پژواک‌های ناپدید شونده نوستالژی
چگونه هوش مصنوعی گذشته ما را بازنویسی می‌کند
هفت صبح| نوستالژی، آغوش گرم گذشته است؛ پژواکی آرامش‌بخش که به ما یادآوری می‌کند چه کسی هستیم، از کجا آمده‌ایم. نوستالژی همان نخ باریک ما با گذشته‌مان است؛ اما چه اتفاقی می‌افتد وقتی آن پژواک به صورت مصنوعی بازسازی می‌شود و مرزهای بین حافظه و واقعیت را محو می‌کند؟
این نکته چیزی است که با خواندن خبری در ذهنم جرقه زد، اینکه بی‌بی‌سی مائسترو یک دوره آموزشی نویسندگی پیشگامانه با اجرای آگاتا کریستی، نویسنده افسانه‌ای داستان‌های معمایی که پنج دهه پیش درگذشت، برگزار می‌کند. قرار است یک بازیگر زن و هوش مصنوعی، صدا و ماهیت کریستی را با الهام به آثار او بازسازی کنند. این واقعاً ابتکاری در خور تأمل است اما وقتی خبرش پخش شد، به سرعت بحثی در مورد اصالت و احترام به درگذشتگان مطرح شد.
بله! تعامل با چهره‌های شاخص - چه هنرمندان، نویسندگان یا چهره‌های تاریخی - از طریق هوش مصنوعی جذابیتی غیرقابل انکار دارد و می‌تواند پلی به گذشته بزند تا بتوانیم با چهره‌هایی که ستایششان می‌کنیم، ارتباط برقرار کنیم اما واقعیت این است با این کار اصالت به منطقه‌ای خاکستری تبدیل می‌شود و به راحتی می‌تواند تقدس میراث گذشته را به خطر بیندازد.
تقریباً بلافاصله پس از راه‌اندازی این دوره نویسندگی، منتقدان، بی‌بی‌سی را به‌خاطر آنچه آن را دیپ‌فیک آگاتا کریستی می‌نامیدند، مورد انتقاد قرار دادند. نگرانی‌ها از سوءاستفاده احتمالی از تصویر یک فرد پس از مرگ تا تأثیر عاطفی بر طرفدارانی که ممکن است با بازآفرینی مصنوعی نویسنده محبوب خود احساس خیانت کنند، متغیر بود. با این‌حال بی‌بی‌سی مائسترو در انجام این کار مصر است و این انتقادها هم اندکی آنها را در اجرای این کار سست نکرده است.
چشم‌انداز بازآفرینی چهره‌ها و صداهای گذشته خیلی هیجان‌انگیز است اما چیزی که خیلی‌ها را می‌ترساند، این است که این پیشرفت تکنولوژیکی به طور بالقوه منجر به آینده‌ای شود که در آن چهره‌های بی‌شماری از گذشته ما می‌توانند با کلیک یک دکمه «زنده شوند» ترسناک است نه؟ اما شگفت‌انگیز هم هست، آنقدر شگفت‌انگیز که هر انسانی دلش می‌خواهد امتحانش کند.
اما در این میان خاطراتمان از آن آدم‌ها چه می‌شود؟ واقعیت این است که با یک دیپ‌فیک از یک تصویر نمی‌توان جوهره نوستالژی را به آدم‌ها تزریق کرد چرا که نوستالژی در ارتباط واقعی ما به آن تجربیات نهفته است، چیزی که شبیه‌سازی‌های مصنوعی ممکن است هرگز به‌طور کامل آن را تکرار نکند.
البته که نباید با چوب افراط همه چیز را به کنار زد، عقل سلیم می‌تواند تعادلی ظریف در استفاده هوش مصنوعی در بازآفرینی چهره‌های تاریخی ایجاد کند اما باید مواظب باشد که نوستالژی‌ها را نابود نکند چون فکر نمی‌کنم که بتوان با هوش مصنوعی نوستالژی ساخت، البته تا این لحظه!
نوستالژی نیرویی قدرتمند است که هویت‌ها و خاطرات ما را شکل می‌دهد. همانطور که فناوری هوش مصنوعی مرزهای ممکن را جابه‌جا می‌کند اما باید بادقت گام برداشت تا اطمینان حاصل شود که در تلاش برای زنده کردن گذشته، احساسات واقعی که آن خاطرات را ارزشمند می‌کنند، پاک نمی‌کنیم.
