انقلاب ارزان‌تر هسته‌ای | برنامه بلندپروازانه چین در صنعت انرژی هسته‌ای
چین نیروگاه‌های هسته‌ای را ۷ برابر ارزان‌تر از آمریکا می‌سازد و در کمتر از ۷ سال بهره‌برداری می‌کند
هفت صبح| چین با سرعتی بی‌نظیر و هزینه‌ای به مراتب کمتر از آمریکا، صنعت انرژی هسته‌ای را بازتعریف کرده و به قدرتی بی‌رقیب در این حوزه تبدیل شده است. گزارش رویترز نشان می‌دهد چین ۱۰ نیروگاه هسته‌ای با ظرفیت ۱۲ گیگاوات را با بودجه ۲۷.۴ میلیارد دلار احداث می‌کند، در حالی که پروژه وگتل در جورجیا، تنها پروژه هسته‌ای جدید آمریکا در دهه‌های اخیر، با ظرفیت ۲.۲ گیگاوات، ۳۷ میلیارد دلار هزینه داشت. این یعنی هزینه ساخت در چین حدود ۲.۳ میلیون دلار به ازای هر مگاوات است، در مقایسه با ۱۶.۶ میلیون دلار در آمریکا، یعنی ۷ برابر ارزان‌تر. برای مقایسه، پروژه هینکلی پوینت سی در بریتانیا با هزینه ۴۳ میلیارد دلار برای ۳.۲ گیگاوات، همچنان از پروژه‌های چینی گران‌تر است.
این برتری نتیجه ترکیبی از عوامل است. چین از حمایت گسترده دولت، وام‌های کم‌بهره با نرخ ۱.۴ درصد، زنجیره تأمین داخلی قوی و استانداردسازی طراحی راکتورها مانند هوالونگ وان بهره می‌برد. این طراحی‌ها هزینه‌های مهندسی و ساخت را کاهش داده و امکان تولید انبوه قطعات را فراهم کرده‌اند.
برای نمونه، واحد ۵ فوکینگ در ۶۸ ماه (مه ۲۰۱۵ تا ژانویه ۲۰۲۱) و واحد ۳ فانگچنگانگ حتی با وجود تأخیرهای ناشی از همه‌گیری در حدود ۷ سال (دسامبر ۲۰۱۵ تا ژانویه ۲۰۲۳) تکمیل شدند. در مقابل، پروژه وگتل آمریکا که در سال ۲۰۰۹ آغاز شد، با مشکلات نظارتی، کمبود نیروی کار متخصص و افزایش هزینه‌ها از ۱۴ به ۳۷ میلیارد دلار مواجه شد و پس از ۱۵ سال در ۲۰۲۴ به پایان رسید. چین با ساخت نیروگاه‌ها در ۵ تا ۷ سال، ۲ تا ۴ برابر سریع‌تر از غرب عمل می‌کند و با نسل بعدی طراحی هوالونگ دو، زمان ساخت را به ۴ سال کاهش می‌دهد.
چین با ۵۷ راکتور فعال و ۳۰ راکتور در حال ساخت، برنامه‌ای بلندپروازانه برای رسیدن به ظرفیت ۲۰۰ گیگاوات تا سال ۲۰۳۵ دارد تا از آمریکا با ۹۴ راکتور فعال و تنها یک راکتور در حال ساخت، به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده انرژی هسته‌ای جهان پیشی بگیرد. این برتری نه‌تنها در هزینه و سرعت، بلکه در فناوری نیز مشهود است. چین با سرمایه‌گذاری در راکتورهای نسل چهارم و تحقیق در انرژی همجوشی، در حال ایجاد زیرساختی است که می‌تواند آینده انرژی پاک را شکل دهد.
این مزیت، چین را در بازارهای جهانی پیشتاز کرده است. کشورهای در حال توسعه مانند برزیل، اندونزی، پاکستان و حتی کشورهای آفریقایی به دلیل هزینه‌های پایین و سرعت بالای پروژه‌های چینی، به همکاری با پکن روی می‌‌آورند. این برتری اقتصادی، نفوذ ژئوپلیتیکی چین را تقویت می‌کند، به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی که به گفته سام آلتمن، مدیرعامل اوپن‌ای‌آی، «هزینه آن به هزینه انرژی وابسته است».
در مقابل، آمریکا با موانع نظارتی پیچیده، هزینه‌های سرسام‌آور و کمبود تجربه عملی در ساخت نیروگاه‌های جدید، در رقابت جهانی عقب مانده است. برای جبران این شکاف، آمریکا نیازمند بازنگری اساسی در سیاست‌های انرژی، ساده‌سازی مقررات، و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین است تا از غافله عقب نماند. این تفاوت کارایی، آینده‌ای را رقم می‌زند که چین نه‌تنها در انرژی هسته‌ای، بلکه در کل اقتصاد جهانی پیشتاز خواهد بود.
این شکاف عظیم، هشداری جدی برای سیاست‌گذاران آمریکایی است که باید موانع نظارتی را کاهش دهند و در فناوری‌های نوین سرمایه‌گذاری کنند. چین در سال ۲۰۲۳، ۴۵۰ تراوات‌ساعت برق هسته‌ای تولید کرد، در حالی که آمریکا با ۷۷۹ تراوات‌ساعت همچنان پیشتاز است اما رشد چین سریع‌تر است. همچنین، چین با ۲۷ راکتور در حال ساخت، ۴۵ درصد از کل راکتورهای در حال ساخت جهان را در اختیار دارد، در مقابل، آمریکا تنها یک راکتور ساخته است.
این برتری، چین را در فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی که به انرژی ارزان وابسته است، پیشرو می‌کند. کشورهای در حال توسعه، جذب ابتکارات چینی مانند کمربند و جاده می‌شوند. آمریکا برای حفظ جایگاه جهانی خود، نیازمند بازنگری فوری در سیاست‌های انرژی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مدرن است. آینده انرژی پاک به کشوری تعلق دارد که سریع‌تر، ارزان‌تر و هوشمندانه‌تر عمل کند.
