مرور تاریخچه شش بازیگر اصلی صنعت خودروی ایران| ‌ایران‌خودرو و سایپا، مدیران‌ خودرو و کرمان موتور، بهمن موتور و گروه فردا ‌

هفت صبح| ‌بازار صنعت خودرو  این روزها حسابی داغ است. بزرگ‌ترین معضل وزارت عریض و طویل صمت، ماجراهای خودرو است. از صنعت خودرو و کیفیت قطعات تا بازار و ماجرای واردات ماشین. در همین روزی که سید‌محمد اتابک از مجلس رای اعتماد گرفت تا بر مسند وزارتخانه بنشیند. وزارتخانه‌ای که با مشکلات عدیده خودروسازان دولتی، خصوصی و مونتاژکاران دست و پنجه نرم می‌کند. سه خودروساز بخش دولتی یعنی ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو هستند که البته پارس‌خودرو را در زیرمجموعه سایپا تعریف خواهیم کرد.

 

خودروسازان دولتی که مدت‌هاست قرار است به بخش خصوصی داده شوند و در واقع فرمان هشت ماده‌ای رئیس‌جمهور شهید که عملی نشد و قرار بود طبق اصل 44 قانون اساسی صنعت خودرو خصوصی‌سازی شود. حتی‌ حمید کشاورز، مالک کروز از مجموعه گروه بهمن، عملا از رهبر انقلاب درخواست کرد تا برای 5 سال ایران‌خودرو به آنها سپرده شود تا نشان دهند بخش خصوصی بهتر از بخش دولتی این خودروسازی را اداره می‌کند و حتی به طور تلویحی رهبر انقلاب نیز این موضوع را به عباس علی‌آبادی وزیر صمت وقت گفتند که با نظارت دولتی این اتفاق رخ دهد.

 

از سوی دیگر، همه زمزمه‌ها مبنی بر این است، از این سمت اگر گروه بهمن موتور خواهان ایران‌خودرو است، از آن سمت هم کرمان‌موتور به دنبال خصوصی‌سازی سایپا با مدیریت خودش است. در این میان هفته قبل هم زمزمه‌هایی از واگذاری پارس‌خودرو به بخش خصوصی به گوش می‌رسید. پارس خودرو که در واقع سایپا با داشتن بیش از 41 درصد از سهامش بزرگترین سهدامدار آن به شمار می‌‌آید و شایعه‌ها خبر می‌دادند یک خودروسازی که پیش‌زمینه تولید مواد غذایی دارد، خواهان پارس‌خودرو است.

 

این حکایت مختصری از سه خودروساز بخش دولتی است. از آن سمت هم در بخش غول‌های جاده مخصوص در حوزه خودروسازی خصوصی کرمان‌موتور، مدیران‌خودرو و گروه بهمن به چشم می‌خورند. کرمان‌موتور که توانسته تمام قد تا جایی که امکانات و تحریم‌ها و مشکلات ارزی و بانکی اجازه دهد از بخش مونتاژی‌ها خارج شده و خودش را به عنوان یک خودروساز بخش خصوصی جلوه دهد که با داخلی‌سازی درصد بالای جک جی4 این موضوع محقق شده است. در سمت دیگر مدیران‌خودرو ایستاده؛ نماینده بدون چون و چرای چینی‌ها که اتفاقا سال عجیبی را هم پشت سر گذاشتند.

 

از شکستن اکسل خودروی ایکس 55 تا سیل در پارکینگ بم این شرکت و خودروهایی که در آب و گِل بودند. ماجرای بعدی هم افزایش قیمت یک باره 200 میلیونی خودروهای این شرکت بود. تجمع مردم به دلیل عدم تحویل خودروها و ورود دادستان به پارکینگ بم و خارج کردن خودروهایی که دپو شده بود، از معضلات این شرکت در چند وقت اخیر محسوب می‌شده است. گروه بهمن هم خودروساز مونتاژی قدیمی است که اتفاقا بهمن موتور هم حواشی کم نداشته است. از ماجرای شاسی‌بلندگیت تا افزایش غیرقانونی قیمت خودروها و خودروهای وارداتی‌اش.

 

جوری که پرونده به تعزیرات حکومتی هم رفت و مورد بررسی قرار گرفت. گروه بهمن از طریق شرکا و زیرمجموعه‌هایش صاحب بیش از ۳۰ درصد از سهام ایران‌خودرو است اما در واقع حتی حق تعیین یک مدیر یا شرکت در انتخاب مدیرعامل ایران‌خودرو را ندارد! خودروسازی فردا موتور هم خودروساز مونتاژی است. گروهی خودرویی منتسب به خانواده گرامی، از قدیمی‌ترین واردکنندگان خودروی کیا.

 

فرداموتور هم مانند مدیران و بهمن در کار واردات و مونتاژ خودروهای چینی است. البته که ام‌جی‌های این شرکت به سلفچگان رسیده ولی معضلی که با آن دست و پنجه نرم می‌کند بدقولی در تحویل خودروهایش است؛ به طوری که خریداران کارزاری برای این موضوع به راه انداخته‌اند چرا که از سال 1402 که با قرار تحویل 120 روزه ماشین پیش‌خرید کرده‌اند و هنوز خودرویی تحویل داده نشده است.

 

این چند خط توضیح کلی درباره شش بازیگر اصلی صنعت خودروی ایران است. در پرونده این هفته تاریخچه این شرکت‌ها و روند کاری آنها را بررسی می‌کنیم. دو خودروساز بخش دولتی و چهار خودروساز و مونتاژکار بخش خصوصی که به این شرح است:

 

1/ کرمان موتور، خودروساز بخش خصوصی

تقریبا می‌توان گفت در بین مونتاژکاران، کرمان‌موتور توانست خودش را از حلقه مونتاژکاری خلاص کند و به سمت خودروسازی پیش برود. شرکتی که اتفاقا در بخش فروش اقساطی محصولاتش هم در حال حاضر به خوبی عمل کرده است و در شاخه خودروهای وارداتی که شرکت تجارت کرمان نشان داد قرار نیست فقط شاهد خودروهای چینی وارداتی باشیم و هیوندای کنا و النترا و اکسنت هم در دوره جدید واردات به ایران آمدند. گروه کرمان خودرو، با نام صنایع خودروسازی کرمان در دی ماه سال 1369 آغاز به کار کرد و واردات مدل‌های مختلف دوو را انجام می‌داد.

مدیرعامل گروه کرمان خودرو از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۸۸ ابوالفضل سجادی بنیانگذار اولین بخش خودروسازی خصوصی در کشور بود.در بازه زمانی سال 1375 تا 1379، خط تولید دوو سیلو در منطقه اقتصادی ارگ جدید بم به راه افتاد و دوو ماتیز هم تولیدش آغاز شد. اما شرکت کرمان‌موتور از همه بیشتر و زودتر گرفتار تحریم‌ها شد و مجبور شد به تولید دوو در ایران پایان دهد.حتی شرکت راین خودرو هم که در حال حاضر مستقل ادامه به کار می‌دهد، توسط کرمان‌موتور تاسیس شد تا مونتاژ و واردات هیوندای ورنا و آوانته هم در ایران آغاز شود که باز هم به دلیل تحریم‌ها مونتاژش متوقف شد.

 

در نتیجه به سراغ چینی‌ها و لیفان رفت و جک در ایران مونتاژ شد. در روزگار باز شدن واردات در دهه 90، در فاز اول شرکت کرمان موتور مونتاژ خودروهای هیوندای آی۱۰ و هیوندای آی۲۰ را در کارخانه خود کلید زد و همزمان نسبت به واردات خودروهای آماده هیوندای اقدام کرد و مدل‌های اکسنت، النترا، سوناتا، توسان، سانتافه و اندکی بعد آزرا روانه بازار ایران شد. در فاز دوم شرکت کرمان موتور برنامه مونتاژ خودروهای اکسنت، النترا، توسان و کونا را در کارخانه خود در شهر بم کلید زد اما پس از مدتی با خروج دونالد ترامپ از توافقنامه برجام، همکاری دو شرکت پس از تولید تعداد معدودی خودروی اکسنت و النترا مجدداً ناکام ماند.

 

در سال ۱۳۹۹ این خودروساز تصمیم گرفت مخفف برای اسمش قرار بدهد و کرمان موتور مخففش KMC شد و برخی خودروهای چینی را با اسم KMC تولید و در سال ۱۴۰۱ پروژه اولین خودروی ملی خود به اسم کی‌ام‌سی ایگل را آغاز کرد. حالا کرمان‌موتور هم پروژه خودروی ملی ایگل را به نتیجه رسانده هم نسبت به سایر خودروسازان خصوصی خوش‌قول‌تر بوده و ماشین‌هایش هم رقم معقول‌تری دارند. البته این شرکت دو مدل پیکاپ تی8 و تی 9 را نیز وارد بازار کرده است که تی9 هفته گذشته تحویلش آغار شد.

 

2/ مدیران‌خودرو مونتاژ و واردات خودروهای چینی

وقتی به تاریخچه مدیران‌خودرو نگاه می‌کنیم، نکته بامزه اینجاست که مدیران‌خودرو یک‌طورهایی زیرمجموعه کرمان‌موتور محسوب می‌شده است.  در سال ۱۳۸۱ پس از خرید دوو توسط شرکت آمریکایی جنرال موتورز مدیریت جدید «جی ام دوو» به دلیل تحریم آمریکا، همکاری خود با کرمان خودرو را قطع کرد.پس از آن کرمان خودرو سه شرکت زیر‌مجموعه، راین خودرو، بم خودرو و مدیران‌خودرو  را ایجاد کرد که بعدها مدیران‌خودرو مستقل شد.شرکتی که صدای بلند خودروسازی چری در ایران است.

شرکت صنایع خودروسازی مدیران، از دهه ۸۰ فعالیت خود را آغاز کرده است. این شرکت که به مدیران خودرو شناخته می‌شود، برای اولین بار خودروهای چینی را با مدل ام‌وی‌ام ۱۱۰ به ایرانی‌ها معرفی کرد. محصولات مدیران‌خودرو تولید شرکت چری چین هستند که ابتدا با برند MVM در ایران به فروش می‌رسیدند و بعدها تعدادی از تولیدات مونتاژی این شرکت با همان برند اصلی چری به بازار کشور عرضه شد. از سال ۱۴۰۰ نیز برند فونیکس به فهرست محصولات مدیران خودرو اضافه شد.

 

مدیران خودرو در سال ۱۴۰۲ برند جدیدی با نام اکستریم (Xtrim) را برای عرضه خودروهای لوکس چری اکسید معرفی کرد. محصولات اکستریم لوکس‌تر و سطح بالاتری نسبت به خودروهای فونیکس هستند.در حال حاضر، مدیران خودرو با سه برند ام‌وی‌ام، چری و فونیکس در بازار ایران حضور دارد. برند MVM شامل محصولات سطح پایین‌تر خودروساز چینی است و نشان چری روی جلوپنجره محصولات سطح بالای این شرکت دیده می‌شود. از سال ۱۴۰۰ نیز به دلیل تحریم‌ها و استراتژی بازاریابی، محصولات گران‌تر و سطح بالاتر با برند فونیکس به مشتریان داخلی عرضه می‌شوند.

 

از سال ۱۴۰۲ نیز خودروهای زیرمجموعه لوکس چری با برند اکستریم به ایرانی‌ها معرفی شد. درباره تاریخچه مدیران‌خودرو باید گفت، اولین محصولی که شرکت ام‌وی‌ام در نیمه اول دهه ۸۰ شمسی، عرضه کرد و با آن پا به بازار بزرگ خودرو گذاشت، چری QQ بود. این خودرو با نام ام‌وی‌ام ۱۱۰ شناخته می‌شود؛ که یک خودروی هاچ‌بک کوچک و جمع و جور است.

 

در واقع پس از خروج دوو از ایران بود که این خودرو به عنوان جایگزین و کپی دوو ماتیز وارد بازار شد. در واقع مدیران خودرو به طور قطعی پای چینی‌ها را به صنعت خودروی ایران باز کرد که خودروها را مونتاژ می‌کنند اما از انتقال تکنولوژی خبری نیست. مدیران‌خودرو ماشین‌های کراس و سدان اسپرت مانند آریزو را روانه بازار ایران کرده است در حالی که هنوز به طور دقیق مشخص نشد اتفاقی که برای اکسل ایکس55 می‌افتاد به کجا رسید! ماجرایی که در سال 1403 برای این شرکت دردسر زیادی درست کرد و مجبور به فراخوان خودروهای ایکس55 شد.

 

3/گروه بهمن یا بهمن موتور

بهمن موتور یا گروه بهمن، قدمت زیادی در عرصه خودرو دارد و اتفاقا پا به پای ایران‌خودرو و سایپا پیش آمده است. شرکت بهمن موتور در سال 1331 و با نام شرکت سهامی ایران خلیج کو و با هدف شرکت در امور حمل و نقل دریایی به ثبت رسید. این شرکت در سال 1338 از وزارت صنایع و معادن توانست مجوز ساخت و تولید و مونتاژ موتورسیکلت را به دست آورد.

از سال 1350 و با افزایش سرمایه این شرکت به 400 میلیون ریال، وانت‌های سه چرخه وسپا با توانایی حمل بار به مقدار 200 کیلوگرم آغاز شد و بعد از آن هم وانت‌های مزدا 1000 با تناژ حمل بار به مقدار 500 کیلوگرم و مدل 1600 با ظرفیت یک تن، به این لیست تولید و سبد محصولات اضافه شدند. در واقع می‌توان گفت آغاز به کار گروه بهمن با وانت‌بارهای مزدا بود که توانست سهم زیادی از بازار را به خود اختصاص دهد و از طرفی، نام گروه بهمن را با وانت‌های باکیفیت مزدا بر‌سر زبان‌ها بیندازد.

 

همان وانت مزداهای معروف که در کوچه‌ها سبزی و ... می‌فروختند. اما نام گروه بهمن برای این مجموعه در سال 1370 در نظر گرفته شد و از آن زمان به بعد نیز‌ با همین نام فعالیت می‌کند. در سال 1371، وزارت صنایع، پروانه بهره‌برداری برای تولید 35 هزار دستگاه وانت‌بار و البته خودروی سواری را برای این شرکت صادر کرد. در سال 1381، قرارداد همکاری با میتسوبیشی و مونتاژ یکی از شناخته‌شده‌ترین محصولات این شرکت یعنی پاجرو اتفاق افتاد. حتی مزدا3 نیز توسط این شرکت به مونتاژ رسید.

 

در پایان دهه 1380 ‌ روند همکاری بهمن با شرکت‌های خارجی، شدت بیشتری گرفت و محصول به روزی چون مزدا 3 و مزدا 2 در این گروه تولید شد. این شراکت در دهه 1390 ‌ تا امروز، گسترده‌تر شده و به تولید محصولات سواری از دیگر خودروسازان چینی نیز رسیده است. در اوایل دهه 90، تولید مزدا3 جدید تا سال 1398 ادامه پیدا کرد.اتفاقی که افتاد با تحریم‌ها بهمن موتور هم به سمت چینی‌ها رفت و دیگنیتی، فیدلیتی و بسترن به ایران آمدند و مونتاژ شدند. حتی خودروهای وارداتی این شرکت یعنی هونگچی هم چینی بود.

 

بهمن هم حواشی کمی از سر نگذرانده و مدعی اصلی خصوصی‌سازی ایران‌خودرو به روش مدیریت بر آن است. البته که تاخیر تحویل خودروهای این شرکت در سال 1402 و افزایش قیمت‌ها این شک را به‌وجود آورد که از پس مدیریت ایران‌خودرو غول جاده مخصوص برمی‌آید؟ می‌دانیم که دو غول خودروساز جاده مخصوص  (ایران خودرو و سایپا ) با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند. از بدهی فراوان به قطعه‌سازها گرفته که همین کروز  که بهمن‌موتور در مجموعه‌اش قرار دارد هم جزوشان است تا کیفیت و امنیت ماشین‌ها و همچنین عدم تحویل به موقع خودروهای ثبت‌نامی در سامانه فروش.

 

4/ فرداموتور و خاندان گرامی

شرکت فرداموتور در سال ۱۳۹۲ تأسیس شد. این شرکت از زیرمجموعه‌های گروه تجاری گلستان متعلق به خاندان گرامی است. خاندانی که نمایندگی رسمی کیا و هیوندای‌ و مجوز وارداتش به کشور را داشتند و با بسته شدن واردات مانند بقیه قدرقدرت‌های واردات خودرو به سمت  مونتاژ پیش رفتند و چون مجوز جیلی موتورز را داشتند، به کار مونتاژ خودروی چینی مشغول شده و کارخانه احداث کردند و از واردکننده تبدیل به مونتاژکار شدند. صنایع اتومبیل‌سازی فردا در سال ۱۳۹۲ تأسیس شد و در ابتدا ایران‌خودرو محصولاتش را به این شرکت برون‌سپاری کرده بود.

سمند و پژو پارس اولین محصولاتی بودند که خودروسازی فردا در کارخانه‌ای در استان سمنان تولید می‌کرد؛ تا اینکه در ابتدای سال ۱۳۹۸ این شرکت اقدام به تولید و عرضه ام‌جی آرایکس۵ کرد اما کمی بعد سایک موتور همکاری‌اش با این شرکت را قطع کرد.بعد از آن فردا موتورز شروع به مونتاژ محصولات دانگ‌فنگ کرد. اولین خودرو، دانگ‌فنگ فنگ‌شینگ اس‌ایکس۶ بود که در اواخر سال ۱۳۹۸ با نام فردا اس‌ایکس۶ روانه بازار ایران شد. یک سال بعد از این محصول، این شرکت محصول دیگری از دانگ‌فنگ با نام دانگ‌فنگ فنگ‌شینگ جینگی ایکس۵ را با نام اف‌ام‌سی اس‌ایکس۵ در بازار ایران عرضه کرد.در سال ۱۴۰۰، فردا موتورز سدان چانگان آلسوین را به‌عنوان چهارمین خودروی با نشان فردا موتورز روی جلوپنجره و با اسم فردا ۵۱۱ روانه بازار ایران کرد.‌

 

با این حال، پس از مدتی بین این دو شرکت اختلاف افتاد و تولید این خودرو متوقف شد. در طول همین سال، این شرکت دانگ‌فنگ فنگ‌شینگ تی۵ را با نام اف‌ام‌سی تی۵ معرفی و عرضه کرد.در سال ۱۴۰۱ و در نمایشگاه خودروی تهران، فردا موتورز از ون اف‌ام‌سی ام۴ پرده برداشت. این خودرو که بعدها نامش به سوبا ام۴ تغییر یافت، در اصل نمونه ری‌بج شده فورتینگ یات است.

 

البته که فرداموتورز تعدادی ام‌جی هم وارد کرده که پرونده ام‌جی‌های قبلی که مونتاژ شد و تحویل داده نشد همچنان باز است! این شرکت در تحویل خودروها هم بدقولی انجام داده و مردم هم حدود یک سال است در انتظار تحویل خودروهای خود از این شرکت با این سبقه هستند! این موضوع در حالی است که در سال ۱۴۰۱ این شرکت دومین خط تولید خود را با در اختیار گرفتن خط تولید زاگرس خودرو در بروجرد به راه انداخت.با آزاد شدن واردات خودرو به ایران، فردا موتورز در سال ۱۴۰۲ جیلی آزکارا را نیز به‌عنوان اولین محصول کاملاً وارداتی خود روانه بازار ایران کرد.

 

5/ ایران‌خودرو خودروساز دولتی

تاریخچه ایران‌خودرو که این روزها به‌واسطه طرح فروش عجیب و غریبش که به آن لقب لاتاری فروش ایران‌خودرو داده‌اند؛ به 63 سال قبل بازمی‌گردد. شرکتی که برای ما پیکان را آورد، سه مدل پژو فرانسوی وارد کرد و حالا با کلی ضرر و زیان و بدهی و عدم کیفیت محصولاتش مواجه شده است. شرکتی که گروه بهمن و کروز به شدت به دنبال خرید آن هستند. فعالیت قبل از انقلاب ایران خودرو و ایران ناسیونال را می‌توان در اینترنت جستجو کرد.  ما تاریخچه جدیدتر این شرکت را بعد از انقلاب بررسی خواهیم کرد.

مثلا وقتی که سمند اولین خودروی ملی ما توسط این شرکت معرفی شد و البته که استقبال خوبی هم از آن شد و بماند با چه بدبختی‌ای  بعد از 20 سال این خودرو مانند پرشیا بالاخره از خط تولید خارج شد. ایران خودرو در دهه 90 و اوج واردات با فرانسه وارد مذاکره شد. اگرچه پژو به ایران آمد و نماند و راه خودروساز دولتی جاده مخصوص هم به چینی‌ها کشیده شد.

 

پس از چند دهه فعالیت مشترک پژو فرانسه و ایران خودرو، در اواخر سال ۹۰، این کمپانی فرانسوی همکاری خود را با ایران خودرو، به علت تحریم‌های حداکثری علیه ایران، به حالت تعلیق درآورد، اما پس از توافق برجام، کمپانی پژو شرایط را برای حضور در بازار خودرویی ایران هموار دید و تصمیم گرفت علاوه بر تأمین قطعات خودروهای قدیمی، خودروهای به‌روز و تازه‌تولید خود را‌ نظیر پژو ۳۰۱، پژو ۲۰۸ و پژو ۲۰۰۸ وارد بازار ایران کند. البته از این جمع، تنها پژو ۲۰۰۸ و آن هم به صورت محدود موفق به حضور در خطوط تولید ایران خودرو شد، زیرا با شروع دور جدید تحریم‌ها، شرکت پژو دوباره بازار ایران را ترک کرد و قراردادهای همکاری مشترک میان او و شرکای ایرانی‌اش نیز به سرانجامی که باید نرسید.

 

پس از تحریم‌ها و قطع همکاری برندهای معروف دنیا با ایران، ایران‌خودرو در اواسط دهه ٩٠ با رشد و گسترش صنعت خودروسازی کشور چین، تصمیم گرفت برندهای خودرویی مختلف، مانند دانگ فنگ و هایما‌ را وارد بازار ایران کند و محصولاتی همچون دانگ‌فنگ اچ ۳۰ کراس، هایما S7، هایما S5 و… را در سبد تولیدات خود جای داد. حالا هم که ری‌را اولین کراس‌اوور ملی است که رقمی حدود یک میلیارد و 250 میلیون تومان دارد و کارشناسان معتقدند این رقم برای خودروی ملی که برخی قطعاتش هم چینی هستند، رقم زیادی است!

 

6/ خودروسازی سایپا متخصص تولید ارزان

موقع نوشتن درباره این دو خودروساز دولتی، به سختی دیگر می‌توان از کلمه غول جاده مخصوص استفاده کرد. چرا‌که آمار تصادفات نشان می‌دهد پراید و پژو که عین قوطی حلبی جمع می‌شوند دیگر وضع سابق را لااقل از لحاظ بدنه ندارند. به هرحال درباره سایپا باید در همین ابتدا تاکید کرد معروف به تولید خودروی ارزان‌قیمت است. این روزها هم سهند و کوئیک و اطلس ‌ یکه‌تاز بازار هستند و همه مدل های‌شان هم شبیه همدیگر است. سایپا هم مانند ایران‌خودرو نسبت به سال قبل کاهش تولید داشته است.

بدهی فراوان دارد و شنیده‌ها می‌گوید کرمان‌موتور هم مترصد فرصت برای اجرای خصوصی‌سازی سایپا است.اگر پیکان یادآور ایران‌خودرو است، ژیان هم یادآور سایپا است.  شرکت سایپا در سال ۱۳۴۴ با نام SAIPAC با همکاری شرکت سیتروئن فرانسه آغاز به کار کرد. اولین محصولات سایپا وانت آکا و سواری ژیان بود. در سال‌ ۱۳۵۲ سایپا طی قراردادی با رنو، خودروی رنو ۵ در مدل‌های ۲ و ۴ در روانه بازار کرد. خودروهای ژیان مهاری و ژیان پیکاپ پس از سال ۱۳۵۳ در مدل‌های دولکس و معمولی از تولیدات سایپا بود.

 

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شرکت سایپا به مالکیت دولت درآمد و سرپرستی آن به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران واگذار شد. پراید، پرفروش‌ترین خودروی تاریخ ایران در سال ۱۳۷۲ توسط سایپا تولید و روانه بازار شد. تولید پراید تا بهار سال ۹۹ بدون تغییرات خاصی ادامه داشت. یکی از دلایل توقف تولید آن سطح ایمنی بسیار پایین بود که کارشناسان زیادی نسبت به آن نقد جدی وارد کردند و سهام شرکت سایپا برای اولین بار در سال ۱۳۷۴ در بورس تهران عرضه شد.

 

این سایپا بود که اولین خط تولید خودروهای دوگانه‌سوز را در ایران راه اندازی کرد. ریو (محصولی از شرکت کیا موتورز) هم برای اولین بار توسط سایپا وارد خط تولید داخل شد. سایپا از نخستین خودرو خود به نام تیبا و همچنین وانت ال ایکس زامیاد رونمایی کرد. خط تولید موتور ال ۹۰ نیز در این سال انبوه‌سازی شد. سایپا همچنین خط تولید رنو مگان و کیا ریو با گیربکس اتوماتیک را راه‌اندازی کرد.با اینکه بیشترین سهام سایپا به  سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران رسیده است باز هم انتخاب مدیران این شرکت دولتی است.

 

شرکت خودروسازی سایپا در سال ۹۱ از سه خودروی تیبا ۲، سایپا ۱۵۱ و ایکس ۱۰۰ رونمایی کرد. این سه خودرو نیز طراحی اختصاصی سایپا بود. خودرو دیگری که به صورت اختصاصی در سایپا تولید شد، سایپا شاهین (در ابتدا با نام رهام رونمایی شد) با کلاس کامپکت بود.سایپا در دوره جدید واردات به سراغ چانگان رفت که اتفاقا چندی قبل مردم پلاکارد به دست، معترض بودند چرا خودروهای‌شان تحویل داده نمی‌شود!