پاسخ‭ ‬به‭ ‬پنج‭ ‬سوال‭ ‬درمورد‭ ‬حمله‭ ‬اسرائیل‭ ‬به‭ ‬کنسولگری‭ ‬ایران

هفت صبح| عصر روز 13 فروردین جنگنده‌هایی که از بلندی‌های جولان اشغالی بلند شده بودند، ساختمان کنسولگری ایران را در منطقه المزه سوریه هدف قرار دادند. در این حمله هفت نظامی ایرانی و شش شهروند سوری به شهادت رسیدند. روز سه‌شنبه، روابط عمومی کل سپاه در اطلاعیه‌ای از شهادت سرداران محمدرضا زاهدی، محمد هادی حاج رحیمی، حسین امان‌اللهی، سید مهدی جلالتی، محسن صداقت علی آقا بابایی  و سید علی صالحی روزبهانی خبر داد.

نتانیاهو به‌دنبال چیست؟

برخی از خبرگزاری‌ها از تصمیم نتانیاهو برای حمله به کنسولگری ایران با نام جنون نام برده‌اند و برخی از تحلیل‌‌گران معتقدند او عقلش را از دست داده است. البته بعید به‌نظر می‌رسد هیچ‌‌کدام از این دو نظر در دنیای واقعی درست باشند. نتانیاهو خودش را دشمن درجه یک ایران می‌بیند و پس از وقایع هفت‌اکتبر، خودش را در جنگ با ایران می‌بیند. اما به‌نظر می‌رسد حمله به غزه با نزدیک به33 هزار کشته، چنان رسوایی برای نتانیاهو در مجمع بین‌المللی به‌بار آورده که او ترجیح می‌دهد دست به‌هر کاری برای انحراف افکار عمومی بزند. هرچند به‌نظر می‌رسد او در پی نوعی انتقام‌گیری از ایران پس از طوفان‌الاقصی است و در هنگام حمله به کنسولگری جوانب احتیاط را رعایت کرده اما تصمیم برای حمله به کنسولگری ایران برای او بدنامی بزرگی به‌بار خواهد آورد. البته فرضیه‌های دیگری هم مطرح است. یکی از آنها این است که نتانیاهو مایل به‌نظر می‌رسد تا پای ایران را به یک جنگ منطقه‌ای باز کند و این هدف را با حذف مقامات ارشد نظامی کشورمان پیش می‌برد.

آیا اقدام نتانیاهو طرفداری دارد؟

واکنش‌ها به اقدام اسرائیل در حمله به کنسولگری ایران نشان می‌دهد هیچ کشوری حاضر نیست پای نتانیاهو بایستد. کشور‌های امارات، چین، پاکستان، روسیه، عمان، اردن و قطر و بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین، حمله به سفارت کشورمان در دمشق سوریه را محکوم کردند. لحن این کشورها در رد اقدام اسرائیل بسیار تند است.

روسیه عملا یکی از متحدان اصلی اسرائیل است و با این‌حال در انتقاد از نتانیاهو دریغ نکرده و این اقدام را غیرقابل‌قبول دانسته. از طرف دیگر ایالات متحده هم گفته از این اتفاق خبر نداشته است و از حمایت نتانیاهو شانه خالی کرده است. فهرست کشورهایی که تقریبا فوری اسرائیل را محکوم کردند نشان می‌دهد تصمیم نتانیاهو در فضای بین‌المللی طرفداری ندارد.

چنین اقدامی مسبوق به سابقه بوده است؟

حمله به ساختمان سفارت یا کنسولگری اقدامی بسیار جدی و نیازمند رسیدگی فوری مجامع جهانی به‌حساب می‌آید. به همین دلیل است که ایران ساعتی بعد از این اتفاق درخواست بررسی موضوع در شورای امنیت سازمان ملل را مطرح کرد.

درمورد اینکه اماکن دیپلماتیک خاک یک کشور به حساب می‌آیند یا نه، اختلاف نظر وجود دارد. اما اگر بخواهیم از نظر حقوق‌دانان بین‌الملل استفاده کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که از نظر حقوق بین‌الملل استفاده از این فرض که سفارتخانه‌ها خاک کشورها به حساب می‌آیند صحیح نیست.

رضا نصری حقوق‌دان بین‌المللی در ایکس نوشته است: حمله به سفارتخانه یا اماکن دیپلماتیک اقدامی تحریک‌آمیز، جدی و غیرقابل اغماض است. سفارتخانه‌ها و اماکن دیپلماتیک اماکنی هستند که مطابق عُرف و کنوانسیون‌های بین‌المللی مربوطه - از یک سری مصونیت‌ و حمایت حقوقی خاص در خاک کشور میزبان برخوردارند، اما خاکِ کشور میهمان نیستند.

با همه اینها حمله با جنگنده به یک ساختمان دیپلماتیک، اقدامی نیست که سابقه داشته باشد. این مسئله شامل حال ساختمان کنسولگری کشورها هم می‌شود. البته حمله راکتی به مناطق دیپلماتیک در کشوری مانند عراق مسبوق به سابقه است. اما این حملات منجر به آسیب جدی علیه ساختمان‌ها نشده‌اند.

همچنین در سال 1992 سفارت رژیم صهیونیستی در بوئنوس‌آیرس آرژانتین هدف حمله انتحاری قرار گرفت که منجر به کشته شدن 29 نفر شد. اما در آن مورد هم خبری از حضور جنگنده‌ها نبود.

پاسخ ایران به تل‌آویو چه خواهد بود؟

رهبرانقلاب در پیام روز سه‌شنبه 14 فروردین ماه در واکنش به حمله به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق تاکید کرده‌اند که رژیم صهیونیستی را پشیمان خواهیم کرد. حسین امیرعبداللهیان می‌گوید پیام مهمی را از سوی سفارت سوئیس در ایران به ایالات متحده ارسال کرده است. ابراهیم رئیسی هم در سخنانی این اقدام را به شدت محکوم کرده است.

 پیش‌بینی‌ها از ادامه درگیری بین ایران و اسرائیل چیست؟

هنوز برای اینکه بگوییم واکنش دقیق ایران به اقدام تروریستی 13 فروردین چه خواهد بود، زود به‌نظر می‌رسد. اما بد نیست نگاهی به تفاسیر رسانه‌های غربی از این ماجرا بیندازیم. برخی از رسانه‌های دست‌راستی در داخل فلسطین اشغالی معتقدند با اقدام اخیر نتانیاهو ایران خودش را برای مرحله بعدی جنگ با اسرائیل آماده می‌کند.

مثلا روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحرونوت در تحلیلی نوشت: برخلاف اسرائیل که طرحی برای مرحله بعدی جنگ در غزه ندارد، ایران خود را آماده فاز جدید برخورد نظامی در چند جبهه مختلف با اسرائیل می‌کند.

نویسنده این مقاله البته در مورد شواهدی که نشان از اقدام ادعایی آنها باشد صحبتی نکرده است. نشریه فارن پالیسی از قول دالیا داسا کایه، کارشناس امور خاورمیانه نوشته تردیدی نیست که طرف ایرانی واکنش قدرتمندی به این حمله نشان خواهد داد...، اما اینکه این واکنش به چه شکلی خواهد بود، در حال حاضر مشخص نیست.