بیمه‌ها پولدارتر شده‌اند اما کمتر خسارت می‌دهند
افزایش شدید درآمد بیمه‌ها درمقابل کاهش سهم پرداخت خسارت به مردم
هفت صبح| صنعت بیمه در ایران که روزگاری قرار بود نقش چتر حمایتی در برابر بحران‌های مالی برای مردم ایفا کند، حالا بیشتر به کارخانه‌ای برای تولید سود تبدیل شده است. تازه‌ترین آمارهای بیمه مرکزی درباره عملکرد فروردین‌ماه امسال، تصویری نگران‌کننده از شکاف میان دریافت حق بیمه و پرداخت خسارت ارائه می‌دهد.
بر اساس این گزارش، در فروردین ۱۴۰۴، مجموع حق بیمه‌های تولیدشده به ۵۱.۲ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشدی خیره‌کننده و بی‌سابقه معادل ۱۶۵ درصد داشته است. اما این افزایش قابل توجه در ورودی مالی صنعت بیمه، با خروجی مناسبی در قالب پرداخت خسارت همراه نبوده است. در همان بازه زمانی، تنها ۱۹.۶ هزار میلیارد تومان خسارت به بیمه‌گذاران پرداخت شده است.
اگر چه این عدد نسبت به سال قبل ۱۱۰ درصد رشد نشان می‌دهد، اما اختلاف فاحش آن با رشد ۱۶۵ درصدی دریافتی‌ها، از عدم توازن در عملکرد این صنعت حکایت دارد. به بیان ساده‌تر، شرکت‌های بیمه حداکثر حدود ۳۸ درصد از درآمد خود را در قالب خسارت بازگردانده‌اند. این نسبت، اگرچه ممکن است از نظر فنی برای حفظ پایداری صندوق‌های بیمه‌ای توجیه‌پذیر باشد، اما از نگاه مردم، نشانه‌ای است از تضاد منافع و عدم کارکرد حمایتی واقعی بیمه‌ها.
بسیاری از شهروندان گزارش‌هایی از تاخیر در پرداخت خسارت، درخواست‌های مکرر برای مدارک و در نهایت نارضایتی از پاسخگویی شرکت‌های بیمه ارائه می‌دهند. نکته قابل توجه دیگر، افزایش چشمگیر سهم بیمه درمان از بازار بیمه است.
در فروردین امسال، بیمه درمان ۵۸درصد از حق بیمه‌های تولیدی را به خود اختصاص داده، در حالی که سهم آن از خسارات پرداختی ۴۹درصد بوده است. این در حالی است که در فروردین سال گذشته، سهم این رشته از حق بیمه تنها ۳۲.۴ درصد بود. این رشد سریع سهم بازار بدون افزایش متناظر در پرداخت خسارات، پرسش‌برانگیز است.
در سایر رشته‌ها نیز روند مشابهی دیده می‌شود. بیمه شخص ثالث و مازاد، که از جمله رشته‌های اجباری است، با سهم ۱۵.۸ درصدی از حق بیمه تولیدی و سهم ۱۸.۹ درصدی از خسارات پرداختی، همچنان در زمره پُرتعامل‌ترین حوزه‌ها باقی مانده است. بیمه بدنه خودرو، با وجود دریافت ۳.۲ درصد از حق بیمه‌ها، تنها ۸.۲ درصد از خسارات را پرداخت کرده است؛
این در حالی است که برخی شرکت‌ها در صورت وقوع خسارت، تا چندین ماه از پرداخت کامل آن خودداری می‌کنند. در مجموع، صنعت بیمه در ایران در حال عبور از کارکرد سنتی خود به عنوان «پشتیبان در بحران» به سمت «نگاه اقتصادی سودمحور» است.
این گذار اگر بدون شفافیت، نظارت قوی و مشارکت جدی سازمان‌های ناظر انجام شود، می‌تواند سرمایه اجتماعی این صنعت را به شدت کاهش دهد. مردم وقتی بیشتر می‌پردازند، انتظار دارند به وقت نیاز، پاسخ درخوری هم دریافت کنند. انتظاری که ظاهراً هر روز دورتر می‌شود.
