خط قرمز پردیس | نبرد فراتر از هاروارد

هاروارد در برابر دولت ترامپ ایستاد؛ بودجه ۲/۲ میلیارد دلاری فدرال مسدود شد
هفت صبح، شادی قنبری | در یک رویارویی بیسابقه میان دولت فدرال و دانشگاهی هاروارد، دولت ترامپ اعلام کرد کمکهای مالی چند میلیارد دلاری به دانشگاه هاروارد را مسدود خواهد کرد. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که هاروارد از اجرای مجموعهای از دستورات جدید دولت سر باز زد. دستورات بحثبرانگیزی که برخی از آنها به باور کارشناسان ناقض آزادی دانشگاهی و استقلال نهادهای آموزشی است.
هاروارد نخستین دانشگاهی بود که آشکارا با این الزامات مقابله کرد. مقامات دولت ترامپ اعلام کردهاند که مبلغ ۲/۲ میلیارد دلار کمک مالی چندساله، بههمراه قرارداد مستقلی به ارزش ۶۰ میلیون دلار به حالت تعلیق درآمدهاند.به گزارش نیویورک تایمز، نامهای که جمعه گذشته از سوی دولت ترامپ برای مسئولان هاروارد ارسال شد، مجموعهای از خواستههایی را مطرح میکرد که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بررسی سرقت علمی میان تمامی اعضای فعلی و آینده هیات علمی، ارائه کامل دادههای استخدام و پذیرش، دستهبندیشده بر اساس نژاد، ملیت و نمرات، ارائه فوری گزارش دانشجویان خارجی متخلف به مقامات فدرال، پذیرش یک ناظر خارجی برای اطمینان از «تنوع دیدگاهها» در برنامههای آموزشی و اعمال ممیزی خارجی بر برخی دانشکدهها از جمله الهیات، بهداشت عمومی و پزشکی.اگرچه دولت جزئیاتی از «تنوع دیدگاه» ارائه نکرده اما تحلیلگران آن را تلاشی برای وارد کردن دیدگاههای محافظهکارانه به ساحت علمی دانشگاهها تعبیر کردهاند.
منظور از تنوع دیدگاه چیست؟
در نامهای که دولت ترامپ به دانشگاه هاروارد ارسال کرده خواسته شده که دانشگاه در هر بخش آکادمیک، از منظر «تنوع دیدگاه» اطمینان حاصل کند. اگرچه دولت تعریف دقیقی از این اصطلاح ارائه نکرده اما بهطور ضمنی به طیف گستردهای از دیدگاههای سیاسی، بهویژه دیدگاههای محافظهکارانه، اشاره دارد.
به بیان سادهتر، دولت آمریکا میخواهد در محیط دانشگاهی، فقط صداهای لیبرال یا چپگرا شنیده نشود. بلکه دیدگاههای محافظهکارانه، مذهبی، ملیگرایانه یا هر گرایشی که کمتر در محافل آکادمیک بازتاب مییابد، نیز فرصت حضور داشته باشند. همچنین اعضای هیات علمی با گرایشهای سیاسی متنوع حضور داشته باشند و سیاستهای دانشگاه طوری تنظیم شود که از گرایش تکسویه فکری جلوگیری شود.
اما چرا مسئله تنوع دیدگاه جنجالی شده است؟ چون از منظر دانشگاهها، این درخواست به معنی دخالت دولت در استقلال فکری و آکادمیک آنهاست. دانشگاهها نگراناند که این نوع مداخله میتواند به محدود کردن آزادی علمی و سیاسی بینجامد. البته از دید دولت ترامپ، دانشگاهها متهماند که به «محیطهای فکری بسته» تبدیل شدهاند که تنها یک گرایش خاص (مثلا لیبرال یا ترقیخواه) را ترویج میکنند و فضای کافی برای اندیشههای متفاوت وجود ندارد. لذا این موضوع به بخشی از سیاستهای کلی دولت ترامپ در مقابله با آنچه «تعصب لیبرال در آموزش عالی» مینامد، بازمیگردد.
واکنش هاروارد
اما در مقابل این درخواست ترامپ، دکتر آلن گاربر، رئیس دانشگاه هاروارد، در بیانیهای رسمی اعلام کرد:«هیچ دولتی—صرفنظر از جناح حاکم—حق ندارد محتوای دروس، ساختار هیات علمی یا مسیرهای تحقیقاتی دانشگاههای خصوصی را دیکته کند. ما از استقلال علمی و قانونی خود عقبنشینی نخواهیم کرد.»گاربر در نامهای خطاب به جامعه دانشگاهی تأکید کرد خواستههای دولت ناقض اصول بنیادین آموزش عالی است و هاروارد نمیتواند و نباید اجازه دهد که به ابزاری در دست قدرت سیاسی بدل شود.
نبرد فراتر از هاروارد
در ماههای گذشته، دولت ترامپ مجموعهای از سیاستهای سختگیرانه را علیه دانشگاههای برجستهای مانند کلمبیا و دیگر اعضای لیگ آیوی اتخاذ کرده است. پس از تعلیق بودجه ۴۰۰ میلیون دلاری دانشگاه کلمبیا، این دانشگاه پذیرفت دپارتمان مطالعات خاورمیانهاش را زیر نظر نهادهای جدید قرار دهد و نیروی امنیتی تازهای تشکیل دهد.اما هاروارد با ایستادگی در برابر این فشارها، به الگویی برای مقاومت بدل شده است. بیش از ۸۰۰ نفر از استادان این دانشگاه ماه گذشته در نامهای از مدیریت خواستند تا در برابر «حملات ضددموکراتیک دولت» موضعگیری کند.
واکنش جمهوریخواهان
با این حال، برخی چهرههای جمهوریخواه از ایستادگی هاروارد ابراز نارضایتی کردهاند. الیز استفانیک، نماینده محافظهکار از نیویورک، خواستار قطع کامل بودجه فدرال به این دانشگاه شد. او در شبکههای اجتماعی نوشت: «زمان آن فرا رسیده که پول مالیاتدهندگان آمریکایی از این نهاد جدا شود.»هاروارد در پاسخ به این انتقادها تأکید کرد که طی ۱۵ ماه گذشته تغییرات گستردهای برای مقابله با یهودیستیزی در پردیس اجرا کرده است؛ از جمله مجازات دانشجویان متخلف، تقویت امنیت و ارتقای برنامههای تنوع فکری.
با این حال به گفته مسئولان دانشگاه، دولت بهجای درک این اقدامات با روشهایی «غیرقانونی و سلطهجویانه» بهدنبال اعمال اراده بر نهاد دانشگاهی بوده است.ایستادگی هاروارد با واکنش مثبت سایر دانشگاهها روبهرو شده است. بسیاری آن را گامی نمادین در برابر «مداخله فزاینده دولت در نهادهای علمی» توصیف کردهاند. اکنون ناظران در انتظارند تا ببینند آیا این بحران به مصالحه خواهد انجامید یا آغازگر فصل تازهای از تنش میان قدرت سیاسی و دانشگاه خواهد بود.