مذاکرات آمریکا با ایران را چه کسی هدایت می‌کند؛ آقای ویتکاف مشاور املاک!
استیو ویتکاف، بدون داشتن تجربه دیپلماتیک، به یکی از افراد کلیدی در سیاست خارجی کاخ سفید و مذاکرات ایران و آمریکا تبدیل شده است.
به گزارش هفت صبح، استیو ویتکاف، وکیل و سرمایه‌دار حوزه املاک، که به عنوان یکی از دوستان نزدیک دونالد ترامپ شناخته می‌شود، بدون داشتن تجربه دیپلماتیک، به یکی از افراد کلیدی در سیاست خارجی کاخ سفید و مذاکرات ایران و آمریکا تبدیل شده است. ویتکاف، که پیش از این به عنوان سرمایه‌گذار و توسعه‌دهنده املاک شناخته می‌شد، اکنون نقش مهمی در مذاکرات پیچیده سیاسی ایفا می‌کند.
وی در روز شنبه ۱۲ آوریل، قرار است در رأس هیاتی به عمان سفر کند تا با فرستادگان آمریکا مذاکراتی برگزار کند. نکته جالب توجه این است که بالاترین مقام هیات آمریکایی در این مذاکرات، نه وزیر خارجه آمریکا، بلکه خود استیو ویتکاف است.
در مورد ماهیت مذاکرات، هنوز ابهاماتی وجود دارد. ایران بر غیرمستقیم بودن مذاکرات تاکید دارد، در حالی که طرف آمریکایی معتقد است که این گفت‌وگوها به صورت مستقیم خواهد بود. به گزارش روزنامه واشنگتن‌پست، دو مقام دولت آمریکا اعلام کرده‌اند که اگر مذاکرات به صورت مستقیم نباشد، ویتکاف احتمالاً به عمان سفر نخواهد کرد. این دو مقام همچنین اضافه کرده‌اند که اگر ویتکاف دعوت رسمی دریافت کند، ممکن است به تهران نیز سفر کند.
ویتکاف: از توسعه املاک تا دیپلماسی خاورمیانه
استیو ویتکاف که در یک خانواده یهودی در نیویورک به دنیا آمده، سابقه دیپلماتیک ندارد، اما سال‌ها در بازار مسکن نیویورک فعالیت کرده است. او از دهه 1980 با دونالد ترامپ آشنا شده و این دو رابطه نزدیک‌تری پیدا کردند. ویتکاف به عنوان نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، در چند ماه گذشته در مذاکرات حساس درباره غزه و اوکراین حضور داشته است.
ویتکاف به عنوان بخشی از تلاش‌های دولت ترامپ برای پایان دادن به جنگ غزه، نقش مهمی ایفا کرده و حتی در سال‌های گذشته برای برقراری آتش‌بس در این جنگ با رهبران کشورهای مختلف دیدار کرده است. وی همچنین در ماه مارس امسال برای مذاکرات در خصوص بحران اوکراین به روسیه سفر کرد.
تمرکز بر دیپلماسی و عدم نگرش ایدئولوژیک
به گفته ناظران، انتصاب ویتکاف به عنوان نماینده ویژه ترامپ در امور ایران، نشان‌دهنده تصمیم ترامپ برای بررسی امکان موفقیت دیپلماسی پیش از تشدید فشارها است. برخلاف دیگر فرستادگان ویژه آمریکا در امور ایران که نگرش ایدئولوژیک داشتند، ویتکاف به گفته بسیاری از کارشناسان فاقد چنین نگرشی است و تلاش خواهد کرد که خواسته‌های ترامپ را به دور از پیش‌فرض‌های شخصی، عملیاتی کند.
ویتکاف پیش از این گفته بود: «رئیس‌جمهور اجازه نخواهد داد که ایرانی‌ها صاحب بمب هسته‌ای شوند. این اتفاق نخواهد افتاد. امیدوارم بتوانیم این موضوع را به صورت دیپلماتیک حل کنیم.» این اظهارنظر در حالی است که ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود از توافق هسته‌ای با ایران (برجام) خارج شد و سیاست فشار حداکثری را با اعمال تحریم‌های شدید علیه ایران آغاز کرد.
دوران جدیدی در روابط ایران و آمریکا؟
انتقال مسئولیت پرونده ایران به استیو ویتکاف، در واقع به معنای آغاز دور جدیدی از دیپلماسی است. این رویکرد نشان می‌دهد که ترامپ پیش از هرگونه فشار نظامی، قصد دارد از مسیر گفتگو و مذاکره استفاده کند. ویتکاف نیز با اشاره به سیاست‌های ترامپ، اعلام کرده که «رئیس‌جمهور آمریکاست که دست به چنین کاری زده و او مردی قدرتمند است.»
وی در یکی از مصاحبه‌های خود افزود: «ترامپ رئیس‌جمهور صلح است. این چیزی است که من می‌خواهم. هیچ دلیلی برای حل مشکلات از طریق جنگ وجود ندارد. باید صحبت کنیم، سوء تفاهم‌ها را برطرف کنیم و برای حل مشکلات به دنبال راه‌حل‌های دیپلماتیک باشیم.»
ویتکاف، شریک و رفیق قدیمی ترامپ
ویتکاف، که یک شرکت سرمایه‌گذاری در زمینه املاک را اداره می‌کند، در سال‌های اخیر نقش پررنگ‌تری در سیاست‌های ترامپ داشته است. او یکی از دوستان نزدیک ترامپ است و در دوران نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، به طور غیررسمی در کنار او بود. ویتکاف در امور سیاسی، کمک‌های مالی زیادی به کمپین‌های انتخاباتی ترامپ کرده و در پروژه‌های مختلفی نیز همکاری کرده است.
علاوه بر این، ویتکاف در زمانی که پسرش اندرو را در سال ۲۰۱۱ بر اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر از دست داد، از ترامپ برای آرامش یافتن در دوران سوگواری خود کمک گرفت. او گفته است که ترامپ در این دوران به او کمک کرد و نقش مهمی در حمایت از او داشت.
نقش کلیدی در آینده سیاست‌های خاورمیانه
با انتصاب استیو ویتکاف به عنوان نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، او مسئولیت‌های جدید و چالش‌های بزرگی را بر عهده دارد. این در حالی است که ایران به شدت به دنبال حفظ منافع خود در مذاکرات هسته‌ای است و از طرف دیگر، ترامپ به دنبال فشار حداکثری برای دستیابی به نتایج مطلوب است.
ناظران سیاسی معتقدند که آینده مذاکرات ایران و آمریکا بستگی زیادی به دیپلماسی و توانایی ویتکاف در رهبری این مذاکرات دارد. در این میان، تجربه و توانایی‌های دیپلماتیک ویتکاف در کنار روابط نزدیکش با ترامپ، می‌تواند نقش مهمی در شکل‌دهی به سیاست‌های آینده در خاورمیانه ایفا کند.
