چگونگی سقوط شهر حَما؛ حٌمص، مقصد بعدی مخالفان بشار اسد

پس از عقب‌نشینی ارتش سوریه از حما، در حالی که نیروهای بشاراسد تجهیزات نظامی سنگین خود را در پادگان ها به جا گذاشتند، مسیر مخالفان اسد برای حرکت به سوی شهرهای بعدی سوریه آسان شد. حمله نیروهای تحریرالشام برای تصرف حما تنها دو روز پیش آغاز شده بود و آنها امروز توانستند کنترل شهر را به دست آورند. به گفته رامی عبدالرحمان، مدیر دیده بان حقوق بشر، «تصرف حما تهدیدی برای اقلیت علوی حامی رئیس جمهور بشار اسد خواهد بود که در حومه غربی آن سکونت دارند.»

در همین راستا الجولانی فرمانده نیروهای تحریرالشام در ویدیوی کوتاهی که تلگرام منتشر شد، خطاب به ساکنان شهر گفت: «من به شما قول می دهم که برادران انقلابیون مجاهدین شما برای پاکسازی زخمی که در سوریه به مدت ۴۰ سال ادامه داشت، وارد شهر حما شده اند.»

به نظر می‌رسد که عقب نشینی سریع نیروهای بشار اسد، روحیه شورشیان را افزایش داده و فرمانده آن‌ها حسن عبدالغنی عصر پنجشنبه در شبکه های اجتماعی زمانی که «آزادسازی کامل» حما را اعلام کرد، به این نکته اشاره کرد که حمص، شهری که دمشق را به شمال و ساحل متصل می کند، می تواند هدف بعدی آنها باشد.

سلسله رخدادها در سوریه پس از تصرف غافلگیرانه حلب در هفته گذشته اتفاق افتاد که جنگ را بار دیگر در این کشور گسترش داد. حمله ای غافلگیرکننده برای بشاراسد که بعد از اعلام آتش بس در لبنان صورت گرفت. خبرگزاری دولتی سوریه، سانا و دیدبان حقوق بشر سوریه هر دو روز گذشته گزارش دادند که درگیری‌های شدیدی در اطراف تپه جبل زین العابدین، در حدود ۵ کیلومتری شمال شرق حما، جریان داشته است. درگیری هایی که امروز به تصرف حما انجامید.

در همین راستا ابو محمد جولانی، رهبر هیات تحریر شام، در پیامی ویدئویی ضمن اعلام «آزادسازی» شهر حما از نیروهای خود خواست تا از غیرنظامیان طرفدار حکومت بشار اسد «انتقام نگیرند.» این در حالی است که شورشیان همچنین اعلام کردند که صدها نفر از کسانی را که به گفته آن‌ها «به اشتباه بازداشت شده بودند» از زندان مرکزی شهر آزاد کردند.

روزنامه گاردین در تحلیلی درباره چرایی سقوط دومینوی شهرهای سوریه به نقل از گریگوری واترز، تحلیلگر ارتش سوریه در انستیتوی خاورمیانه، نوشت «ترکیبی از روحیه پایین، دستمزد پایین، فساد و ناکارآمدی زنجیره فرماندهی، به شکست ناگهانی نیروهای دولتی از مناطقی که سال ها تحت کنترل آنها بود، نقش داشته است و استدلال کرد که ارتش سوریه «اصلا آماده» حمله شبه نظامیان تحریرالشام نبوده است.»

چه آنکه گاردین به این نکته اشاره می کند که «در بحبوحه جنگ، به دنبال گزارش هایی مبنی بر افزایش فرار از ارتش سوریه یا جنگجویانی که از مواضع خود فرار می کنند، اسد در اوایل این هفته فرمانی را صادر کرد که حقوق پرسنل نظامی را به میزان ۵۰ درصد افزایش داد. از این رو به نظر می رسد که رئیس جمهور سوریه با نزدیک شدن به پایتخت به دنبال یک ضد حمله است.»

در همین حال به گفته دیدبان حقوق بشر سوریه این درگیری‌ها پس از آن بود که نیروهای ارتش بشار اسد ضدحمله ای را آغاز کردند که طی آن توانستند نیروهای تحریرالشام را تقریباً ۱۰ کیلومتر از شهر عقب برانند و دو روستا را در نزدیکی این تپه پس گیرند.

این در حالی است که سازمان ملل متحد نسبت به تشدید ناگهانی جنگ داخلی ویرانگر ۱۳ ساله سوریه ابراز نگرانی کرده و هشدار داده که وضعیت «بسیار بی ثبات و خطرناک» است. با سقوط حما همانگونه که رهبران شورشی تاکید دارند، مقصد بعدی آن ها شهر حمص است که در صورت سقوط، دمشق پیش روی آنها خواهد بود.

برخی صفحات شبکه های اجتماعی ویدیوهایی را منتشر کردند که جنگجویان مخالف بشاراسد در استان حمص را نشان می دهد که با هدف همراهی با تحریرالشام برای شرکت در نبرد آماده می شوند.

اگرچه که روزنامه «العربی الجدید» گزارش داد که بشار اسد، برای جلوگیری از کنترل شهرهای بیشتر توسط مخالفان سوریه، خواستار حمایت مستقیم از عراق شده است. تلویزیون دولتی سوریه نیز به نقل از فرماندار حمص گفت: «ما همه اقدامات را برای حفظ امنیت در استان انجام داده ایم.»

 آخرین خبرها حکایت از آن دارد که جنگنده های روسی پل حماه و حمص در سوریه را تخریب کردند تا مانع از حرکت از شهر حماه به سمت حمص شوند. کارشناسان معتقدند سرنوشت نبرد در شهر حٌمص، سرنوشت جنگ سوریه را مشخص خواهد کرد. پس از سقوط حماه، شهر بزرگ بعدی در مسیر نیروهای مخالف سوری، حمص است که تنها در ۴۰ کیلومتری آن در امتداد بزرگراه M۵ قرار دارد و تنها ارراستان و تلبیسه بین آنها قرار دارد. اگر نیروهای مخالف سوری حمص را تصرف کنند، به دمشق و مناطق ساحلی دسترسی پیدا می‌کنند و پایگاه‌های اصلی روسیه در طرطوس و حمیمیم را تهدید می‌کنند و احتمالاً آنها را مجبور به تخلیه می‌کنند.