تلنگر بیمه‌ای| به بهانه حادثه دلخراش بندر شهید رجایی
یکی از فرآیندهای خیلی مهم که متأسفانه در صنعت بیمه شکل سمبلیک به خود گرفته، ارزیابی ریسک است
هفت صبح، مهدی علیپور لیلی/ ارزیاب ریسک و خسارت بیمه‌ای| ضمن ابراز همدردی با جامعه بزرگ آسیب‌دیدگان جانی و مالی بخش‌های حقیقی و حقوقی در حادثه دلخراش بندر شهید رجایی و به دور از هر نوع گمانه‌زنی و قضاوت در خصوص چرایی و علت حادثه و کنترل آن، صرفاً در اینجا چالش‌های معمول بیمه‌ای در مواردی مشابه مورد بررسی قرار می‌گیرد:
یکی از فرآیندهای خیلی مهم که متأسفانه در صنعت بیمه شکل سمبلیک به خود گرفته، ارزیابی ریسک است.
ترتیب صحیح فرآیند بیمه‌گری به‌صورت ارزیابی ریسک، ارائه نرخ پیشنهادی و سپس انعقاد قرارداد بیمه بوده، در صورتی که این فرآیند در نزدیک به ۱۰۰ درصد بیمه‌ها در ایران به‌صورت ارائه نرخ پیشنهادی، انعقاد قرارداد و سپس ارزیابی ریسک، صرفاً جهت گنجاندن در پرونده بیمه‌نامه است. البته در بعضی موارد همین ارزیابی ریسک هم صرفاً به یک بازدید در حد بازدید یک خودرو جهت پوشش بیمه بدنه تقلیل می‌یابد و اساساً ارزیابی ریسک نبوده بلکه گزارش مختصر بازدید می‌باشد.
ضمناً ارزیابی ریسک به‌تنهایی کافی نیست بلکه می‌بایست با پایش ریسک‌های اشاره‌شده در گزارش، به‌صورت دوره‌ای در طول دوره بیمه، این ریسک‌ها مدیریت و کنترل شوند.در این فرآیند عرف اشتباهی که قرارداد بیمه بدون شناخت کامل از موضوع بیمه و ارزش روز اموال مورد بیمه، در فضای مبهم و تاریک و به نوعی با چشم بسته و معمولاً همراه با کم‌بیمه‌گی به دلیل عدم ارزش‌گذاری به‌روز، منعقد می‌شود، نرخ پیشنهادی هیچ ارتباطی به ریسک و ارزش اموال مورد بیمه ندارد چون قبل از ارزیابی ریسک ارائه شده است و ضمناً گاه با ارزش دفتری مورد بیمه محاسبه می‌شود. لذا خود این فرآیند با دو اشتباه رایج، دو ریسک بالا را به ریسک‌های ذاتی صنعت بیمه -که اساساً صنعتی مبتنی بر ریسک می‌باشد- اضافه نموده و مدیریت ریسک را در صنعت بیمه با چالش مضاعف همراه می‌سازد که در ذیل به چند دلیل وضع موجود اشاره می‌شود:
*رقابت غیرحرفه‌ای بیمه‌گران برای اضافه نمودن پرتفوی بیمه‌گری به هر قیمت ممکن و به‌صورت انتحاری
*نداشتن سازوکار مناسب در سمت بیمه‌گذار برای انتخاب بهترین نرخ پیشنهادی و نه الزاماً کمترین نرخ پیشنهادی
*شروع دیرهنگام فرآیند پوشش بیمه از سوی بیمه‌گذار و لذا نبود فرصت کافی برای ارزیابی ریسک
*عدم مطالعه ارتباط میزان ریسک و نرخ بیمه و میزان خسارت یک مورد بیمه در سال‌های گذشته از سوی بیمه‌گر
*عدم ارزش‌گذاری به‌روز اموال از سوی بیمه‌گذار
*عدم خرید پوشش‌های حداکثری و تکمیلی از سوی بیمه‌گذار
همچنین دانش عمومی پایین بیمه‌ای در طرف بیمه‌گذار و عدم اشراف به وردینگ و شرایط عمومی و خصوصی بیمه‌نامه و کلوزها و استثنائات، مزید بر دلایل مذکور می‌باشند. ضمن آنکه یک مشکل در بعضی از شرکت‌های بیمه، محدودیت‌ها و نبود سازوکار مقرراتی و یا تعرفه مناسب برای پرداخت دستمزد ارزیابی ریسک و ارزش‌گذاری بوده و لذا اخذ خدمات ارزیابی ریسک صرفاً با ترازوی قیمت می‌باشد، همان‌گونه که ترازوی بیمه‌گذار هم صرفاً نرخ پیشنهادی بیمه‌گران برای پوشش بیمه‌ای است.
از آنجایی که هیچ ارزانی‌ای بی‌حکمت نیست، در این آشفته‌بازار هم ارزیابی ریسک‌ها و ارزش‌گذاری‌ها چنگی به دل نمی‌زند و هم نرخ‌های بیمه‌نامه‌ها دقیق نیست.
اگر ارزیابی ریسک دقیق و جامع صورت گیرد و ارزش‌گذاری به‌روز وجود داشته باشد، پیش‌بینی خسارت احتمالی ممکن در آینده به واقعیت نزدیک‌تر بوده و لذا بیمه‌نامه کامل‌تری با نرخ دقیق‌تر تنظیم خواهد شد و در نهایت در زمان وقوع خسارت، هر دو طرف بیمه‌گذار و بیمه‌گر با چالش کمتری مواجه خواهند شد.
