رقص رنگها زیر آفتاب آنتالیا

هر تابستان، در منطقه دوشمهآلتی آنتالیا، بیش از ۵۰ هزار فرش دستبافت در زمینهایی به وسعت ۵۰۰ هکتار زیر نور خورشید پهن میشوند
هفت صبح| هر سال، از ژوئن تا سپتامبر در منطقه دوشمهآلتی آنتالیا، آیینی برگزار میشود که ریشه در سنتهای کهن فرشبافی ترکیه دارد. این مراسم که به «تنظیم رنگ فرشها» معروف است، فراتر از یک فرآیند فنی برای تولید فرش است؛ آیینی که طبیعت، هنر و فرهنگ را درهم میآمیزد. در این سنت، دهها هزار فرش و گلیم دستبافت که به طور عمده از پشم گوسفند و با رنگهای طبیعی بافته شدهاند، زیر نور خورشید پهن میشوند تا رنگهایشان ملایمتر شود، میکروبها و آفات از بین بروند و فرشی با کیفیتتر و مقاومتر به بازار عرضه شود. این فرآیند که به «آفتابدهی» نیز شهرت دارد، نهتنها به بهبود کیفیت بصری و بهداشتی فرشها کمک میکند، بلکه به آنها جلوهای طبیعی و گرم میبخشد که در بازارهای جهانی طرفداران بسیاری دارد.
ریشه این آیین به قرنها پیش بازمیگردد، زمانی که فرشبافی در آناتولی، بهویژه در مناطقی مانند قونیه و برگاما، بخشی جداییناپذیر از فرهنگ و اقتصاد بود. فرشهای آناتولی که از قرن سیزدهم میلادی در اسناد تاریخی و حتی نقاشیهای رنسانس اروپا دیده شدهاند، با گرههای متقارن و نقوش پیچیدهشان، نهتنها کالایی تجاری بلکه نمادی از هویت فرهنگی ترکها بودند.
تنظیم رنگ زیر آفتاب، روشی سنتی برای حفظ کیفیت و زیبایی این فرشها بوده که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است. اگرچه با پیشرفت فناوری، روشهای صنعتی جایگزین برخی مراحل تولید شدهاند اما این آیین در دوشمهآلتی همچنان بهعنوان بخشی از میراث فرهنگی حفظ شده و هر سال با همان شور و دقت اجرا میشود. این سنت نهتنها نشاندهنده مهارت بالای بافندگان است، بلکه بهعنوان پلی بین گذشته و حال، تاریخ غنی آناتولی را زنده نگه میدارد.
وقتی صدها هزار متر فرش و گلیم رنگارنگ در زمینهای وسیع دوشمهآلتی زیر نور طلایی آفتاب مدیترانه پهن میشوند، منظرهای خلق میشود که گویی تابلویی زنده از رنگها و طرحهاست. این صحنه که به توصیف برخی شاهدان مانند «کالیودوسکوپی از طبیعت و هنر» است، زمین را به بوم نقاشی عظیمی تبدیل میکند که هر بینندهای را مسحور میکند.
فرشها با نقشونگارهای سنتی، از طرحهای هندسی گرفته تا نقوش الهامگرفته از اساطیر چینی و اسلامی، زیر نور خورشید میدرخشند و سایهروشنهایی خلق میکنند که انگار هر لحظه تغییر میکنند. این زیبایی بصری، دوشمهآلتی را به مقصدی رویایی برای عکاسان تبدیل کرده است. عکاسان حرفهای و آماتور از سراسر جهان، بهویژه از اروپا و آسیا، هر تابستان به این منطقه میآیند تا این نمایش بینظیر را ثبت کنند.
برخی از عکاسان، مانند آنهایی که در شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام فعالاند، این صحنهها را «فرصتی طلایی برای خلق شاهکارهای بصری» توصیف میکنند. حضور عکاسان در این مراسم بهحدی پررنگ است که گاهی کارگاههای عکاسی محلی در حاشیه این آیین برگزار میشود. آنها با استفاده از پهپادها، زوایای گستردهای از این زمینهای فرشگسترانیده را ثبت میکنند و تصاویرشان در گالریها و رسانههای بینالمللی به نمایش درمیآید.
آیین تنظیم رنگ فرشها، فراتر از یک فرآیند سنتی، به جاذبهای توریستی نیز تبدیل شده که هر سال هزاران گردشگر را به آنتالیا میکشاند. این مراسم، بهویژه در ماههای تابستانی که آبوهوای مدیترانهای آنتالیا در اوج جذابیت خود است، با جشنوارههای محلی و تفریحات ساحلی همراه میشود و دوشمهآلتی را به مقصدی چندوجهی برای گردشگران تبدیل میکند.
بر اساس گزارشهای گردشگری، در فصل تابستان، آنتالیا سالانه بیش از ۱۵ میلیون گردشگر از سراسر جهان جذب میکند که بخش قابلتوجهی از آنها از کشورهای اروپایی مانند آلمان، روسیه و بریتانیا، آسیایی مانند ایران و چین و منطقه خاورمیانه هستند. اگرچه آمار دقیقی از تعداد بازدیدکنندگان خاص این مراسم در دست نیست اما تخمین زده میشود که هزاران نفر از این گردشگران، بهویژه در ماههای ژوئن و ژوئیه، برای دیدن این آیین به دوشمهآلتی سفر میکنند.
این مراسم برای گردشگران جذابیتهای چندگانهای دارد: از تماشای فرآیند سنتی و یادگیری درباره تاریخ فرشبافی گرفته تا لذت بردن از فضای رنگارنگ و خرید فرشهای دستبافت مستقیم از تولیدکنندگان.