تراژدی سبلان
دو‌کوهنورد زن تبریزی در کوه‌های غرب کشور یخ زدند.
روزنامه هفت صبح، فاطمه شیخ علیزاده| صبح جمعه 15 دی ماه امسال دو خانم کوهنورد به نام‌های نادره دمشقی و معصومه رفیعی به سرپرستی علی نجفی که از سال‌ها قبل با یکدیگر کوهنوردی می‌کردند، بار دیگر کوله بار خود را بسته و از تبریز عازم سبلان سومین قله بلند ایران شدند.
نادره 54 ساله، معصومه 52 ساله و علی 60ساله کسانی هستند که به غرب کشور برای کوهنوردی رفتند، اما نادره و معصومه هرگز از این سفر بازنگشتند و علی نجفی هم بستری است. آنها نزدیک به غروب که شد قاعدتا باید برمی‌گشتند که غیبت‌شان حکایت از خطری بزرگ داشت.
با اعلام این خبر از سوی خانواده‌ها و هیات کوهنوردی تبریز تلاش امدادگران هلال احمر برای یافتن ردی از سه کوهنورد آغاز شد اما باتوجه به شرایط جوی نامساعد و تجهیزات ناکافی تیم امدادگران،آنها نتوانستند جمعه شب از کوهستان بالا روند. به این ترتیب ادامه عملیات جست‌وجو به صبح شنبه موکول شد.
به محض اینکه آفتاب صبح شنبه بالا آمد، امدادگران عملیات امداد و نجات را آغاز کردند و سرانجام در دامنه کوه سبلان، کوهنوردان را در حالی پیدا کردند که دو خانم کوهنورد جان خود را از دست داده و آقای 60 ساله‌ای که همراهشان بود حال مساعدی نداشت و به سرعت به بیمارستان منتقل شد.
علت مرگ کوهنوردان چه بود؟
تندران، رئیس هیات کوهنوردی تبریز بعد از وقوع این حادثه و کشف اجساد قربانیان حادثه در گفت‌وگو با خبرنگار هفت‌صبح جزئیات ماجرا را اینطور شرح داد: «کوهنوردانی که در این حادثه تلخ و دردناک جان خود را از دست داده‌اند از ورزشکاران باسابقه بودند که کوهنوردی را به صورت سنتی و تجربی آموخته بودند اما از لحاظ فنی آموزشی ندیده و حرفه‌ای محسوب نمی‌شدند چراکه آنها عضو هیچ باشگاه کوهنوردی در استان نبودند.»
تندران در خصوص تفاوت کوهنوردی حرفه‌ای با تجربی گفت:«آموزش‌هایی که افراد حرفه‌ای می‌بینند و همراهی آنها با سرگروه‌های مجرب سبب می‌شود که درصد ابتلا به خطرات احتمالی برای افراد حرفه‌ای کم شود.
حالا شما تصور کنید که سه دوست با هم قرار گذاشته و عزم صعود به سبلان را کرده‌اند که هیچ آموزش حرفه‌ای ندیده بودند. اینکه آنها قبلا هم توانسته بودند صعود کنند دلیل بر این نمی‌شود که در دفعات بعدی خطری آنها را تهدید نکند. مورد دیگری که برای این سه نفر خطرآفرین شد توجه نکردن به ساعت طلایی بود.
ساعت طلایی در کوهنوردی به این معناست که کوهنوردان باید ساعت حرکت و سرعت رسیدن خود به قله موردنظر را به‌خصوص در روزهای برفی زمستانی طوری تعیین کنند که نهایتا تا ساعت 12 ظهر به مقصد برسند.
در این مدت اگر آنها به مقصدشان نرسند، یعنی ساعت 12 شد و آنها هنوز نرسیده باشند باید از هر نقطه‌ای که هستند برگردند.آخرین موردی که این گروه کوچک کوهنوردی به آن توجه نکردند همراه داشتن فرد مجرب بود که به مسائل فنی طول مسیر آشنا باشد.
اگر آنها فرد مجربی همراه داشتند یا لااقل مجهز به جی پی اس و مسیر یاب بودند هرگز از مسیر اصلی منحرف نمی‌شدند.با اینکه بعد از پیدا شدن آنها مشخص شد که به مسیر دیگری منحرف شده بودند. از طرفی از شواهد امر مشخص است که آنها به ساعت طلایی هم توجه نکردند چون موقع برگشت به تاریکی هوا برخورد کردند.»
اگر نمی‌خوابیدند زنده می‌ماندند
دو خانم کوهنورد که به کام مرگ فرو رفتند معصومه رفیعی، دکتر داروساز و نادره دمشقی تکنسین داروخانه بودند. نادره سال‌ها قبل بعد از مرگ پدرش با مرد جوانی ازدواج کرده بود اما همسرش فوت کرد و از آن به بعد با مادرش زندگی می‌کرد.
تمام دلخوشی نادره کوهنوردی‌های گاه و بیگاهی بود که با دوستانش می‌رفت و در مسیر این کوهپیمایی‌ها دوستانی هم پیدا می‌کرد که گاها با آنها قرار می‌گذاشتند و به دل کوهستان می‌زدند. لیدر این تیم سه نفره علی نجفی 60ساله نام دارد که با حال وخیم به بیمارستان مشگین‌شهر منتقل شد و حال او رو به بهبود است.
این مرد که به خاطر از دست دادن دوستان همنورد خود به شدت ناراحت و پریشان است در توضیح لحظات سخت که منجر به مرگ دو خانم شد، گفته بود:«وقتی متوجه شدیم که راه را گم کرده‌ایم برای اینکه زیاد به بیراهه نرویم و خطر سقوط تهدیدمان نکند تصمیم گرفتیم در همان نقطه‌ای که رسیده بودیم بمانیم و صبح روز بعد دوباره حرکت کنیم. هوا سرد بود و من تمام تلاشم را کردم که آن دو خانم خوابشان نرود اما نزدیک صبح خوابیدند و همین باعث سرمازدگی مرگبار آنها شد.»
کوه سبلان که در زبان ترکی به آن «ساوالان» گفته می‌شود، از کوه‌های مرتفع ایران به شمار میآید. این کوه پس از دماوند و علمکوه، سومین قله بلند ایران لقب دارد.کوه آتشفشانی سبلان در شمال شرقی ایران و در 25 کیلومتری جنوب شرقی مشگین‌شهر استان اردبیل واقع است. کوه ساوالان در ۳۵ کیلومتری غرب شهر اردبیل و ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مشگین‌شهر واقع است.
