بانوی شاعر مکزیکی‌تبار که از سال ۲۰۲۲ لقب ملک‌الشعرای رسمی ایالات متحده را بر دوش دارد
هفت صبح| در کشور ایالات متحده، عنوان ملک‌الشعرا یا «مشاور شعر در کتابخانه کنگره»، جایگاهی رسمی و فرهنگی است که نخستین بار در سال ۱۹۳۷ پایه‌گذاری شد و از سال ۱۹۸۵ با نام امروزی شناخته می‌شود. این جایگاه که با پیشنهاد و رأی رئیس کتابخانه کنگره و مشورت با شاعران برجسته تعیین می‌شود، نماینده رسمی شعر در کشور است و هدف آن، گسترش آگاهی عمومی و علاقه مردم به خواندن و سرودن شعر. ملک‌الشعرا با حقوقی سالانه و آزادی عمل بسیار، مجاز است طرحی ابتکاری و فردی در عرصه شعر و فرهنگ عمومی اجرا کند. او تنها موظف به ایراد یک سخنرانی و خوانش شعر در کتابخانه کنگره است و می‌تواند برای ادامه امور، مسیر خلاقانه خود را برگزیند.
شاعرِ رسمی کشور چه می‌کند؟
در طول دهه‌ها، هر ملک‌الشعرا جلوه‌ای متفاوت از شعر و وظیفه فرهنگی خود ارائه داده است: یکی کارگاه‌های شعر برای زنان راه انداخت، دیگری پای شعر را به فروشگاه‌ها و فرودگاه‌ها باز کرد، یکی برای نخستین میهمانی رسمی در کاخ سفید شعر خواند و دیگری برای هر روز سال تحصیلی، شعری تازه به دبیرستان‌ها فرستاد.
آدا لیمون، ملک‌الشعرای کنونی، نیز با طرحی زیبا به نام «تو اینجایی» کوشیده شعر را با طبیعت آشتی دهد. او با همکاری سازمان پارک‌های طبیعی، میزهایی در دل طبیعت نصب کرده که بر آنها شعرهایی درباره زمین، درخت، پرنده و زیستن نوشته شده است. همچنین مردم را تشویق کرده تا با نگاه به پیرامون خود، شعر بگویند و با هشتگ «تو اینجایی» در فضای مجازی به اشتراک بگذارند.
از نمایشنامه تا سفینه فضاپیما
آدا لیمون در سونومای ایالت کالیفرنیا زاده شد. در نوجوانی دلبسته بازیگری و هنر نمایش بود و آن را در دانشگاه واشینگتن پی گرفت. اما در دل همین روزها، جرقه شعر در ذهن و جانش افتاد و بعدها، با پشتکار و حضور در کلاس‌های نوشتن خلاق، به دنیای شاعران پا گذاشت. او در دانشگاه نیویورک، در کنار استادانی بزرگ، نوشتن را آموخت و در همان سال‌ها برنده جایزه‌های ادبی شد.
لیمون مدتی در نیویورک زندگی کرد و در نشریاتی چون زندگی مارثا استوارت و سفر و فراغت مشغول به کار بود اما پس از مرگ ناگهانی نامادری‌اش، تصمیم گرفت همه چیز را رها و زندگی‌اش را وقف شعر کند. او امروز میان دو شهر لکسینگتن در کنتاکی و سونوما در کالیفرنیا، رفت‌وآمد دارد و علاوه بر نوشتن، در دانشگاه‌ها نیز تدریس می‌کند.
شعری که به فضا پرتاب شد
در میان همه کارهای برجسته آدا لیمون، شاید مهم‌ترین‌شان، سرودن شعری برای فضا باشد. او در سال ۲۰۲۳، شعری با نام «در ستایش رمزآلودگی» سرود؛ شعری برای مأموریت فضایی ناسا به سوی یکی از قمرهای مشتری. این شعر با دستخط خود لیمون بر صفحه‌ای فلزی حک و به بدنه سفینه وصل شد. این فضاپیما در پاییز سال ۲۰۲۴ پرتاب شد و قرار است در سال 2030به نزدیکی قمر مشتری برسد. بدین ترتیب، برای نخستین بار، شعری از زبان یک زن، در دل کهکشان ثبت شده است.
شاعری برای زمین و آسمان
آدا لیمون شاعری است که توانسته شعر را به جایگاه‌های تازه‌ای ببرد: از نیمکت‌های شهرش تا مدار مشتری. آثار او همواره با استقبال خوانندگان روبه‌رو شده و جوایز متعددی از جمله جایزه بنیاد مک‌آرتور، مشهور به کمک‌هزینه نبوغ، جایزه منتقدان کتاب و جایزه پوشکارت را از آن خود کرده است. او در سال ۲۰۲۴، به‌خاطر نقشش در ایجاد جهانی برابرتر، شاعرانه‌تر و انسانی‌تر به عنوان یکی از ۱۲ زن سال از دیدگاه مجله «تایم» معرفی شد.
پرده آخر
در روزگاری که واژه‌ها گاه فراموش می‌شوند و زبان انسان رنگ می‌بازد، شاعری مانند آدا لیمون یادآور این است که شعر، نه‌تنها زنده است، بلکه می‌تواند پلی میان انسان، زمین و آسمان باشد. او با واژگان ساده و ژرف، جهان را معنا می‌بخشد؛ و اکنون، با عنوان ملک‌الشعرای ایالات متحده، صدای شعر را از میان دشت‌ها، نیمکت‌ها و حتی فضاپیماها به گوش جهانیان می‌رساند.
