پیامی از جزیره ایمرلی به کوه‌های قندیل | اوجالان از ظهور تا زندان ایمرلی
اوجالان کوتاه آمد؛ وقتی سلاح‌ها به زمین گذاشته می‌شوند
هفت صبح| عبدالله اوجالان روز پنجشنبه با چهره‌ای متفاوت از آخرین عکسی که از او منتشر شده بود، در آستانه 77 سالگی، در کنار نمایندگان طرفدار کردها در مجلس ترکیه نشست و به یاران قدیمی‌اش در پ.ک.ک گفت تا سلاح‌هایشان را زمین بگذارند. او بیانیه‌ای را می‌خواند که مدت‌ها روی مفادش کارکرده بود و از اعضای پ.ک.ک خواست تا این گروه را منحل کنند و به‌این‌ترتیب طومار یکی از گروه‌های جنجالی مسلح برای همیشه درهم‌پیچیده شد و اردوغان نفس راحتی کشید.
اردوغان معتقد است که کردهای ترکیه و سوریه در تک‌تک کارهایشان چشم به دهان اوجالان می‌دوزند. به همین دلیل است که او برای به‌دست‌آوردن چنین امتیازی ماه‌ها چانه‌زنی کرد. با همه اینها، مظلوم عبدی، فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه، گفته است پیام اوجالان ربطی به سوری‌ها ندارد.
اوجالان از ظهور تا زندان ایمرلی
در گروه تروریستی پ.ک.ک تا امروز همه حرف‌های اوجالان را میخوانند. او در سال 1948 در روستایی واقع در استان شانلی‌اورفای ترکیه به دنیا آمد. شانلی‌اورفا یک استان در جنوب شرقی ترکیه است که در نزدیکی مرز سوریه قرار دارد و به همین دلیل جمعیت کرد این شهر با کردهای سوری ارتباط نزدیکی برقرار می‌کنند و همین نزدیکی است که سرنوشت اوجالان را تغییر داده است.
کردهای ترکیه و وفاداران به اوجالان در عراق و سوریه، به او لقب آپو، به معنای عمو می‌دهند. او در دانشگاه آنکارا علوم سیاسی خواند و بعد به‌عنوان یک کارمند در شهر دیاربکر با اکثریت کرد، مشغول به کار شد. اوجالان در اوایل دهه 70 میلادی، تمایلات سیاسی چندانی نداشت. بااین‌حال کمی بعد، خودش را یک مارکسیست خواند و فعالیت‌های سیاسی‌اش را آغاز کرد. اوجالان را کمتر کسی تا قبل از سال 1977 می‌شناخت.
او در آن سال در تدوین اساس‌نامه راه ملی به‌سوی انقلاب کردی شرکت کرد و در سال 1978 بانی تأسیس پ.ک.ک در شهر دیاربکر شد. این گروه طی یک‌سال دست به خشونت‌های فراوانی در ترکیه زدند که بخشی از آنها اختلافات میان گروهی بین مخالفان دولت مرکزی بود. اوجالان سال 1979، ترکیه را به سمت سوریه ترک کرد تا دست به سازماندهی و آموزش گروه‌های مسلح بزند.
تقریباً پنج سال طول کشید تا اوجالان گروهی را سازماندهی کند که بتواند در خاک ترکیه دست به عملیات تروریستی بزند. در آن سال‌ها دولت ترکیه تلاش داشت تا پ.ک.ک را نادیده بگیرد. با این‌حال پ.ک.ک در طی سال‌های دهه 90 حضور خودش را در صحنه درگیری‌ها به اثبات رساند و سرانجام به‌عنوان گروهی که دست به ترورهای جدی در ترکیه می‌زند و ابایی از کشتن کودکان و غیرنظامیان ندارد، شناخته شد.
هم‌زمان با موجی خشم علیه اوجالان و دوستانش، در بخشی از نواحی شرق ترکیه، او تبدیل به نور چشم مردم و رهبر پ.ک.ک شد. اقامت اوجالان در سوریه تحت اداره حافظ‌اسد تا سال 1998 طول کشید. اما بعد دولت ترکیه نشان داد که به‌هیچ‌وجه نمی‌پذیرد که یک گروه تروریستی و رهبر آن در مناطق کردنشین سوریه مستقر شده باشد؛ بنابراین او ناچار شد تا سوریه را ترک کرده و سر آخر وارد کنیا، کشوری آفریقایی شود.
سال 1999، اوجالان در یک عملیات ویژه در نایروبی دستگیر و به ترکیه برگردانده شد تا در دادگاهی به حبس ابد محکوم شود. او در اولین جلسه از خانواده‌های کشته‌شدگان عذرخواهی کرده و گفت آماده است تا مسئله کردها را حل کند. سرانجام اوجالان برای حبس تا آخر عمرش به جزیره ایمرلی فرستاده شد و در آنجا، رویکردی متفاوت در پیش گرفت و اعلام کرد در پی حکومتی دموکراتیک است و اصراری بر جدایی کردستان ترکیه ندارد.
از پ.ک.ک چه می‌دانیم؟
گروه پ.ک.ک از سال 1984، سلاح به دست گرفت و امروز اعضای اصلی و مسلح آن در کوه‌های قندیل زندگی می‌کنند. اوجالان از سال 1984، مشی مسلحانه این گروه تروریستی را تائید می‌کرد. در طی چهل سال گذشته، گروه پ.ک.ک مسئول کشته شدن بیش از 40 هزار نفر از شهروندان ترکیه شناخته می‌شود.
این گروه با روی کارآمدن اردوغان، روزهای سختی را به چشم دید. رئیس‌جمهور ترکیه به ندرت در تمام سال‌های گذشته نرمی نسبت به گروه‌های تروریستی مانند پ.ک.ک از خود نشان نداده است. اما بالاخره در پاییز امسال اردوغان شاخه زیتون را به سمت پ.ک.ک دراز کرد. این نخستین بار نیست که دو طرف ردای صلح به تن کرده‌اند. آنها در سال 2013 به توافقی دست پیدا کردند که جنگ را به مدت دو سال متوقف کرد. اما بعد از مدتی دو طرف دوباره بر روی یکدیگر اسلحه کشیدند.
بیانیه اوجالان چه اثری بر منطقه دارد؟
رهبران کنونی پ.ک.ک اغلب در کوه‌های قندیل عراق ساکن‌اند. کوه‌هایی که بارها تحت بمباران ترکیه قرار گرفته. نگرانی ویژه‌ای وجود دارد که می‌گوید ممکن است آنها حرف‌های اوجالان را نپذیرفته و سلاح‌هایشان را زمین نگذارند. درعین‌حال در سوریه هم نیروهای دموکراتیک کرد به رهبری مظلوم عبدی گفته‌اند که از دستور اوجالان پیروی نخواهند کرد و این ماجرا ربطی به سوریه ندارد.
اما تا همین‌جا هم درصورتی‌که پ.ک.ک سلاح را زمین گذاشته و نیروهای دموکراتیک هم تمایل کافی از خود نشان دهند، دستیابی به توافق بین اداره خودمختار تحت رهبری کردها و دولت موقت جدید تحت حمایت ترکیه در سوریه، آسان‌تر خواهد بود. اوجالان همبستگی میان کردهای ترکیه با ترک‌های این کشور را پذیرفته که نشان می‌دهد جوامع کرد در سراسر منطقه، منافعشان را در همکاری با دولت‌های مرکزی می‌دانند.