دیپلماسی ایران برای اجرای عدالت
در حالی که اسرائیل با حمایت آمریکا به حملات غیرقانونی خود علیه ایران ادامه می‌دهد، تهران در نشست‌های ژنو و شورای امنیت با اقتدار از حق دفاع مشروع خود دفاع کرد و شرط هرگونه گفت‌وگو را توقف تجاوزات و محاکمه متجاوزان اعلام نمود
هفت صبح| روز جمعه ۳۰ خرداد ۱۴۰۴، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در ژنو با وزرای خارجه بریتانیا، دیوید لمی، آلمان، یوهان واده‌پول، فرانسه، ژان نوئل بارو و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، کایا کالاس دیدار کرد. این نشست، در حالی برگزار شد که اسرائیل با حمایت آشکار آمریکا، حملات گسترده‌ای به خاک ایران انجام داده بود.
به گفته مقامات ایرانی، این حملات که بیمارستان‌ها و زیرساخت‌های غیرنظامی را هدف قرار داد، بیش از ۳۵۰ کشته و هزاران زخمی برجای گذاشت و نقض آشکار منشور ملل متحد و قوانین بین‌المللی بود. ایران این اقدامات را «جنایت جنگی» و «تروریسم دولتی» خواند و خواستار محکومیت جهانی آن شد.
دیدار در ژنو
عراقچی در این گفت‌وگوهای سه‌ساعته که «صریح اما بی‌نتیجه» توصیف شد، با قاطعیت اعلام کرد: «تا زمانی که تجاوزات اسرائیل ادامه دارد و آمریکا به حمایت از این رژیم متجاوز اصرار می‌ورزد، هیچ مذاکره مستقیمی با واشنگتن در کار نخواهد بود.» وی افزود: «دیپلماسی تنها زمانی معنا دارد که متجاوزان پاسخگوی جنایات خود باشند.»
اروپایی‌ها، در حالی که در ظاهر خواستار بازگشت به گفت‌وگو بودند، با اشاره به «امنیت اسرائیل» به طور عملی، جانب متجاوز را گرفتند؛ موضعی که ایران آن را «ریاکاری دیپلماتیک» و «هم‌سویی با تجاوز» دانست. عراقچی در گفت‌وگو با شبکه‌های سی‌ان‌ان و ان‌بی‌سی تأکید کرد: «ایران آماده بررسی پیشنهادهای عادلانه برای محدودسازی غنی‌سازی است اما این تنها در فضایی بدون تهدید و تجاوز ممکن خواهد بود.»
شورای امنیت؛ صدای ایران علیه تجاوز اسرائیل و سکوت غرب
همزمان، به درخواست ایران و با حمایت قاطع روسیه و چین، شورای امنیت سازمان ملل نشستی اضطراری در ۳۰ خرداد برگزار کرد تا به حملات غیرقانونی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای اراک، نطنز و تهدید علیه نیروگاه بوشهر رسیدگی کند. نماینده ایران، با استناد به قطعنامه ۴۸۷ مبنی بر محکومیت حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای عراق در سال ۱۹۸۱، این حملات را «نقض فاحش معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی)» و «تهدیدی بی‌سابقه علیه صلح جهانی» خواند.
وی هشدار داد: «سکوت شورای امنیت در برابر این تجاوزات، نه‌تنها مشروعیت این نهاد را نابود می‌کند، بلکه راه را برای فجایع بزرگ‌تر باز خواهد کرد.» در مقابل، نماینده اسرائیل با تکرار ادعاهای بی‌اساس درباره برنامه هسته‌ای ایران، حملات را «دفاعی» خواند؛ ادعایی که نماینده ایران آن را «دروغی آشکار» و «تلاشی برای توجیه جنایات» دانست. وی با اشاره به زرادخانه هسته‌ای اعلام‌نشده اسرائیل، گفت: «رژیمی که خود دارای ده‌ها کلاهک هسته‌ای است، حق ندارد ایران را به نقض ان‌پی‌تی متهم کند.»
روسیه و چین با حمایت از ایران، حملات اسرائیل را محکوم کردند. نماینده روسیه هشدار داد: «اقدامات یکجانبه اسرائیل و حمایت بی‌چون‌وچرای آمریکا، منطقه را به سوی یک فاجعه تمام‌عیار سوق می‌دهد.» چین نیز خواستار توقف فوری درگیری‌ها و بازگشت به دیپلماسی بدون پیش‌شرط شد. اما آمریکا، بریتانیا و فرانسه، بدون محکوم کردن تجاوزات اسرائیل، بار دیگر اتهامات نخ‌نما علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را تکرار کردند؛ موضعی که تهران آن را «جانبداری آشکار از متجاوز» و «خیانت به اصول سازمان ملل» خواند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در این نشست از حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران، به‌ویژه تهدید علیه نیروگاه بوشهر، به‌شدت ابراز نگرانی کرد و گفت: «حمله به این نیروگاه می‌تواند فاجعه‌ای در ابعاد چرنوبیل رقم بزند.» وی بار دیگر تأکید کرد که هیچ شواهد معتبری از انحراف برنامه هسته‌ای ایران به سمت اهداف نظامی وجود ندارد، اظهاراتی که ادعاهای اسرائیل و حامیان غربی آن را بی‌اعتبار کرد.
جهان اسلام در کنار ایران
ایران در ادامه دیپلماسی فعال خود، در نشست وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی (OIC) در روزهای شنبه و یکشنبه در استانبول شرکت کرد. ۵۷ کشور اسلامی در این اجلاس حضور داشتند و پاکستان و ترکیه با محکومیت صریح تجاوزات اسرائیل، خواستار آتش‌بس فوری و پاسخگویی متجاوزان شدند. محمد اسحق‌دار، وزیر خارجه پاکستان، تأکید کرد: «جهان اسلام در برابر ظلم سکوت نخواهد کرد.»
ایران این نشست را «نماد اتحاد اسلامی علیه تجاوز» خواند و آن را گامی در راستای تقویت جبهه مقاومت جهانی دانست. با توجه به آنچه در برخی از رسانه‌ها منعکس شره است، به نظر می‌رسد عباس عراقچی پس از این تجلاس، دیداری دو جانبه لا رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه نیز داشته باشد.
بسیاری از اندیشکده‌های غربی معتقدند ترکیه و پاکستان، دو کشور اسلامی هستند که دیر یا زود با اسرائیل وارد جنگ خواهند شد و از این رو نقش‌آفرینی این دو کشور در جنگ جاری میان ایران و اسرائیل حائز اهمیت است.
تقویت ائتلاف راهبردی با مسکو
عباس عراقچی قرار است دوشنبه ۲ تیر به مسکو سفر کند تا با ولادیمیر پوتین دیدار کند. این سفر با هدف گسترش همکاری‌های هسته‌ای، نظامی و راهبردی میان تهران و مسکو انجام می‌شود. پوتین پیش‌تر اعلام کرده بود: «هرگونه تجاوز به ایران، تهدیدی علیه امنیت منطقه و جهان است.» این موضع، عمق پیوند راهبردی ایران و روسیه را نشان می‌دهد، به‌ویژه در برابر تهدیدات فزاینده آمریکا و اسرائیل.
تحلیل: ایران در مسیر عدالت و مقاومت
ایران با ترکیبی هوشمندانه از دیپلماسی فعال و دفاع مشروع، در برابر تجاوزات اسرائیل و حمایت‌های بی‌قیدوشرط آمریکا ایستادگی کرده است. حمایت قاطع روسیه، چین و کشورهای اسلامی، همراه با موضع محکم تهران در حفظ برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای و پاسخ به حملات نظامی، جایگاه ایران را به‌عنوان قدرتی منطقه‌ای و بازیگری مسئول در نظام بین‌الملل تقویت کرده است.
اروپا، گرفتار در فشارهای آمریکا و تعهدات خود به اسرائیل، در میانه راه تردید قرار دارد و نتوانسته نقش بی‌طرفی در این بحران ایفا کند. تهدیدات اخیر دونالد ترامپ که از تصمیم‌گیری برای جنگ طی دو هفته آینده سخن گفته، سایه‌ای سنگین بر دیپلماسی جهانی انداخته است.
رسانه‌ها این رویکرد را «تاکتیک پروای زمان» نامیده‌اند، اما ایران با صراحت اعلام کرده است که در برابر تهدیدات تسلیم نخواهد شد. تهران پیام روشنی به جهان مخابره کرده است: صلح پایدار تنها با توقف تجاوزات اسرائیل، محاکمه جنایتکاران جنگی و احترام به حقوق مشروع ایران ممکن است. اکنون جامعه جهانی در آزمونی تاریخی قرار دارد: آیا به اصول عدالت و قوانین بین‌المللی پایبند خواهد ماند یا بار دیگر در برابر یک‌جانبه‌گرایی آمریکا و اسرائیل سکوت خواهد کرد؟
