پس‌لرزه‌های معرفی نامزدهای اسکار
در گوشه و کنار دنیای سینما چه می‌گذرد؟
روزنامه هفت صبح، کیوان حسینیان| هفته گذشته نامزدهای اسکار امسال معرفی شدند و اعلام همین خبر موجی از واکنش‌های منفی و مثبت را در رسانه‌های سینمایی به دنبال داشت. از سوی دیگر جشنواره ساندنس نیز برگزیدگانش را شناخت و استعدادهای تازه‌ای را به دنیای سینما معرفی کرد که احتمالا در آینده بیشتر ازشان خواهیم شنید.
متناسب با سرمای زمستان، وضعیت باکس آفیس هم خیلی گرم و پررونق نیست که به طور معمول برای این موقع از سال طبیعی به نظر می‌رسد. اما نکته جالب اینجاست که فیلم اکشن «زنبوردار» ساخته دیوید اِیر و با نقش‌آفرینی جیسون استیتام، بعد از سه هفته تازه به صدر جدول فروش در آمریکای شمالی رسیده و مجموع فروش خود را در سطح جهان به بیش از صد میلیون دلار رسانده که در مقایسه با بودجه تولید فیلم قابل توجه به نظر می‌رسد.
مهم‌ترین اتفاق هفته گذشته معرفی نامزدهای اسکار بود که حتی روی گیشه هم تاثیر گذاشت و باعث افزایش فروش روزانه فیلم‌هایی چون «بیچارگان»، «داستان آمریکایی» و «گودزیلا منهای یک» شد که در بخش‌های مختلف از سوی آکادمی مورد توجه قرار گرفته‌اند.
بعد از چند ماه انتظار، رقابت و کارزارهای تبلیغاتی استودیوها، هفته گذشته آکادمی علوم و فنون سینمایی آمریکا رسما نامزدهای نود‌وششمین دوره از اسکار را معرفی کرد. برای کسانی که طی هفته‌های اخیر جو حاکم بر محافل سینمایی و فصل جوایز را دنبال کرده باشند، ترکیب نامزدها تقریبا به پیش‌بینی‌های قبلی نزدیک بود، هرچند همیشه جای غافلگیری وجود دارد.
«اوپنهایمر»، «باربی»، «بیچارگان»، «قاتلان ماه گل»، «زندگی‌های گذشته»، «جاماندگان»، «داستان آمریکایی»، «مایسترو»، «آناتومی یک سقوط» و «منطقه مورد نظر» در بخش بهترین فیلم نامزد شده‌اند که نکته جالب حضور دو فیلم خارجی در این فهرست («آناتومی یک سقوط» و «منطقه مورد نظر») و دو فیلم اول («زندگی‌های گذشته» و «داستان آمریکایی») است. همچنین سه فیلم هم توسط کارگردانان زن ساخته شده که نسبت به دوره‌های مختلف آکادمی یک رکورد تاریخی به حساب می‌آید.
کریستوفر نولان، مارتین اسکورسیزی، یورگوس لانتیموس، ژوستین تریه و جاناتان گلیزر نامزد جایزه بهترین کارگردانی شده‌اند و جای خالی گرتا گرویگ که پرفروش‌ترین فیلم سال را ساخته بود، واکنش‌های زیادی را به دنبال داشت. از جمله رایان گاسلینگ که نامه‌ای را در اعتراض به نامزد نشدن گرویگ و مارگو رابی (برای جایزه بازیگری) به رشته تحریر درآورد و از همکارانش دلجویی کرد تا هیلاری کلینتون که نادیده گرفتن گرویگ را جفایی تاریخی در حق زنان دانست!
البته هم گرویگ و رابی در میان نامزدهای امسال حضور دارند ولی نه در بخش کارگردانی و بازیگری؛ گرتا گرویگ به همراه نوا بامبک در بخش بهترین فیلمنامه اقتباسی برای «باربی» نامزد شده و مارگو رابی هم یکی از تهیه‌کنندگان فیلم است و از نامزدی بهترین فیلم سهم می‌برد.
حواشی نامزدهای اسکار به همین جا ختم نمی‌شود. دیگر ستاره‌ای که از سوی آکادمی نادیده گرفته شده، لئوناردو دی‌کاپریو در «قاتلان ماه گل» است که واکنش چندانی را به دنبال نداشت. برای همین فیلم، رابرت دنیرو بعد از یک دهه دوباره به صف نامزدهای اسکار بازگشته، لیلی گلداستون اولین بومی آمریکایی شده که به نامزدی اسکار می‌رسد و خود مارتین اسکورسیزی هم با کسب دهمین نامزدی در رشته بهترین کارگردانی، حالا بین تمام فیلمسازان زنده رکورددار به شمار می‌آید (نفر بعدی استیون اسپیلبرگ با9 نامزدی است).
از نظر تعدد نامزدی، «اوپنهایمر» پیشتاز است اما رشد خزنده «بیچارگان» همچنان جالب به نظر می‌رسد، طوری که با کسب یازده نامزدی، بالاتر از «قاتلان ماه گل» و «باربی» قرار دارد و به نظر می‌رسد که در ادامه مسیر باید منتظر رقابت تنگاتنگ نولان و لانتیموس برای رسیدن به اسکار بهترین فیلم باشیم.
یکی دیگر از غافلگیری‌های امسال، توجه به فیلم «نیاد» است که هر دو بازیگر زن آن یعنی آنت بنینگ و جودی فاستر به نامزدی اسکار رسیده‌اند. تجربه ثابت کرده که حتی اگر فیلم‌ها چندان تحویل گرفته نشوند، اعضای آکادمی هیچ‌وقت نمی‌توانند از بازی خانم بنینگ چشم بردارند.
کمی از فصل جوایز فاصله بگیریم و مروری داشته باشیم به واکنش‌های خبرساز در روزهای گذشته. اول از همه باید به الیور استون اشاره کرد که بعد از حمله‌اش به «باربی»، به طرز عجیبی مجبور به عقب‌نشینی شد و همه چیز را گردن شیطنت‌های رسانه‌ای ددلاین انداخت.
استون ضمن ابراز علاقه به ایده‌های خلاقانه «باربی» و تمجید از شیوه فیلمسازی گرتا گرویگ، گفته که حرفهای او مربوط به مدت‌ها قبل از تماشای فیلم بوده و به طرز نادرستی بازتاب داده شده است. در هر صورت تجربه نشان داده که استون همیشه دنبال جنجال و حاشیه است، مگر اینکه کار بیخ پیدا کند!
از جمله اظهارات بامزه در روزهای گذشته، می‌شود به صحبت‌های اخیر فلورنس پیو درباره مشکلات کار سر صحنه «اوپنهایمر» اشاره کرد. پیو در نشستی که پیرامون فیلم و با حضور عوامل برگزار شده بود، توضیح داده که موقع فیلمبرداری صحنه جنجالی و پرحاشیه میان او و کیلین مورفی،
ناگهان دوربین خراب شده و آن‌ها مجبور بودند در همان وضعیت نامناسب مدت زیادی را شاهد مراحل تعمیر دوربین باشند و برای اینکه کمی از عجیب بودن شرایط بکاهند، فلورنس سرش را با پرسیدن سوال‌های فنی از مسئول تعمیر دوربین گرم کرده است. اگر با شوخ‌طبعی ذاتی پیو آشنا باشید، می‌توانید حدس بزنید که چه موقعیت مفرحی را رقم زده است!
خود کریستوفر نولان هم در روزهای گذشته بی‌کار نبود و البته این بار به جای «اوپنهایمر» از یک اثر دیگر صحبت کرده. نولان به تحسین سریال «نفرین» ساخته نیتن فیلدر پرداخته و آن را متفاوت با تمام چیزهایی دانسته که تاکنون در تلویزیون ساخته و پخش شده.
فیلدر که به واسطه تولید مستندهای کمدی شناخته می‌شود، پاییز امسال با اولین کار روایی خود به سرویس استریم اپل آمد و از حضور بازیگران حرفهای چون اما استون و بنی سفدی بهره برد. واکنش‌ها به «نفرین» خیلی ضدونقیض است؛ بعضی‌ها مانند نولان شیفته سریال شده‌اند و خیلی‌ها هم آن را به دلیل لحن عجیب و غریبش غیر قابل تماشا می‌دانند.
در پایان برویم سراغ جشنواره فیلم ساندنس که برندگان خود را شناخت و احتمالا در طول سال از آثار مهم و برگزیده آن بیشتر خواهیم شنید. فیلمی که با تحسین و تشویق گسترده مواجه شد و از سوی هیات داوران هم مورد تقدیر قرار گرفت، «در تابستان‌ها» ساخته آلساندرا لوکاراتزا سومادیوی مکزیکی بود که به زندگی دو خواهر و ارتباط آن‌ها با پدرشان طی یک دیدار تابستانی می‌پردازد.
فیلم کمدی «دی‌دی» که اولین ساخته شان وانگ ویتنامی است در این جشنواره مورد توجه قرار گرفت و از سوی تماشاگران برگزیده شد. در میان مستندها هم عناوین کنجکاوی‌برانگیزی به چشم می‌خورد، از جمله «جنگ سرامیکی» که برنده جایزه هم شد و به روزگار هنرمندان اوکراینی در دوران تهاجم روسیه به خاک این کشور می‌پردازد.
یکی دیگر از مستندهای بحث‌برانگیز هم «توی ابدی» است که به استفاده از هوش مصنوعی برای حفظ خودآگاهی انسان پس از مرگ می‌پردازد و احتمالا در زمان انتشار با واکنش‌های زیادی مواجه می‌شود و فراتر از فضای آکادمیک، در میان مردم بحث‌های اخلاقی و عقیدتی را پیش می‌کشد.
