این شش فیلم را ببین اگر می‌خواهی ایران قبل از انقلاب را بشناسی
سینما می‌تواند جدا از همه بحث‌های هنری و روشنفکری، سندهای مردم شناسی و تاریخی هم باشد
هفت صبح| اگر می‌خواهی از ایران دهه پنجاه و اواخر چهل شناخت کافی به دست بیاوری این شش فیلم را ببین. این که چه شد و چه اتفاقی افتاد در این شش فیلم به انحا مختلف مستتر هستند.
یک: قیصر
یک فیلم نوآر ملی و بومی. نوعی یاغیگری در فیلم هست که امروزه طرفداران لیبرال‌ها را اذیت می‌کند و ازآن به عنوان تشویق به قانون شکنی یاد می‌کنند. به هرحال قیصر فرزند زمان خویشتن بود و آکنده است از سکانس‌های زیبا و همین طور یک خط و ربط داستانی محکم. البته که فیلم نقایصی هم دارد اما شورو هیجانی که در کارگردانی مسعود کیمیایی و بازی بهروز وثوقی و فیلمبرداری مازیار پرتو و موسیقی اسفندیار منفردزاده است غیرقابل چشم‌پوشی است.
دو: گزارش
فیلم سرد کیارستمی که وقتی از نیمه خود می‌گذرد شما را مسحور و مفتون خود ساخته است. اولین درام کارمندی طبقه متوسط ایران بر پرده سینما که گزارشی دقیق از تضادهای اجتماعی تهران دهه پنجاه است. همچون یک توفان سنج لحظاتی قبل از وقوع توفان. گزارش با همه فیلم‌های دهه پنجاه ایران متفاوت است و نه به سمت سینمای خیابانی و معترض حرکت می‌کند و نه به نوع بیان سینمای روشنفکری و هنری آن دوران باج می‌دهد.
سه: کندو
فیلمنامه عجیب و جذاب فیلم که برگرفته از فیلم شناگر ساخته فرانک پری است خواسته و ناخواسته تصویر درستی از تهران دهه پنجاه و اختلاف طبقاتی و همین طور فضای ملتهب آن به دست شما می‌دهد. البته که مهم‌ترین نقطه قوت فیلم بازی درخشان و بی همتای بهروز وثوقی است که حتی با معیارهای امروز هم ممتاز محسوب می‌شود. کندو مطمئنا بهترین فیلم ژانر سینمای خیابانی ایران است.
چهار: یک اتفاق ساده
این فیلم بیانگر همه پوچی و ناامیدی فراگیری است که به شکلی غیرمنصفانه و حتی غیرمنطقی طبقه روشنفکر ایرانی را در بر گرفته بود. سیاهی و تباهی نهفته در تصاویر ساده و محلی فیلم نفسگیر است. این اولین و در عین حال بهترین فیلم سهراب شهید ثالث درباره زندگی کسالت بار و دلمرده پسرکی در بندر ترکمن است که مادری مریض دارد و پدری که از راه ماهیگیری غیرقانونی زندگی می‌کند.
پنج: بن بست
اقتباس پرویز صیاد از یک داستان کوتاه آنتوان چخوف هرچند امروزه کمی‌بورژوایی به نظر می‌رسد اما در روایت سینمایی‌اش تقریبا هیچ نقصی ندارد. فیلمی‌که با ظرافت و یک حس بصری قدرتمند ساخته شده و چهره‌ای متفاوت از تهران دهه پنجاه را نشان می‌دهد. کمی‌آرامتر، رنگی‌تر و مرفه‌تر از بقیه تهران‌های سینمای نادری و گله و مهرجویی. بازی مری آپیک و مادرش خانم آپیک یوسفیان از نقاط قوت مهم این فیلم است. دیدن این فیلم پازل تصورات شما از ایران قبل از انقلاب را کامل می‌کند.
شش: دایره مینا
فیلم گزنده و سرحال داریوش مهرجویی با تیم جذاب بازیگرانش شامل سعید کنگرانی و عزت‌الله انتظامی و علی نصیریان و سرکارخانم فروزان. درباره تجارت خون در دورانی که سازمان انتقال خون وجود نداشت. فیلم بی‌آنکه شما را عصبی کند نشان می‌دهد که زندگی در تهران دهه پنجاه چگونه بوده. هرچند چهره‌ای مثل غلامحسین ساعدی که به شکلی غریزی گرایشات کمونیستی داشته موجب شده که طبق معمول رنگ و لعاب بدبختی در فیلم فزونی بگیرد.
چند توصیه دیگر برای آشنایی با ایران قبل از انقلاب
آرامش در حضور دیگران ساخته ناصر تقوایی، سازش ساخته محمد متوسلانی ،گوزنها ساخته مسعود کیمیایی، تنگنا (که البته فیلم بدی است) ساخته امیر نادری، رقاصه شهر ساخته شاپور قریب.
