او مثل یک پیرمرد از زندان بشار اسد بیرون آمد!

تحولات اخیر سوریه قصه‌‌های گفته‌نشده‌ی زیادی دارد. مثلا همین داستان جستجوی 39 ساله برای یک برادر گمشده. معمر علی 39 سال است که به‌دنبال برادر بزرگترش، علی حسن العلی، می‌گردد. برادرش در سال 1986، زمانی که تنها 18 سال داشت، در یک ایست بازرسی در شمال لبنان توسط نیروهای سوری دستگیر شد و از آن زمان خبری از او نداشته است. علی در طول سه دهه، به‌طور مداوم به بازدید از مراکز امنیتی در سوریه پرداخت، اما تنها اطلاعات متناقضی درباره مکان برادرش دریافت کرد. هیچ‌کدام از مقامات نتوانستند به او کمک کنند و پس از آغاز انقلاب سوریه، دیگر هیچ خبری از وضعیت او به دست نیامد.

لحظه‌ای که انتظار به حقیقت پیوست

تا شب پنج‌شنبه که یک پیام غیرمنتظره به تلفن معمر رسید. تصویر مردی در اواخر دهه 50 زندگی‌اش، که با حالتی گیج در مقابل زندان مرکزی حماه ایستاده بود، برای او ارسال شد. «گفتند که او شبیه من است. من گفتم: این برادرم است!» این تصویر از علی حسن العلی بود، که 39 سال بعد از ورود به زندان به عنوان یک نوجوان، حالا به‌عنوان یک پیرمرد 57 ساله از زندان آزاد شده بود. این خبر، احساسات معمر را برانگیخت و او گفت: «احساس آن قابل توصیف نیست.»

برادر علی یکی از هزاران زندانی بود که در پی تسلط مخالفان بشار اسد بر شهرهای حلب و حماه آزاد شدند. این آزادسازی‌ها پس از شکست نیروهای ارتش سوریه در شمال سوریه صورت گرفت و به‌دنبال آن، شورشیان به یکی از نخستین اقداماتی که دست زدند، آزادسازی زندانیان از مراکز دولتی بود.

زندان‌های سوریه؛ نمادی از وضعیت حکومت بشار اسد

زندان‌های سوریه برای بسیاری از مردم نماد سرکوب سیاسی و حکومت مستبد بشار اسد به شمار می‌رود. در طی سال‌ها، هزاران معترض سیاسی به‌دلیل ابراز نارضایتی از حکومت، به این زندان‌ها منتقل شدند. این آزادسازی‌ها برای بسیاری از خانواده‌ها که سال‌ها از سرنوشت عزیزانشان بی‌خبر بودند، امیدی تازه به‌وجود آورده است. در شبکه‌های اجتماعی، تصاویر تازه از زندانیان آزاد شده دست به دست می‌چرخید و خانواده‌ها سعی می‌کردند تا عزیزان خود را پیدا کنند. جینان، ساکن یکی از روستاهای مرزی لبنان، در تلاش بود تا پدرش را که از سال 2006 در زندان‌های سوریه به‌سر می‌برد، بیابد.

نگرانی‌های جدید؛ آیا همه آزادشدگان بی‌گناه هستند؟

اگرچه آزادی زندانیان سیاسی باید مورد استقبال قرار گیرد، اما برخی نگران آزادی بی‌رویه هزاران زندانی هستند که ممکن است شامل افرادی با جرایم خشونت‌آمیز نیز باشند. فاضل عبدالغنی، بنیان‌گذار شبکه حقوق بشر سوریه، هشدار داده است که آزادسازی گسترده و بی‌تفکیک زندانیان می‌تواند خطرات جدی به‌دنبال داشته باشد، به‌ویژه اگر مجرمان خشونت‌آمیز نیز در میان آزادشدگان باشند.

در این میان، علی هنوز نتوانسته به‌طور مستقیم با برادرش تماس بگیرد و تمام تلاش خود را معطوف به پیگیری عکس‌هایی کرده که از برادرش پس از آزادی منتشر شده است. او می‌گوید: «وقتی او به خانه بیاید، جشن بزرگی خواهیم گرفت. اما تا زمانی که او را در آغوش نکشم، هیچ چیزی برای من واقعی نخواهد بود.» این آزادسازی‌ها، همچنان که شادی و امید را برای خانواده‌ها به ارمغان آورده و یادآور دردهای عمیق و جراحت‌های روانی سال‌ها زندگی در ترس و بی‌خبری است.