مجرد بودن می‌صرفه؟
شهرنشینی، مهاجرت و فشار اقتصادی میلیون ها نفر را مجرد نگاه داشته است
هفت صبح| سبک زندگی مجردی روزگاری در بسیاری از فرهنگ‌ها امری نامتعارف و حتی نکوهیده به شمار می‌رفت. خانواده، ازدواج و فرزندآوری ستون‌های اصلی حیات اجتماعی بودند و کسی که این مسیر را دنبال نمی‌کرد، گویی در حاشیه جامعه قرار می‌گرفت.
اما جهان امروز داستان دیگری دارد: شهرنشینی، مهاجرت، فشار اقتصادی، تغییر ارزش‌ها و افزایش امید به زندگی، همگی موجب شده‌اند میلیون‌ها نفر در سراسر جهان زندگی مجردی را انتخاب کنند یا ناگزیر به آن تن دهند. حالا پرسش مهم این است که هزینه این انتخاب در کشورهای مختلف چقدر است؟ آیا مجرد بودن ارزان‌تر تمام می‌شود یا ازدواج و تشکیل خانواده همچنان به‌صرفه‌تر است؟
آمریکا؛ ازدواج همچنان یک «سرمایه‌گذاری»
ایالات متحده کشوری است که خانواده و ازدواج در آن جایگاهی ویژه دارد. هرچند در دهه‌های اخیر سنت‌های خانوادگی زیر فشار فردگرایی، آزادی‌های فردی و تحولات اجتماعی قرار گرفته اما همچنان در لایه‌های فرهنگی و به‌ویژه در میان جوامع مذهبی، تشکیل خانواده همچنان یک ارزش محوری و مهم محسوب می‌شود. طبق تازه‌ترین داده‌های مرکز سرشماری آمریکا، از میان بیش از ۲۵۸ میلیون بزرگسال، حدود ۱۱۸ میلیون نفر مجرد هستند؛ یعنی نزدیک به نیمی از جمعیت بالغ کشور.
این آمار نسبت به دهه ۱۹۶۰ بیش از دو برابر شده است. با این حال، مردم آمریکا اصطلاحی دارند که می‌گویند: «مجرد ماندن در آمریکا مالیات دارد.» مطالعات مؤسسه فناوری ماساچوست نشان می‌دهد در ایالتی مانند کارولینای جنوبی، هزینه زندگی یک فرد مجرد به طور متوسط سالانه ۲۹۸۸۰ دلار است، در حالی که هزینه یک زندگی دو نفره ۴۷۴۸۳ دلار برآورد می‌شود. اگر این مبلغ را به‌طور مساوی تقسیم کنیم، سهم هر نفر در زندگی مشترک کمتر از ۲۴ هزار دلار خواهد بود؛ یعنی زندگی دو نفره هزاران دلار به‌صرفه‌تر تمام می‌شود.
این تفاوت بیش از هر چیز ناشی از هزینه مسکن است که در زندگی مشترک بین دو نفر تقسیم می‌شود. ازدواج در آمریکا مزایای دیگری هم دارد: از تخفیف‌های مالیاتی پس از اصلاحات ۲۰۱۷ گرفته تا امکان دریافت وام‌های بزرگ‌تر برای خرید مسکن. به بیان ساده، مجرد بودن نه‌تنها فرد را از حمایت مالیاتی محروم می‌کند، بلکه او را با هزینه‌های درمان، بیمه و اجاره سنگین‌تری روبه‌رو می‌سازد.
فرانسه؛ رفاه اجتماعی فراتر از وضعیت تأهل
در فرانسه، نگاه به زندگی مجردی و متأهلی بیش از آنکه از منظر اقتصادی تعریف شود، بر کیفیت زندگی و حمایت‌های اجتماعی استوار است. دولت فرانسه با نظام بیمه درمانی فراگیر، یارانه‌های غذایی و اجاره‌بهای کنترل‌شده در بسیاری از شهرها، شرایطی فراهم کرده که مجرد بودن یا ازدواج کردن، از نظر مالی تفاوت چشمگیر نداشته باشد.
طبق داده‌های رسمی، هزینه زندگی یک فرد مجرد در فرانسه حدود ۹۵۰ یورو در ماه (بدون اجاره خانه) است. در حالی که هزینه زندگی یک خانواده چهار نفره نزدیک به ۳۴۰۰ یورو برآورد می‌شود. به بیان دیگر، نسبت هزینه‌ها در فرانسه به شکل منطقی‌تر از آمریکا توزیع شده است. از سوی دیگر، تفاوت زندگی در شهرهای بزرگ و مناطق روستایی چشمگیر است.
در پاریس، اجاره یک آپارتمان کوچک برای یک فرد مجرد می‌تواند تا ۱۲۰۰ یورو در ماه برسد، در حالی که در مناطق جنوبی یا غربی کشور همین خانه با کمتر از ۵۰۰ یورو اجاره داده می‌شود. این اختلاف موجب شده بسیاری از مجردها برای کاهش هزینه‌ها به شهرهای کوچک‌تر مهاجرت کنند. به عبارت دیگر، ازدواج در فرانسه می‌تواند فرد را از حاشیه شهر یا شهرهای کوچک به مرکز شهرهای اصلی و بزرگ بیاورد.
هند؛ مجردی ارزان، ازدواج ناگزیر
هند به‌عنوان یکی از کشورهای پرجمعیت و کمتر توسعه‌یافته، چهره‌ای متفاوت از زندگی مجردی نشان می‌دهد. از نظر اقتصادی، مجرد بودن در هند به‌شدت ارزان است: هزینه زندگی یک فرد مجرد در شهرهای متوسط تنها بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ دلار در ماه برآورد می‌شود. اجاره یک آپارتمان کوچک در بنگلور یا دهلی ممکن است ۱۵۰ تا ۲۵۰ دلار هزینه داشته باشد و هزینه خوراک ماهانه کمتر از ۱۰۰ دلار تمام شود.
در مقایسه، یک خانواده چهار نفره در همان شهرها با حدود ۱۲۰۰ دلار می‌توانند زندگی متوسطی داشته باشند و همین خانواده باید دست کم ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار هم برای خانه هزینه کند. اما در هند، مسئله اصلی تنها هزینه‌ها نیست. فرهنگ سنتی این کشور ازدواج را امری حتمی می‌داند و فشار اجتماعی بر مجردها، به‌ویژه زنان، بسیار سنگین است.
خانواده‌ها اغلب در سنین پایین‌تر، فرزندان خود را به ازدواج تشویق یا حتی مجبور می‌کنند و مجرد ماندن طولانی‌مدت می‌تواند به انزوا یا بی‌اعتباری اجتماعی بینجامد. با این حال، شهرهای بزرگ مثل بمبئی، دهلی و بنگلور تصویر دیگری ارائه می‌دهند. برخلاف فرانسه در این مراکز شهری مدرن، طبقه متوسط تحصیلکرده و کارکنان شرکت‌های فناوری به زندگی مجردی روی آورده‌اند.
آنان اغلب درآمدی بین ۸۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار در ماه دارند که برای تأمین زندگی فردی در رفاه و حتی پس‌انداز کافی است. این تضاد میان شهر و روستا نشان می‌دهد که مجردی در هند اگرچه از نظر اقتصادی ساده‌تر است اما همچنان در حصار هنجارهای سنتی گرفتار است.
