مذاکره ایران و آمریکا در عمان؛ تحلیل چهار چهره کلیدی
آخرین نظرات صادق زیباکلام، غلامحسین کرباسچی، محمدجواد لاریجانی و حسین شریعتمداری را بخوانید
هفت صبح | مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان در آستانه برگزاری است. این رویداد حساس، تحلیل‌ها و واکنش‌های متفاوتی را از سوی چهره‌های شاخص سیاسی ایران برانگیخته است. در حالی که برخی گزارش‌ها از آغاز گفتگوها توسط نمایندگان دو کشور در عصر شنبه حکایت دارد و بر غیرمستقیم بودن آن با عدم انتشار تصاویر تاکید میشود، نگاه‌ها به این دور از گفتگوها متفاوت است. در این مطلب، دیدگاه‌های کلیدی چهار چهره سیاسی برجسته، صادق زیباکلام، غلامحسین کرباسچی، محمدجواد لاریجانی و حسین شریعتمداری را درباره ابعاد مختلف این مذاکرات مرور می‌کنیم.
تحلیل 4 چهره سیاسی از مذاکره حساس ایران و آمریکا در عمان
زیباکلام: آمریکاستیزی ابزاری برای تندروها؛ مذاکره آخرین فرصت؟
صادق زیباکلام معتقد است که اصرار اقلیتی در ایران بر آمریکاستیزی، بیش از آنکه ریشه در باور واقعی داشته باشد، ابزاری برای نمایش وفاداری به قدرت (به ویژه شورای نگهبان) و حفظ موقعیت سیاسی تندروها است. او استدلال می‌کند که تندروهای داخلی پیش از خروج ترامپ از برجام، عملاً این توافق را بی‌اثر کرده بودند و ترامپ تنها "تیر خلاص" را شلیک کرد، در حالی که برجام اولیه مزایای بیشتری برای ایران داشت. زیباکلام همچنین اشاره می‌کند که ترامپ با اعلام آمادگی برای مذاکره با ایران، مانع از اقدامات تهاجمی‌تر نتانیاهو شده و این مذاکرات را آخرین فرصت می‌داند، هرچند بعید می‌داند غنی‌سازی بالاتر از ۳.۵ درصد را بپذیرد.
کرباسچی: شرط موفقیت تیم مذاکره‌کننده، "تهور" و "اختیار عمل
غلامحسین کرباسچی ضمن تأیید توانایی و تجربه تیم مذاکره‌کننده فعلی ایران (با اشاره به افرادی مانند عراقچی و ظرفیت وزارت خارجه)، شرط موفقیت آن‌ها را در کار جمعی، بهره‌گیری از مشورت و مهم‌تر از آن، داشتن اختیار عمل و بها دادن به نظرات کارشناسی‌شان می‌داند. او توصیه می‌کند که با پرهیز از احساسات و با استفاده از تجارب گذشته، عاقلانه با این موقعیت سرنوشت‌ساز برخورد شود. کرباسچی تأکید می‌کند که شکستن بن‌بست کنونی نیازمند "تهور" و "ازخودگذشتگی" است، مشابه شجاعت مرحوم هاشمی رفسنجانی در پایان جنگ، و از مذاکره‌کنندگان می‌خواهد با روحیه‌ای "شهادت‌طلبانه" وارد شوند، یعنی حاضر باشند برای مصلحت کشور، آبرو و حیثیت خود را فدا کنند و از انتقادات و فشارها نهراسند.
لاریجانی: "اکراه" در مذاکره؛ تأکید بر تجربه برجام و خطوط قرمز مقاومت
محمد جواد لاریجانی ضمن ابراز اعتماد به دولت و وزیر خارجه فعلی ایران برای مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا، این نوع مذاکره را نشانه "اکراه" ایران دانسته و نسبت به پایداری هرگونه توافق احتمالی ابراز تردید می‌کند. او با تأکید بر تجربه "گران‌بهای" ناکامی برجام به دلیل عدم پایبندی طرف مقابل، معتقد است آمریکا ابتدا باید تعهد خود را ثابت کند و با ترامپ باید صرفاً "نقد" معامله کرد. لاریجانی تأکید دارد که ایران هرگز از توانمندی هسته‌ای خود کوتاه نخواهد آمد، حمایت از مقاومت یک اصل اساسی است و مذاکرات نباید به مسائلی چون سوریه و لبنان گسترش یابد. او با انتقاد شدید از آمریکا و رژیم صهیونیستی (تاحدی که گفتگوی غیرمستقیم را هم زیاد می‌داند و خواستار محاکمه ترامپ در لاهه است)، تصریح می‌کند که ایران مستأصل نیست و در صورت آغاز جنگ توسط آمریکا، ایران آن را تمام خواهد کرد.
شریعتمداری: مذاکره تحت نظر رهبری اما "تحقیر" و "آزمون" برای آمریکا
حسین شریعتمداری در یادداشت خود، ضمن تأکید بر ضرورت حفظ اسرار نظام و لزوم اعتماد به رهبری (با استناد به گفته‌های امام، رهبر انقلاب و قرآن)، استدلال می‌کند که مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا، هرچند برخلاف دیدگاه اصولی رهبری مبنی بر بی‌فایده و نادرست بودن مذاکره با آمریکا است، اما قطعاً تحت اشراف و با دستورالعمل و خطوط قرمز تعیین‌شده توسط ایشان صورت می‌گیرد. او با ابراز نگرانی نسبت به احتمال عدم رعایت این خطوط توسط تیم مذاکره‌کننده (با اشاره به تجربه برجام)، این مذاکرات غیرمستقیم را نوعی "تحقیر" آمریکا و "آزمونی" برای سنجش صداقت آن می‌داند که احتمالاً به دلیل خوی باج‌خواهانه آمریکا شکست خواهد خورد. شریعتمداری همچنین تهدیدات نظامی ترامپ را "بلوف" خوانده و از نیروهای انقلاب می‌خواهد که سه مطالبه اصلی از مذاکره‌کنندگان داشته باشند: اصرار بر شرایط ایران، عدم پذیرش باج‌خواهی آمریکا، و اطلاع‌رسانی به‌موقع برای مقابله با شایعات دشمن.
