جولانِ پاترول و دوو سی‌یلو در قلب خیابان‌های پایتخت
یادداشت سارا غضنفری در باشگاه مشتزنی با موضوع: ماشین‌های عصر ما
روزنامه هفت صبح، سارا غضنفری | ماشین‌بازی هم از آن کلمه‌های ترکیبی است که در ایران برای خودش ارج و قربی دارد. می‌گوییم طرف ماشین‌باز است. عشق ماشین است. یک زمانی این ماشین‌بازی خیلی محبوب بود. خب قیمت‌ها شاید این شکلی سر به فلک نمی‌زد. تنوع زیاد بود.
وارداتی‌ها همچنان در خیابان‌ها مانور می‌دانند و حاکمان بلامنازع دور‌دورهای شبانه بودند. مثلا دهه 70 به بعد به سن ما قد می‌دهد که بفهمیم معنی عشق ماشین یعنی چه؟ یا کدام ماشین بورس روز است. کدام ماشین جوان‌پسند است و البته که باید میانگین قیمتی را هم در نظر گرفت اما به هرحال در آن زمان ماشین‌های خارجی محبوب‌تر بودند و بعدها که واردات بسته شد عشق ماشین‌ها به تولیدات داخل هم گوشه چشمی نشان دادند.
دهه 70 و پاترول‌بازها
محبوبِ بدون چون و چرای نسل من در دهه 70 یا بهتر بگوییم اوایل دهه 80 پاترول بود. آفرودی خوش‌سابقه که دو‌در و چهار‌در بود. رنگ مشکی‌اش حسابی پرطرفدار بود و وقتی در خیابان‌ها سر و کله‌اش پیدا می‌شد، عشق‌ماشین‌ها برایش سرک می‌کشیدند. حالا اگر طرف خوش‌سلیقه بود و دستی به سر و روی ماشین هم کشیده بود که فبها‌المراد.
در همان دهه البته که پیکان هم محبوب بود. حالا بماند که خیلی‌ها همین پیکان را دوست ندارند و معتقدند این ماشین خشک چه جذابیتی داشت که آنقدر محبوب شد. ولی یادم هست در دهه 70، 80 جوان‌هایی که عشق پیکان بودند، اصطلاحات‌شان این بود؛ لاستیک دور سفید داشته باشد. جنونی روی زمین خوابیده باشد، یعنی شاسی را پایین آورده باشند.
چراغ‌ها نور زرد داشته باشند. حالا اگزوزش هم کمی دستکاری و سوراخ شده باشد که صدایش محله را پر کند. در دوره‌ای که (70، 80) پیکان و پاترول و رنو 5 در خیابان‌ها ویراژ می‌دادند، چند خودروی خارجی و مونتاژی هم برای خودشان اجر و قرب حسابی داشتند. دوو سیلو یکی از همین ماشین‌های محبوب بود که اتفاقا استقبال زیادی هم توسط جوانان از آن شد.
نخستین خودروی مونتاژی کرمان موتور را می‌توان دوو سیلو دانست که از همان ابتدا بسیاری از جوانان دهه 70 را علاقه‌مند به خود کرد و همچنان هم در ذهن خریداران خاطره‌ای خوش را یادآوری می‌کند. از لحاظ کیفیتی در دهه 70 هم می‌توان این خودرو را بی‌رقیب دانست تا جایی که برخی از کارشناسان دلیل توقیف آن را کیفیت بالا و بی‌رقیب بودن آن می‌دانند!
از ماشین خارجی‌های محبوب دهه 70 می‌توان به میتسوبیشی گالانت، هوندا سیویک و تا حدودی اوپل کورسا اشاره کرد. اوپل کورسا شاید بعد از فیلم لیلا مرحوم داریوش مهرجویی حتی بیشتر از قبل در بازار طرفدار داشت و همین حالا هم کسانی که عشق ماشین قدیمی و فیس‌لیفت هستند، سراغ این هاچ‌بک جمع‌و‌جور و جذاب می‌روند. البته که در دهه 70 بین خودروهای محبوب داخلی، پژو 405 هم برای خودش جایی باز کرده بود. یک‌طورهایی هم رقیب دوو سیلو می‌خواست باشد!
دهه 80 و مانور 206 و ماکسیما
اما دهه 80 یک‌باره سرو کله پژو 206 پیدا شد و واقعا لقب بچه شیر جذاب در آن زمان برازنده‌اش بود. سلطان لایی کشیدن جوانان در اتوبان‌ها! اوایل دهه 80 پژو 206 آمد و هنوز هم جزو خودروهای پر فروش و محبوب جوانان است. «طرف 206 سوار است» آن زمان تکیه‌کلام دهه هشتادی‌ها بود. البته که ماکسیما هم در آن دهه برای خودش جایگاه ویژه‌ای داشت و استقبال از آن کم نبود. لوکس‌سوارها همه ماکسیما داشتند؛ اصلا نماد پولداری محسوب می‌شد. در آن دهه سیتروئن زانتیا، ماکسیما و پژو 206 نماد پولداری بودند.
دهه 90 و پراید!
دهه 90 ایران سال‌های عجیبی است. دهه رونق واردات خودرو. تا سال 1397 که واردات مجدد بسته شد، ماقبل آن شاهد ورود خودروهای پژو و رنو و کلی برندهای مطرح دنیا بودیم. هنوز چینی‌ها به این شکل جان نگرفته بودند و مثلا هیوندای سانتافه در آن زمان برای خودش پادشاهی می‌کرد.
اگرچه طبق آمار و از لحاظ قیمتی، پراید پرطرفدارترین خودرو در دهه 90 محسوب می‌شود اما در خیابان‌ها ماشین‌بازها با خیال راحت سراغ ماشین‌های کره‌ای کیا و هیوندای می‌رفتند. رنو ساندرو راحت وارد می‌شد و به فروش می‌رفت.
حتی آن پورشه پانامرای معروف هم اوایل دهه 90 به خیابان‌های ایران رسید و عکس‌هایش منتشر شد. دهه 90 دهه رونق خارجی‌ها و وارداتی‌ها بود. بعد از آنکه واردات بسته شد، همان خودروهای دست‌چندم خارجی در خیابان‌ها باقی ماندند که حالا خیلی از ماشین‌بازها مثلا ترجیح می‌دهند یک سراتو با سال بالا بخرند اما فیس‌لیفت کنند تا بروند سراغ تولیدات داخل .
