چین، امپراتور جدید آب‌ها
رقابت دریایی چین و آمریکا نه‌تنها نظامی، بلکه بخشی از نبرد برای سلطه اقتصادی و سیاسی در قرن بیست‌ویکم است
هفت صبح| در آستانه رزمایش بزرگ چین، تحلیل‌های نظامی نشان‌دهنده خیز خاموش نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق (PLAN) برای گسترش توان خود است. چین با سرمایه‌گذاری کلان در صنعت کشتی‌سازی و تولید سریع‌تر کشتی‌های جنگی، در حال تغییر موازنه قدرت دریایی در برابر ایالات متحده است.
به ادعای بی‌بی‌سی، این کشور با بیش از ۳۷۰ کشتی جنگی، بزرگ‌ترین ناوگان دریایی جهان را در اختیار دارد و با سرعتی بی‌سابقه به توسعه زیردریایی‌های اتمی، ناوهای هواپیمابر و تسلیحات پیشرفته مانند موشک‌های مافوق صوت و شهپادها می‌پردازد.
در مقابل، نیروی دریایی آمریکا با ۲۱۹ کشتی، اگرچه از نظر فناوری و تناژ برتری دارد اما با کاهش ظرفیت کشتی‌سازی و چالش‌های زیرساختی مواجه است. رزمایش پیش‌رو که با حضور رهبرانی چون ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون برگزار می‌شود، نه‌تنها نمایش قدرت نظامی چین، بلکه پیامی سیاسی به غرب است. این تحولات، نگرانی‌های استراتژیک آمریکا و متحدانش را در منطقه آسیا-اقیانوسیه تشدید کرده و نشان‌دهنده عزم چین برای تثبیت هژمونی دریایی، به‌ویژه در دریای چین جنوبی و به چالش کشیدن نظم جهانی تحت رهبری ایالات متحده است.
شتاب بی‌سابقه در کشتی‌سازی چین
چین در دو دهه اخیر با سرمایه‌گذاری عظیم در صنعت کشتی‌سازی، ظرفیت تولید خود را به حدود ۲۰۰ برابر آمریکا رسانده و بیش از ۶۰ درصد سفارشات جهانی کشتی‌سازی را به خود اختصاص داده است. این برتری، نیروی دریایی چین را به بزرگ‌ترین ناوگان جهان با ۳۷۰ کشتی جنگی تبدیل کرده است، در حالی که آمریکا تنها ۲۱۹ کشتی دارد. نیک چایلدز، کارشناس انستیتوی بین‌المللی مطالعات راهبردی، این پیشرفت را «خیره‌کننده» توصیف می‌کند و تأکید دارد که چین از نظر کمی و کیفی در حال جبران فاصله با آمریکا است.
کارخانه‌های کشتی‌سازی مانند دالیان، گوانگژو و جیانگنان بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، ۳۹ کشتی جنگی با ظرفیت ۵۵۰ هزار تن تولید کرده‌اند که از کل تناژ نیروی دریایی بریتانیا بیشتر است. این کارخانه‌ها با استراتژی «ادغام نظامی-غیرنظامی» هم کشتی‌های تجاری و هم جنگی تولید می‌کنند که به چین مزیت استراتژیک و اقتصادی می‌دهد. رزمایش پیش‌رو، با نمایش موشک‌های ضدکشتی، تسلیحات مافوق صوت و زیردریایی‌های بدون سرنشین، قدرت صنعتی و نظامی چین را به رخ خواهد کشید.
شکاف رو به کاهش با نیروی دریایی آمریکا
اگرچه نیروی دریایی آمریکا از نظر تناژ (۳.۶ میلیون تن در برابر ۲ میلیون تن چین) و فناوری پیشرفته، به‌ویژه در ناوهای هواپیمابر و زیردریایی‌های اتمی، برتری دارد اما شکاف با چین در حال کاهش است. آمریکا ۱۱ ناو هواپیمابر در مقایسه با ۳ ناو چین دارد اما ناو فوجیان چین با سیستم کاتوبار الکترومغناطیسی، از برخی فناوری‌های آمریکایی پیشی گرفته است. چین همچنین با توسعه زیردریایی‌های کلاس جین (Type 094) که قادر به حمل ۱۲ موشک هسته‌ای هستند، توان زیرسطحی خود را تقویت کرده، هرچند هنوز با ۷۱ زیردریایی اتمی آمریکا فاصله دارد.
دونالد ترامپ با امضای فرمان اجرایی برای احیای صنعت کشتی‌سازی آمریکا، تلاش می‌کند این عقب‌ماندگی را جبران کند اما چایلدز این هدف را «بسیار دشوار» می‌داند. تأخیر در پروژه‌ها، مانند زیردریایی USS Boise که پنج سال زمین‌گیر مانده و کمبود زیرساخت‌هایی مانند حوضچه‌های خشک، چالش‌های اصلی آمریکا هستند. در مقابل، چین با سرعت تولید ۱۰ ناوشکن و ناوچه در سال ۲۰۲۴، از آمریکا پیشی گرفته است.
