آشنایی با جیوتیان، مادر پهپادها در چین

هفت صبح| هواپیمای بدون سرنشین «جیوتیان» (Jiu Tian)، ملقب به «مادر پهپادها»، گامی بلند در فناوری نظامی چین محسوب می‌شود. این هواپیما، طراحی‌شده توسط شرکت دولتی صنایع هوانوردی چین و ساخته‌شده توسط شرکت شی‌آن چیدا، قادر است ۱۰۰ پهپاد کوچک یا ۶ تن مهمات، از جمله موشک‌های کروز‌ را حمل کند.

با برد پروازی ۷ هزار کیلومتر و توانایی پرواز در ارتفاع ۱۵ هزار متری، جیوتیان نه‌تنها سکوی پرتاب پهپادها، بلکه مرکز کنترل آنها پس از رها شدن است. این هواپیما که در نمایشگاه هوایی ژوهای نوامبر ۲۰۲۴ رونمایی شد، به دلیل قابلیت‌های بی‌سابقه‌اش به ناو هواپیمابر پرنده تشبیه شده و هیچ مشابهی در جهان ندارد.

جیوتیان در بستر افزایش اهمیت جنگ پهپادی در درگیری‌های مدرن، از سودان و یمن تا اوکراین و جنوب لبنان و سرزمین‌های اشغالی، توسعه یافته است. این هواپیما می‌تواند با رها کردن انبوهی از پهپادهای کوچک، سامانه‌های دفاع هوایی دشمن را فلج کند. ویدئویی در شبکه ایکس، توانایی جیوتیان در پرتاب همزمان پهپادها از دو طرف بدنه را به نمایش گذاشته و نشان‌دهنده برتری فنی آن است. این هواپیما همچنین برای مأموریت‌هایی چون دفاع مرزی، حمل‌ونقل امن، عملیات جاسوسی و امداد اضطراری طراحی شده و رقیبی جدی برای پهپادهای آمریکایی مانند شاهین جهانی (RQ-4 Global Hawk) و دروگر (MQ-9 Reaper) محسوب می‌شود.

چین در حوزه پهپادهای نظامی پیشتاز است و جیوتیان تنها یکی از نوآوری‌های این کشور است. دیگر پهپادهای برجسته شامل بمب‌افکن مخفی سی‌اچ-۵ (CH-5)، عقاب الهی (WZ-9 Divine Eagle) برای رصد راداری در ارتفاعات بالا‌ و پهپاد نظارتی دبلیو‌زد-۷ (WZ-7) با سرعت هایپرسونیک هستند. جیوتیان اما با پیچیدگی‌های عملیاتی منحصربه‌فرد خود، چالشی بی‌سابقه ایجاد می‌کند. پیشرفت چین در تحقیقات هوش مصنوعی‌ که از نظر کمیت در جهان بی‌رقیب است، به عملیاتی شدن این سیستم کمک شایانی کرده است. ایده ناوهای پرنده از جنگ سرد در آمریکا مطرح بود‌ اما چین با جیوتیان در آستانه تحقق این رویاست.

این پیشرفت در حالی رخ می‌دهد که تنش‌ها بر‌سر تایوان‌ که چین آن را بخشی از خاک خود می‌داند، بالا گرفته است. رئیس‌جمهور تایوان، لای چینگ-ته، در هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم، بر ارزش‌های مشترک دموکراسی‌ها و چالش‌های پیش‌رو تأکید کرد. جیوتیان نه‌تنها نمادی از نوآوری نظامی چین، بلکه هشداری از رقابت رو به رشد در فناوری نظامی است. موفقیت این هواپیما می‌تواند به توسعه ناوهای پهپادی بزرگ‌تر منجر شود و نقش چین را در آینده جنگ‌های هوایی تثبیت کند.