این پسربچه‌های شرور پشت شیشه بانک| درباره ۶ وام پرسروصدای این روزها

هفت صبح|  دوست داشتم برایتان راهنمایی درباره دریافت وام 10 میلیاردی با سود چهار درصد بنویسم که با کمک آن بتوانید چاله‌چوله‌های زندگی‌تان را پر کنید اما متاسفم چون چنین چیزی حداقل جز در خواب و رویا امکان‌پذیر نیست. در عوض این مطلب درباره چند تا وام پرسروصداست که صبح تا شب درباره‌شان گزافه‌گویی می‌کنند و دست آخر یا به دست‌تان نمی‌رسد یا بانک‌ها به‌دلیل کمبود منابع توان پرداختش را ندارد. حتی یکی، دو موردش سرکاری و کلاهبرداری است. ببخشید دیگر چون به نظرم امیدوار کردن الکی آدم‌ها هم یک نوع بدجنسی به حساب می‌آید.

 

‌وام دانشجویی

صندوق رفاه دانشجویی وابسته به وزارت علوم دیروز برنامه زمان‌بندی اعطای وام‌های دانشجویی در نیمسال دوم سال تحصیلی 1403-1404 را ابلاغ کرد. ثبت‌نام از 15 اسفند شروع شده و تا 15 اردیبهشت 1404 ادامه دارد.  وام دانشجویی براساس آنچه در بخشنامه آمده، برای مقطع تحصیلی کاردانی و کارشناسی، پنج میلیون تومان است. دانشجویان مشغول به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترای حرفه‌ای، 7.5 میلیون تومان وام می‌گیرند و به دانشجویان دکترای تخصصی 10 میلیون تومان وام می‌دهند.

چرا نباید دل ببندید: با توجه به افزایش هزینه‌های زندگی و تحصیل، مبالغ وام‌های دانشجویی کافی به نظر نمی‌رسد. اگر هدف خرید لپ‌تاپ است، متاسفانه دور از دسترس خواهد بود. گوشی موبایل و این حرف‌ها را هم فراموش کنید. روی شهریه یا بهتر است بگوییم بخشی از شهریه حساب کنید چون مثلا آن مقدار پول را برای خرید بلیت رفت‌وبرگشت با هواپیما هم نمی‌توان چیزی دندان‌گیر به حساب آورد.

وام فوری

تبلیغ وام‌های فوری که عمدتاً روی در و دیوار شهر یا تراکت‌های تبلیغاتی مبتدیانه به چشم می‌خورند، از دور جذاب و دلفریب به نظر می‌رسند چون مثلا در آنها وعده‌های وسوسه‌انگیزی از جمله اعطای وام فوری بدون ضامن، قول پرداخت وام در کمتر از 24 ساعت و ادعای پرداخت بدون نیاز به مدارک پیچیده را تبلیغ می‌کنند. ناگفته پیداست بسیاری از این تبلیغات، وعده‌هایی غیرواقعی و فریبنده هستند. 

دریافت وام در مدت زمان بسیار کوتاه، اغلب محقق نمی‌شود و از همه بدتر اینکه وام‌های زیرزمینی، معمولاً با نرخ‌های بهره بسیار بالا و غیرقانونی ارائه می‌شوند. سود وام‌ فوری، گاهی تا چند برابر نرخ‌های مصوب بانک مرکزی می‌رسد و وام‌گیرندگان را در چرخه بدهی‌های سنگین گرفتار می‌کند.برخی افراد و گروه‌های فعال در این حوزه، از روش‌های غیراخلاقی و غیرقانونی برای وصول مطالبات خود استفاده می‌کنند. 

وام بدون ضامن

درباره وام بدون ضامن هم زیاد اغراق می‌کنند. وام بدون ضامن در یک کلام،  یعنی قرار است وثیقه‌های سفت و سخت از خود متقاضیان بگیرد. این موضوع حتی در روش‌های کاملا قانونی هم به چشم می‌خورد. منطق می‌گوید در هر نوع وام‌دهی، ریسک ناتوانی متقاضی در بازپرداخت وجود دارد. ضامن، به عنوان یک اهرم فشار، این ریسک را برای وام‌دهنده کاهش می‌دهد. بنابراین، حذف ضامن، ریسک را به شدت افزایش می‌دهد. به همین دلیل، وام‌دهندگان، به دنبال راه‌های دیگری برای کاهش این ریسک هستند.

وام‌های به اصطلاح بدون ضامن، اغلب با دریافت وثیقه‌های سنگین مانند سند ملکی، خودرو یا سپرده‌های بانکی ارائه می‌شوند و این وثیقه‌ها، در صورت عدم بازپرداخت، توسط وام‌دهنده ضبط می‌شوند. بانک‌ها هم برای پرداخت وام بدون ضامن، به شدت بر اعتبارسنجی متقاضیان تمرکز می‌کنند. سوابق مالی، درآمد، شغل و سایر عوامل مثل فیش حقوقی طرف را با وسواس بیرون می‌کشند و وارسی می‌کنند. در نتیجه، تنها افرادی که از نظر مالی بسیار قوی هستند، می‌توانند وام بدون ضامن دریافت کنند.

وام قرض‌الحسنه

وام قرض‌الحسنه، با ماهیت خیرخواهانه و بدون بهره (ولی با کارمزد)خود، به عنوان یک راهکار ایده‌آل برای رفع نیازهای ضروری افراد نیازمند مطرح شده اما واقعیت این است که این نوع وام نیز، علی‌رغم ظاهری صمیمی، با چالش‌ها و محدودیت‌های متعددی روبرو است که آن را از دسترس بسیاری خارج می‌کند. صندوق‌های قرض‌الحسنه، عمدتاً بر پایه سپرده‌های مردمی اداره می‌شوند. این وابستگی به منابع محدود، باعث می‌شود موجودی این صندوق‌ها دچار نوسان باشد. در نتیجه، متقاضیان وام قرض‌الحسنه، علاوه بر اینکه ملزم به افتتاح حساب در صندوق قرض‌الحسنه هستند و باید در حساب‌شان پول بریزند، با زمان انتظار طولانی به‌منظور دریافت وام نیز روبه‌رو خواهند شد.

صندوق‌ قرض‌الحسنه هم موظف به رعایت اصول مدیریت ریسک است به همین دلیل، اعتبارسنجی متقاضیان و ارائه ضامن، به یکی از الزامات دریافت وام قرض‌الحسنه تبدیل شده است. پس حتی اگر پول بخوابانید و انتظار بکشید، در نهایت شاید نتوانند به شما وام بدهند!

وام اعتباری یا وام خرید کالا

وام اعتباری یا اعتبار خرید کالا، جایگزین وام نقدی است و با وجود مزایای زیاد، دردسرها و مشکلات متعددی ایجاد می‌کند. اعتبار خرید کالا معمولاً به فروشگاه‌ها یا برندهای خاصی محدود می‌شود. این امر، قدرت انتخاب مصرف‌کننده را کاهش می‌دهد و ممکن است فرد مجبور شود کالایی را انتخاب کند که لزوماً بهترین گزینه برای او نیست.قیمت کالاهایی که با اعتبار خرید به فروش می‌رسند، متاسفانه اغلب بالاتر از قیمت نقدی همان کالاها است. همچنین، نرخ سود و کارمزد وام‌های اعتباری را معمولا غیرمنصفانه در نظر می‌گیرند. برخی وام‌های اعتباری شرایط بازپرداخت پیچیده‌ای دارند که ممکن است برای عموم مردم دشوار باشد.

وام مستاجران

وام ودیعه مسکن‌ که به منظور کمک به مستاجران برای پرداخت ودیعه مسکن ارائه می‌شود. بهتر است بگوییم انشاءالله پرداخت می‌شود. وام ودیعه مسکن از سال 98 اختراع شده و کلی مستاجر با هزار امید و آرزو برایش صف کشیده‌اند اما دست از پا درازتر به خانه برگشته‌اند.بانک‌ها معمولا برای پرداخت وام ودیعه مسکن منابع کافی ندارند. پس تعداد وام‌های ودیعه مسکن که هر ساله پرداخت می‌شود، ناچیز است. حتی اگر فرض را بر این بگذاریم که با درایت دو سه تا وزارتخانه و همراهی بانک مرکزی و مهربانی بانک‌ها این مشکل به نوعی مرتفع شود، چون قدرت پوشش‌دهی وام ودیعه مسکن در شهرهای بزرگ ضعیف‌ است و مستاجران در نهایت مجبور هستند به رقم کمرشکن سود وام ودیعه مسکن تن بدهند، در نهایت این یکی هم می‌رود پیش بقیه رفقایش و یک تیم شش نفره شرور و بدجنس را تشکیل می‌دهند.