نانسی عجرم، مدرنیته را به جهان عرب نمیآورد
درباره خواننده پاپ عربی و حضور اخیرش در کویت و توجه شیخنشینان به او
مهسا مژدهی| در ایران نام نانسی عجرم، خواننده شناختهشده لبنانی، با یک شایعه عجیب گره خورده است. سالها قبل داستانی دستبهدست میشد که این زن لبنانی محبوب در یکی از کنسرتهایش گفته از ایرانیها دل خوشی ندارد و در عوض بیژن، طراح لباس مشهور و ثروتمند ایرانی همه بلیتهای کنسرت او را خریده و با سگهایش در کنسرت نانسی شرکت کرده است. این ماجرا که زمانی در فضای مجازی و غیرمجازی جدی گرفته میشد، حالا دیگر تبدیل به یک جوک شده. نانسی عجرم، یک خواننده پاپ عربی است که هرگز به مهارت دیگر آوازهخوانان عرب، مانند فیروز یا امکلثوم یا حتی نمونههای جدیدتر نرسیده است. با اینحال او برای بسیاری از شیخنشینان حاشیه خلیجفارس تبدیل به سوژهای مهم شده. عجرم متولد سال 1983 و 41ساله است و در منطقه اشرفیه بیروت بهدنیا آمده که محبوبترین خیابان در شرق عروس خاورمیانه به حساب میآید. او با اولین آلبومهایی که در نوجوانی منتشر کرد، در بین عربزبانان جای خود را پیدا کرد. عجرم در این سالها هرگز خودش را از سیاست دور نکرد.
سال 1388 یا همان 2009 میلادی؛ در آستانه سالگرد پیروزی حزبالله لبنان بر ارتش اسرائیل، نانسی عجرم، خواننده لبنانی در نشست خبری قبل از کنسرت خود در عمان، از خبرنگار اسرائیلی خواست که از جلسه خارج شود. پس از طوفانالاقصی و حمله اسرائیل به نوار غزه، او در توئیتی که بسیار سروصدا کرد، نوشت: «پروردگارا فلسطین و لبنان و ... حفظ بفرما.»
در سالهای گذشته، شایعاتی در مورد اینکه نانسی، به گروه حزبالله لبنان نزدیک است منتشر میشد که پایه و اساس و شواهدی دال بر این موضوع وجود نداشت. با همه اینها، خانم عجرم این روزها تبدیل به پای ثابت اجرا در کشورهای عربی شده که وارد مرحلهای تازه از حیات خود میشوند. او اسفندماه سال قبل در قطر، کشوری که محافظهکار به حساب میآید، یک کنسرت اجرا کرد و استقبال زیادی از آن صورت گرفت اما حضور او در عربستان برای اجرای کنسرت در فروردینماه امسال، بیش از هر زمان دیگری، نانسی را به صدر اخبار کشورهای عربی کشاند. ولیعهد عربستان که در سالهای اخیر تلاش کرده تا به سمت کشورهای غربی حرکت کند و سنتهای قدیمی و محدودیتهای پیشین را به نام مدرنکردن عربستان دور بزند، بانی حضور خواننده زن لبنانی در ریاض شد.
در عربستان دههها، هیچ مرد و زنی، امکان کنسرت دادن یا آوازخوانی نداشتند و این شرایط در سالهای اخیر، اندکی تغییر کرده است. سعودیها هنوز به خاطر دارند که وقتی سال 1396، تلویزیون عربستان کنسرتی از خواننده مصری امکلثوم را پخش کرد، همهچیز چقدر عجیب و غیرمنتظره بهنظر میرسید. در آن زمان، دههها از آخرین باری که صدای امکلثوم از منابع رسمی در عربستان به گوش آنها میرسید، میگذشت.
نانسی عجرم این هفته سفری به کویت کرده است. حضور او بهعنوان خواننده زن عرب در این کشور محافظهکار نه مانند آنچه در عربستان رخ داد؛ اما تا حد زیادی مورد توجه قرار گرفته است. آنقدر که بهنظر میرسد برخی از شیخنشینان برای اینکه نشان دهند از قافله تجدد عقبنماندهاند، دعوتنامهای برای نانسی عجرم در بیروت میفرستند.