فصل برداشت در مزرعه بورس| شاه کلید ورود به مجمع عمومی
همه آنچه باید درباره تقسیم سود سالانه در روزهای پرترافیک مجامع عمومی شرکت‌ها بدانید
هفت صبح| روزهای پایانی تیرماه هرسال، ترافیک مجامع عمومی به اوج خود می‌رسد. طوری که اگر پایتان را در هر سالن همایشی در سطح شهر بگذارید، یک شرکت در حال برگزاری جلسه مجمع عمومی است. دلیلش را اگر بخواهید، انگشت اشاره به سمت تقویم می‌رود. اکثر شرکت‌ها سال مالی خود را مطابق تقویم در نظر گرفته‌اند و در پایان هر سال، سال مالی آنها هم تمام می‌شود.
شرکت‌ها تا چهارماه بعد از پایان سال مالی یعنی تا پایان تیرماه مهلت دارند تا با ارائه گزارش عملکرد سالانه خود به سهامداران، درباره نحوه تقسیم سود به دست آمده از فعالیت شرکت در طول یک سال تصمیم بگیرند. آنها بخشی از این سود یعنی در حدود دو تا سه درصد آن را به اعضای هیات مدیره و مدیرعامل پاداش می‌دهند. عموما حدود 60درصد را بین سهامداران تقسیم می‌کنند و مابقی را به انواع سود انباشته در شرکت نگه می‌دارند تا خرج طرح‌های توسعه‌ای شود.
در چنین شرایطی که هر هفته تعداد زیادی از نمادهای بورسی برای برگزاری مجمع عمومی سالانه متوقف می‌شوند، بهتر است شش دانگ حواسمان به سامانه کدال باشد. چراکه اگر در زمان برگزاری مجمع عمومی سهامدار باشید، به سهام شما سود نقدی تعلق گرفته و قیمت بازاری آن کاهش پیدا می‌کند. حالا باید دید آیا سود نقدی مجامع، ارزش سهامداری را دارد یا نه؟
گزارش عملکرد سالانه؛ شاه کلید ورود به مجمع عمومی
شرکت‌های بورسی علاوه بر گزارش‌های دوره‌ای خود، یک گزارش سالانه جامع دارند. در گزارش‌های ماهانه عموما تنها وضعیت فروش و هزینه‌های عملیاتی شرکت بررسی می‌شود اما در گزارش‌های سالانه، بیشتر متغیرها کلی هستند. در این گزارش‌ها مشخص می‌شود که شرکت در سال گذشته چقدر درآمد عملیاتی داشته و چقدر از سرمایه‌گذاری در دیگر حوزه‌ها توانسته درآمد غیرعملیاتی به‌دست بیاورد.
بعد از کم کردن هزینه‌های شرکت، سود نهایی مشخص می‌شود که برای برخی شرکت‌ها مثل خودروسازها منفی است که نشان از زیان‌ده بودن آنها دارند. سود سالانه برخی نمادها مثل بانکی‌ها عموما نزدیک به صفر است و چندان چشمگیر نیست، چراکه آنها اگر سود بیشتری نسبت به سود سپرده سالانه کسب کنند، باید آن را به سپرده‌گذارانشان بدهند. برخی دیگر از شرکت‌ها مثل فلزات، پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها که بعضا درآمد صادراتی هم دارند، عموما سود قابل توجهی به دست می‌آورند.
در گزارش عملکرد سالانه همچنین مشخص می‌شود که سود به دست آمده به ازای هر سهم دقیقا چقدر است. هرچند این رقم بر اساس شاخص P/E و همچنین گزارش‌ها ماهانه شرکت‌ها قابل پیش‌بینی است. هرچند کل این سود قرار نیست نصیب سهامداران شود.
سهامداران چه سهمی از سود سالانه دارند؟
اینکه چه میزان از سود به دست آمده در طول یک سال فعالیت شرکت بین سهامداران تقسیم شود، بسته به تصمیمات مجمع عمومی دارد. سهامداران عمده در این جلسه نقش کلیدی دارند و آنها تصمیم می‌گیرند که چه میزان از سود به سود انباشته شرکت اضافه شود و چه میزان بین سهامداران تقسیم شود. میزان سود به دست آمده اصطلاحا به EPS شناخته می‌شود و DPS سود تقسیم شده بین سهامداران است.
تقسیم این دو عدد شاخص D/E را تشکیل می‌دهد که میزان درصد سود تقسیم شده است. تجربه نشان داده، نتایج مجمع عمومی قابل پیش‌بینی است. طوری که می‌توان با مراجعه به گزارش مجامع سال‌های گذشته متوجه شد که عموما شرکت مورد نظر چه میزان از سود را به سهامداران پرداخت کرده است.
بعضی مواقع شاخص D/E حتی از 100درصد بیشتر می‌شود که نشان می‌دهد شرکت نه تنها کل سود به دست آمده در سال مالی مورد نظر را بین سهامداران تقسیم کرده، بلکه بخشی از سود انباشته سال گذشته را هم به آن اضافه کرده است. با در نظر گرفتن این موضوع می‌توان حدودا پیش‌بینی کرد که امسال چه میزان سود نقدی به هر سهم تعلق خواهد گرفت.
سود نقدی لزوما سودآور نیست!
شاید عجیب به نظر برسد، اما توزیع سود نقدی بین سهامداران ممکن است چندان به سود آنها نباشد. چراکه بعد از خارج شدن سرمایه از شرکت، ارزش سهام آن کاهش پیدا می‌کند. برای مثال اگر قیمت یک سهم قبل از مجمع عمومی هزار تومان باشد و شرکت به ازای هر سهم 100تومان سود تقسیم کند، نماد مورد نظر با قیمت 900تومان بازگشایی خواهد شد.
بنابراین اگر کسی یک میلیون تومان سهام این شرکت را داشته باشد، 100هزار تومان سود نقدی دریافت می‌کند و ارزش سهام آن به 900هزار تومان کاهش پیدا می‌کند. با توجه به اینکه سود نقدی عموما با تاخیر چند هفته یا چندماهه به سهامداران تعلق می‌گیرد، این موضوع می‌تواند برای کسانی که دید کوتاه‌مدت دارند چندان خوشایند نباشد. برخی معتقدند در طولانی مدت قیمت سهام دوباره به حالت عادی برمی‌گردد اما تضمینی برای این موضوع وجود ندارد.
خدا را شکر سجام داریم
شرایط مجامع عمومی امسال شرکت‌ها یک تفاوت بزرگ با مجامع سال‌های گذشته دارد. امسال شرکت‌ها بر اساس قانون موظف هستند که سود نقدی سهامدارانشان را از طریق سامانه سجام به حساب بانکی آنها واریز کنند. در حالی که سال‌های گذشته چنین الزام قانونی وجود نداشت و بعضی شرکت‌ها سهامدارانشان را مجبور می‌کردند برای دریافت سود نقدی به صورت حضوری به بانک معرفی شده بروند.
امسال هم با وجود قانون تصویب شده، همچنان این امکان وجود دارد که بعضی شرکت‌ها دور سامانه سجام را خط بکشند و سراغ واریز ساده سود نروند. توجه داشته باشید که چنین شرکت‌هایی نمی‌توانند گزینه مناسبی برای سهامداری در زمان برگزاری مجمع عمومی باشند.
